Zasady przyznawania zasiłku stałego niezgodne z Konstytucją

Trybunał Konstytucyjny rozpoznał pytanie prawne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach dotyczące postępowania sądowo-administracyjnego. Zgodnie z art. 150 ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie ustawy stosuje się przepisy niniejszej ustawy. Do spraw niezakończonych należą również takie, w których decyzje zostały wydane przed 30 kwietnia 2004 r., jednakże strona wniosła odwołanie. W takiej sytuacji znalazła się Jadwiga J. Z uwagi na stwierdzoną u dziecka niepełnosprawność była uprawniona do otrzymywania zasiłku stałego na podstawie art. 27 ust.1 ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. W dniu 13 października 2003 r. złożyła wniosek o kontynuację świadczenia. Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie odmówił przyznania zasiłku stałego gdyż powiatowy Zespół ds. Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności orzekając o niepełnosprawności ustalił, że nie zachodzi konieczność stałego współudziału opiekuna dziecka w procesie leczenia, rehabilitacji i edukacji. Jadwiga J. odwołała się od tej decyzji zarzucając organowi I instancji błędną interpretację przepisów ustawy o pomocy społecznej z uwagi na fakt, iż nie wystąpiła z nowym wnioskiem o zasiłek stały tylko jego kontynuację. Poinformowała też, że od niekorzystnego orzeczenia o niepełnosprawności złożyła odwołanie. Rozpatrujące odwołanie Samorządowe Kolegium Odwoławcze na wniosek skarżącej 16 kwietnia 2004 r. zawiesiło postępowanie odwoławcze. Jednakże 25 lipca 2005 r. organ uchylił zaskarżoną decyzję organu I instancji w całości i postępowanie umorzył. W uzasadnieniu stwierdził, że od 30 kwietnia 2004 r. straciła moc ustawa z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej. Obowiązująca od 1 maja 2004 r. nowa ustawa o pomocy społecznej przewiduje co prawda świadczenie o nazwie "zasiłek stały", jednakże definiuje on inny rodzaj świadczenia. Natomiast świadczenie przypominające dawny "zasiłek stały" z pomocy społecznej nosi obecnie nazwę "świadczenie pielęgnacyjne" i jest uregulowane przepisami ustawy z 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych. W związku z tym, że przedmiotem postępowania jest świadczenie, które nie ma swojego odpowiednika w nowej ustawie o pomocy społecznej postępowanie takie podlega umorzeniu jako bezprzedmiotowe. Jadwiga J. zaskarżyła tę decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Porady prawne

Wniosła o przyznanie zasiłku stałego za okres od 1 października 2003 r. do 30 kwietnia 2004 r. i przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego od dnia 1 maja 2004 r. bowiem wniosek o przyznanie tego świadczenia został oddalony z uwagi na toczące się postępowanie odwoławcze. Sąd powziął wątpliwości co do konstytucyjności art. 150 nowej ustawy o pomocy społecznej. Uniemożliwia bowiem przyznanie świadczeń przewidzianych w art. 27 ust. 1 ustawy z 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej wobec osoby spełniającej przesłanki do nabycia zasiłku stałego za okres od złożenia wniosku do 30 kwietnia 2004 r. Zdaniem sądu ustawodawca przy stanowieniu przepisów przejściowych w nowej ustawie o pomocy społecznej pominął tę grupę osób, których wnioski o przyznanie zasiłku stałego na podstawie powyższego artykułu wpłynęły do właściwego organu przed 1 maja 2004 r. i do tego dnia nie zostały pozytywnie rozpatrzone decyzją ostateczną. Wątpliwości co do zgodności z konstytucją budzi zróżnicowanie wobec prawa podmiotów uprawnionych w jednakowym stopniu do uzyskania określonych świadczeń socjalnych, w zależności od długości trwania postępowania administracyjnego czy sądowego.

Po przeprowadzeniu rozprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 150 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w zakresie, w jakim wyłącza stosowanie art. 27 ust. 1 ustawy z dnia 29 listopada 1990 r. o pomocy społecznej do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem 1 maja 2004 r. jest niezgodny z art. 2 Konstytucji przez to, że narusza zasadę ochrony praw nabytych oraz jest niezgodny z art. 32 Konstytucji. W pozostałym zakresie Trybunał postanowił umorzyć postępowanie ze względu na zbędność wydania orzeczenia.

W ocenie Trybunału wszystkie podmioty, które przed 1 maja 2004 r. spełniały określone w ustawie kryteria przyznania zasiłku stałego oraz złożyły stosowny wniosek w tej sprawie, powinny być traktowane równo. Tymczasem ustawodawca różnicuje tę grupę osób w zależności od tego, czy osoby te uzyskały ostateczną decyzję o przyznaniu zasiłku stałego przed 1 maja 2004 r., czy też nie. Ci, którzy uzyskali ostateczną decyzję, otrzymają zasiłek jak również świadczenie pielęgnacyjne. Natomiast osoby, które do 30 kwietnia 2004 r. nie uzyskały ostatecznej decyzji przyznającej zasiłek, nie otrzymają go oraz nie będą otrzymywały świadczeń pielęgnacyjnych. Przyznanie świadczenia uzależnione jest m.in. od sprawności działania właściwych organów władzy publicznej. W praktyce to, czy zainteresowany uzyskał do 30 kwietnia 2004 r. ostateczną decyzję o przyznaniu zasiłku, mogło w znacznym stopniu zależeć od przypadkowych uwarunkowań. Trybunał Konstytucyjny uznał, że z tego właśnie względu nie można uznać za usprawiedliwione wprowadzenie takiego zróżnicowania. Przyjęte przez ustawodawcę kryterium etapu procedury administracyjnej nie pozostaje w racjonalnym związku z celem i treścią kwestionowanej regulacji ani też z wartościami, zasadami, czy normami konstytucyjnymi uzasadniającymi odmienne traktowanie podmiotów podobnych. Wobec tych argumentów Trybunał stwierdził naruszenie konstytucyjnej zasady równości oraz praw nabytych.

Wyrok TK jest ostateczny.

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2007 r., sygn. akt P 28/06


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • HENRYK 2014-03-02 21:06:58

    Jestem osobą niepełnosprawną =pobieram zasiłek socjalny stały w wysokośći 444 zł- z chwilą otrzymania dotacji / ulga mieszkaniowa w wysokośći 87 zł przyznaną z urzędu dzielnicy ZOSTAŁ MI OBNIŻONY ZASIŁEK STAŁY O TĄ KWOTE, w chwili obecnej otrzymije 389 zł.PYTAM CZY JEST TO UZASADNIONE I DOPUSZCZALNE. Bardzo proszę o wyjaśnienie.Pozdrawiam Henryk

  • justyna 2014-02-08 12:08:51

    Witam mam pytanko mam syna który choróje chodze znim po lekarzach jak neurolok okulista pulmolok i dermatolog teraz ztwierdzono atopowe zapalenie skóry moge sie starac o zasilek pielegnacyjny z swiaczeniami


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika