Wypłata renty niezależna od zarobków!?

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw jest teraz w Sejmie. Proponuje się, aby renta z tytułu niezdolności do pracy nie ulegała zmniejszeniu ani zawieszeniu z tytułu osiągania przychodów z pracy zarobkowej, bez względu na ich wysokość. 

Jakie regulacje obecnie obowiązują?

Według obecnie obowiązujących przepisów emerytura przysługująca osobie, która nie osiągnęła powszechnego wieku emerytalnego, jak również renta z tytułu niezdolności do pracy i renta rodzinna ulegają zmniejszeniu, jeżeli świadczeniobiorca osiąga przychód wyższy niż 70 % przeciętnego wynagrodzenia, ale nieprzekraczający 130 % tego wynagrodzenia. Jeżeli zarabia powyżej 130 % przeciętnego wynagrodzenia, to prawo do emerytury lub renty ulega zawieszeniu.

Rodzi to istotne ograniczenia w podejmowaniu zatrudnienia przez osoby niepełnosprawne otrzymujące renty, co przyczynia się do bardzo niskiej aktywności zawodowej tych osób. Istniejące limity stanowią barierę dla poprawy sytuacji w tym obszarze.

Jakie zmiany przewidziano?

W wyniku proponowanej zmiany art. 103 i 104 ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy byłaby wypłacana bez względu na wysokość przychodów z pracy zarobkowej (art. 1 pkt 1 i 2 projektu). Zmiana tych przepisów spowodowałaby, że bez względu na wysokość zarobków w pełnej wysokości byłyby wypłacane także renty z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową. Jeżeli jednak taka renta przysługiwałaby osobie uprawnionej jednocześnie do emerytury, to - tak jak dotychczas - prawo do pobierania półtorakrotnego świadczenia przysługiwałoby pod warunkiem nieosiągania przychodu z pracy zawodowej.

Proponuje się też, by renta rodzinna przysługująca osobie niezdolnej do pracy była wypłacana bez względu na wysokość zarobków. Osoba niezdolna do pracy, pobierająca rentę rodzinną, powinna być motywowana do pracy na takich samych zasadach i z tych samych powodów, co osoba pobierająca rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Nie ulegną natomiast zmianie przepisy regulujące kwestię wypłaty renty szkoleniowej.

Konsekwencją zniesienia zasad zmniejszania i zawieszania wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy z FUS ma być ponadto wprowadzenie analogicznych zmian do ustawy o zaopatrzeniu inwalidów wojennych, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy tzw. służb mundurowych.

Zmiana ustawy o emeryturach i rentach z FUS w zakresie dotyczącym uniezależnienia wypłacania renty z tytułu niezdolności do pracy od wysokości osiąganych przychodów wymusza również nowelizację ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej. Wynika ona z potrzeby ujednolicenia przepisów (regulujących powyższe zagadnienie) oraz ze zrównania praw osób pobierających rentę z tytułu niezdolności do pracy z osobami uprawionymi do renty socjalnej, umożliwiając im uzyskanie dodatkowego źródła utrzymania (bez zawieszenia lub zmniejszenia renty po przekroczeniu określonej w ustawie wysokości przychodu). Projekt nowelizacji ustawy o rencie socjalnej (art. 6 projektowanej ustawy) uchyla art. 10 zawieszający prawo do renty socjalnej w przypadku osiągnięcia przez osobę ją pobierającą przychodu z tytułu działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego. Prawo do renty socjalnej, zgodnie z art. 10 ust. 6 i 7 ustawy o rencie socjalnej, zawiesza się za miesiąc, w którym zostały osiągnięte przychody w łącznej kwocie wyższej niż 30 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego do celów emerytalnych, po zawiadomieniu przez osobę pobierająca rentę socjalną o przekroczeniu dopuszczalnego limitu dochodów. Głównym celem nowelizacji jest zatem zwiększenie tej aktywności przez uniezależnienie pobierania renty socjalnej od wysokości osiąganego przychodu m.in. związanego z wykonywaną pracą zarobkową.

Kogo dotyczą proponowane zmiany?

Umożliwienie pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, jak również wypłacanie renty rodzinnej osobom niezdolnym do pracy  bez względu na wysokość przychodu z pracy zarobkowej dotyczyłoby wszystkich uprawnionych do takich rent, bez względu na datę urodzenia.

Nowelizacja ta może spowodować zwiększenie wydatków Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Podstawa:

• Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (sejmowy druk nr 1678);

• Ustawa z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. 2003 r., Nr 135, poz. 1268, ze zm.);

• Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. 2004 r., Nr 39, poz. 353, ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. 2008 r., Nr 50, poz. 291, ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl