9.1.2007
Zespół
e-prawnik.pl
Dnia 23 sierpnia 2006 r. Sąd Najwyższy udzielił odpowiedzi na pytanie czy postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza wydane w trybie art. 644 k.p.c. w związku z art. 637 § 2 k.p.c. jest postanowieniem orzekającym co do istoty sprawy w rozumieniu art. 518 zd. 1 k.p.c., od którego przysługuje apelacja, czy też podlega zaskarżeniu zażaleniem?
Sąd Najwyższy stwierdził, że od postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza, wydanego na podstawie art. 644 w związku z art. 637 § 2 k.p.c., przysługuje apelacja.
Zgodnie z art. 518 k.p.c., od postanowienia sądu pierwszej instancji wydanego w postępowaniu nieprocesowym, orzekającego co do istoty sprawy, przysługuje apelacja. Na inne postanowienia, a więc nieorzekające o istocie sprawy, lecz rozstrzygające tylko kwestie formalne, przysługuje - podobnie ja w postępowaniu procesowym - zażalenie. Od tej przejrzystej zasady przepisy szczególne mogą jednak wprowadzać wyjątki. W odniesieniu do sporządzania spisu inwentarza takich odrębnych unormowań nie ma, zatem rozstrzygnięcie przedstawionego zagadnienia prawnego zależy przede wszystkim od odpowiedzi na pytanie, czy postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza (pozytywne lub negatywne) jest orzeczeniem dotyczącym istoty sprawy, a więc orzeczeniem merytorycznym. Nie ulega wątpliwości, że spis inwentarza - polegający na ustaleniu i wymienieniu całego majątku spadkowego oraz długów spadku, z zaznaczeniem wartości każdego przedmiotu spadkowego oraz wartości czystego spadku - ma istotne znaczenie w zakresie zabezpieczenia spadku (art. 633 i nast. k.p.c.), ale także na obszarze prawa materialnego, w szczególności w odniesieniu do odpowiedzialności spadkobiercy za długi spadkowe. Zgodnie art. 1031 § 2 zdanie pierwsze k.c., w razie przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza spadkobierca ponosi odpowiedzialność za długi spadkowe tylko do wartości ustalonego w inwentarzu stanu czynnego spadku, chyba że podstępnie nie podał do inwentarza przedmiotów należących do spadku albo podał do spadku nieistniejące długi. Treść spisu inwentarza wielokrotnie decyduje również o przedmiocie działu spadku (art. 680 § 1 k.p.c.), waży zatem na wartości udziałów poszczególnych spadkobierców w spadku, a tym samym na wysokości spłat lub dopłat.
W efekcie kształtuje zakres praw spadkobierców do schedy spadkowej. W tej sytuacji, skoro jest jasne, że wydanie postanowienia w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza ma istotne znaczenie w zakresie skutków materialnoprawnych przewidzianych przez prawo spadkowe, nie sposób bronić tezy, iż dotyczy ono tylko incydentalnej kwestii procesowej, rozstrzyganej na etapie dochodzenia do stwierdzenia nabycia spadku i jego działu. Nie ma więc znaczenia także fakt, że postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu nie kończy postępowania spadkowego jako całości oraz że sąd wydaje je na wniosek osoby uprawnionej (art. 637 § 1 k.p.c.) lub z urzędu (art. 644 i 666 § 2 k.p.c.), w każdym bowiem wypadku sąd orzeka co do istoty sprawy, a więc rozstrzyga o tym - ze skutkami w zakresie prawa materialnego - czy istnieją podstawy do sporządzenia inwentarza. Zresztą z punktu widzenia art. 518 k.p.c. nie ma znaczenia fakt, czy postanowienie co do istoty kończy postępowanie w sprawie, czy też stanowi zamknięcie jego fragmentu lub jednego z etapów. Stwierdzenie, że postanowienie w przedmiocie sporządzenia spisu inwentarza jest orzeczeniem co do istoty sprawy, otwiera drogę do sformułowania wniosku, iż - jeżeli zostało wydane przez sąd pierwszej instancji - podlega zaskarżeniu apelacją. Jest oczywiste, że gdyby ustawodawca nie przewidywał apelacji jako środka odwoławczego od postanowień w sprawach dotyczących spisu inwentarza, to ograniczenie dopuszczalności skargi kasacyjnej przewidziane w tym przepisie byłoby zbędne.Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 23 sierpnia 2006 r. sygn. akt III CZP 52/06
Potrzebujesz porady prawnej?
Ignorantia iuris nocet (łac. nieznajomość prawa szkodzi) - ta rzymska paremia w najpełniejszy sposób wyraża zasadę obowiązującą w dotychczasowym prawie spadkowym, w szczególności w regulacji dotyczącej przyjęcia lub odrzucenia spadku. Przepisy, które nadal obowiązują (...)
Spadek dla małoletniej córki - opinia prawna
Stan faktycznyOjciec mojej córki zmarł 30 grudnia 2007 roku. Moja córka (ur. 1993 r.) jest jedyną spadkobierczynią. Spadek nie został odrzucony, więc córka, wg mojego rozeznania, dziedziczy spadek z dobrodziejstwem inwentarza. Proszę o opinię dotyczącą najlepszego dla córki (...)
Jak skutecznie nabyć swoją część odziedziczonego spadku - opinia prawna
Stan faktyczny Urodziłam się w roku 1955. Podziały pozostałych niewielkich dóbr materialnych w rodzinie odbywały się zwykle ustnie bez żadnych postępowań prawnych. Po śmierci kolejnych członków rodziny ich dobra trafiały do żyjących członków rodziny z następnego pokolenia, (...)
Likwidacja majątku masy upadłości - stan prawny aktualny do dnia 30 września 2003 r.
Prawo upadłościowe prowadzi do jak najkorzystniejszego zaspokojenia wierzycieli upadłego z majątku, który wchodzi do masy upadłości. Po etapie postępowania, w którym mieliśmy do czynienia z ustaleniem majątku masy upadłości (spisanie inwentarza, sporządzenie bilansu przez (...)
Kiedy apelacja przysługuje? Apelacja przysługuje od wyroku sądu pierwszej instancji oraz od postanowień, które orzekają co do istoty sprawy. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, (...)
Jak złożyć apelację od wyroku sądu karnego?
W procesie karnym apelacja podobnie jak zażalenie należy do środków odwoławczych. Przysługuje ona stronom od wyroku sądu pierwszej instancji. Strona może zaskarżyć dany wyrok w całości lub w części (można także zaskarżyć samo uzasadnienie orzeczenia). Ważne jest to, że strona (...)
Jak złożyć apelację od wyroku sądu cywilnego?
Apelacja jest podstawowym środkiem odwoławczym. Służy oczywiście do zaskarżania orzeczeń sądów I instancji, konkretnie zaskarżaniu merytorycznemu, czyli korzystamy z niej w sytuacji, gdy nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem sądu I instancji. W wyniku postępowania apelacyjnego nie dochodzi (...)
Jak wnieść apelację? Sąd w postępowaniu o podział majątku nie wydaje wyroku, lecz postanowienie, jednak jest to postanowienie merytoryczne, rozstrzygające sprawę co do istoty i różni się od "zwykłych" postanowień, wydawanych w kwestiach formalnych. Postanowienie takie można (...)
Postępowanie uproszczone - kiedy można je zastosować?
Kiedy można stosować przepisy o postępowaniu uproszczonym? Przepisy o tym postępowaniu stosuje się w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych. Sądem pierwszej instancji rozpoznającym spór w trybie uproszczonym będzie więc zawsze sąd rejonowy, a sądem drugiej (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
Pytanie prawne przedstawione Sądowi Najwyższemu dotyczyło kwestii czy apelacja sporządzona przez adwokata (radcę prawnego, rzecznika patentowego) podlega odrzuceniu bez wzywania do usunięcia braków (art. 370 1 k.p.c.) tylko w zakresie dyspozycji punktów 1 - 3 i 5 art. 368 § 1 k.p.c., czy również (...)
Dopuszczalność zgłoszenia zarzutu przedawnienia w apelacji
Stan faktyczny:W 2003 r. zamówiłem u stolarza dębowe meble do kuchni i jadalni. Zapłata miała nastąpić w ciągu 20 dni od dostarczenia wszystkich gotowych mebli, co nastąpiło na przełomie listopada i grudnia 2003 r. Niestety mieliśmy z żoną wtedy pewne problemy finansowe i nie (...)
Nieoznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia może prowadzić do odrzucenia apelacji
Zmiany Kodeksu postępowania cywilnego, które weszły w życie z dniem 2 marca 2006 roku zaostrzyły znacznie rygor odpowiedzialności za braki formalne pism procesowych wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników. Zgodnie z art. 130[2] § 1 k.p.c. pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego (...)
Kiedy apelacja jest zasadna? - Podstawy apelacji
W procesie cywilnym po wydaniu wyroku przez sąd I instancji każda ze stron ma prawo odwołać się od tego wyroku wnosząc apelację. W obecnym stanie prawnym w procesie cywilnym obowiązuje system apelacji pełnej, pozwalającej sądowi drugiej instancji nie tylko na kontrolę prawidłowości postępowania (...)
Integralność wyroku rozwodowego, a wymiar opłaty od apelacji (wybrane zagadnienia)
Na tle uregulowań prawnych w odniesieniu do rozwiązania małżeństwa bądź orzeczenia separacji istnieje obowiązek sądu o zamieszczeniu dodatkowych rozstrzygnięć, jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci. Niezależnie od tego, czy kwestie związane z władzą rodzicielską (...)
Przez e-mail apelacji złożyć się nie da
W dniu 14 października 2008 roku do elektronicznej skrzynki podawczej Sądu Rejonowego wpłynął w formie elektronicznej dokument adresowany do Sądu Okręgowego za pośrednictwem Sądu Rejonowego, zawierający wskazanie, że jest to apelacja od wyroku (skazującego za wykroczenie). Z (...)
Czy i w jakim zakresie sąd drugiej instancji jest związany zarzutami podniesionymi w apelacji?
Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 stycznia 2008 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego we wniosku z dnia 29 marca 2007 r. "Czy i w jakim (...)
Co to znaczy, że należy stosować odpowiednio przepisy o apelacji do zażalenia?
Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienie prawne związane z następującym pytaniem prawnym czy w myśl zasady wynikającej z treści art. 397 § 2 k.p.c. do zażaleń sporządzanych przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, a niespełniających wymagań w zakresie - wskazania zaskarżonego (...)
Profesjonalny pełnomocnik i przedsiębiorca musi pamiętać o opłacie sądowej
Nowa Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych doczekała się szerokiego omówienia w prasie również tej niespecjalistycznej. Większość jednak dotychczasowych publikacji zwraca uwagę przede wszystkim na fakt zmniejszenia obciążeń uczestników (...)
Gdzie tworzone są rejestry zastawów Rejestry zastawów prowadzone są przy sądach rejonowych (przy wydziałach gospodarczych tych sądów), mających siedziby w miastach wojewódzkich. Oznacza to, że na każde województwo przypada jeden sąd, w którym (...)
Kiedy apelacja przysługuje? Apelacja przysługuje od wyroku sądu pierwszej instancji oraz od postanowień, które orzekają co do istoty sprawy. Od wyroku sądu pierwszej instancji przysługuje apelacja do sądu drugiej instancji. Apelację od wyroku sądu rejonowego rozpoznaje sąd okręgowy, (...)
Jak złożyć apelację od wyroku sądu karnego?
W procesie karnym apelacja podobnie jak zażalenie należy do środków odwoławczych. Przysługuje ona stronom od wyroku sądu pierwszej instancji. Strona może zaskarżyć dany wyrok w całości lub w części (można także zaskarżyć samo uzasadnienie orzeczenia). Ważne jest to, że strona (...)
Jak złożyć apelację od wyroku sądu cywilnego?
Apelacja jest podstawowym środkiem odwoławczym. Służy oczywiście do zaskarżania orzeczeń sądów I instancji, konkretnie zaskarżaniu merytorycznemu, czyli korzystamy z niej w sytuacji, gdy nie zgadzamy się z rozstrzygnięciem sądu I instancji. W wyniku postępowania apelacyjnego nie dochodzi (...)
Jak wnieść apelację? Sąd w postępowaniu o podział majątku nie wydaje wyroku, lecz postanowienie, jednak jest to postanowienie merytoryczne, rozstrzygające sprawę co do istoty i różni się od "zwykłych" postanowień, wydawanych w kwestiach formalnych. Postanowienie takie można (...)
Postępowanie uproszczone - kiedy można je zastosować?
Kiedy można stosować przepisy o postępowaniu uproszczonym? Przepisy o tym postępowaniu stosuje się w sprawach należących do właściwości sądów rejonowych. Sądem pierwszej instancji rozpoznającym spór w trybie uproszczonym będzie więc zawsze sąd rejonowy, a sądem drugiej (...)
Jak współwłaściciele mogą korzystać ze wspólnej nieruchomości?
Od czego zależy sposób korzystania z rzeczy wspólnej przez współwłaścicieli? Ustawową regulację sposobu korzystania z rzeczy wspólnej, w tym także ze wspólnej nieruchomości zawiera art. 206 k.c., który stanowi, że „Każdy ze współwłaścicieli (...)
Pytanie prawne przedstawione Sądowi Najwyższemu dotyczyło kwestii czy apelacja sporządzona przez adwokata (radcę prawnego, rzecznika patentowego) podlega odrzuceniu bez wzywania do usunięcia braków (art. 370 1 k.p.c.) tylko w zakresie dyspozycji punktów 1 - 3 i 5 art. 368 § 1 k.p.c., czy również (...)
Dopuszczalność zgłoszenia zarzutu przedawnienia w apelacji
Stan faktyczny:W 2003 r. zamówiłem u stolarza dębowe meble do kuchni i jadalni. Zapłata miała nastąpić w ciągu 20 dni od dostarczenia wszystkich gotowych mebli, co nastąpiło na przełomie listopada i grudnia 2003 r. Niestety mieliśmy z żoną wtedy pewne problemy finansowe i nie (...)
Nieoznaczenie wartości przedmiotu zaskarżenia może prowadzić do odrzucenia apelacji
Zmiany Kodeksu postępowania cywilnego, które weszły w życie z dniem 2 marca 2006 roku zaostrzyły znacznie rygor odpowiedzialności za braki formalne pism procesowych wnoszonych przez profesjonalnych pełnomocników. Zgodnie z art. 130[2] § 1 k.p.c. pismo wniesione przez adwokata, radcę prawnego (...)
Kiedy apelacja jest zasadna? - Podstawy apelacji
W procesie cywilnym po wydaniu wyroku przez sąd I instancji każda ze stron ma prawo odwołać się od tego wyroku wnosząc apelację. W obecnym stanie prawnym w procesie cywilnym obowiązuje system apelacji pełnej, pozwalającej sądowi drugiej instancji nie tylko na kontrolę prawidłowości postępowania (...)
Integralność wyroku rozwodowego, a wymiar opłaty od apelacji (wybrane zagadnienia)
Na tle uregulowań prawnych w odniesieniu do rozwiązania małżeństwa bądź orzeczenia separacji istnieje obowiązek sądu o zamieszczeniu dodatkowych rozstrzygnięć, jeżeli małżonkowie posiadają wspólne małoletnie dzieci. Niezależnie od tego, czy kwestie związane z władzą rodzicielską (...)
Przez e-mail apelacji złożyć się nie da
W dniu 14 października 2008 roku do elektronicznej skrzynki podawczej Sądu Rejonowego wpłynął w formie elektronicznej dokument adresowany do Sądu Okręgowego za pośrednictwem Sądu Rejonowego, zawierający wskazanie, że jest to apelacja od wyroku (skazującego za wykroczenie). Z (...)
Czy i w jakim zakresie sąd drugiej instancji jest związany zarzutami podniesionymi w apelacji?
Sąd Najwyższy na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 31 stycznia 2008 r., przy udziale prokuratora Prokuratury Krajowej Jana Szewczyka, po rozstrzygnięciu zagadnienia prawnego przedstawionego przez Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego we wniosku z dnia 29 marca 2007 r. "Czy i w jakim (...)
Co to znaczy, że należy stosować odpowiednio przepisy o apelacji do zażalenia?
Sąd Najwyższy rozstrzygnął zagadnienie prawne związane z następującym pytaniem prawnym czy w myśl zasady wynikającej z treści art. 397 § 2 k.p.c. do zażaleń sporządzanych przez adwokata, radcę prawnego lub rzecznika patentowego, a niespełniających wymagań w zakresie - wskazania zaskarżonego (...)
Profesjonalny pełnomocnik i przedsiębiorca musi pamiętać o opłacie sądowej
Nowa Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych doczekała się szerokiego omówienia w prasie również tej niespecjalistycznej. Większość jednak dotychczasowych publikacji zwraca uwagę przede wszystkim na fakt zmniejszenia obciążeń uczestników (...)
Gdzie tworzone są rejestry zastawów Rejestry zastawów prowadzone są przy sądach rejonowych (przy wydziałach gospodarczych tych sądów), mających siedziby w miastach wojewódzkich. Oznacza to, że na każde województwo przypada jeden sąd, w którym (...)
Zmiany w postępowaniu cywilnym od 19 sierpnia 2004 r.
19 sierpnia 2004 r. wchodzą w życie pierwsze zmiany kodeksu postępowania cywilnego. Są to zmiany w zakresie postępowania gospodarczego. Zmiany bardzo istotne, bo z dniem wejścia ich w życie w sprawach antymonopolowych (oraz z zakresu regulacji energetyki, telekomunikacji i poczty oraz transportu (...)
Artykuł 400 kodeksu postępowania cywilnego stanowi, że niedopuszczalna jest skarga o wznowienie od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po jego uprawomocnieniu się nowy związek (...)
Jaką wnieść opłatę, gdy apelacja dotyczy braku rozłożenia zasądzonej kwoty na raty?
Sąd Okręgowy zasądził na rzecz powoda od pozwanego kwotę pieniężną. Pozwany wniósł apelację, w której zarzucił, iż Sąd Okręgowy nie rozłożył zasądzonej kwoty na raty. Sąd Apelacyjny, który rozpatrywał apelację, powziął wątpliwość, jaką w takiej sytuacji (...)
Obowiązek uzasadnienia wyroku w razie uznania apelacji za bezzasadną
Art. 457 § 1. stanowi, że uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie 14 dni. W § 2. czytamy, że jeżeli sąd utrzymuje zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną, uzasadnienie sporządza się na wniosek strony, chyba że zostało zgłoszone zdanie odrębne. (...)
