Zgodność budowy z planem zagospodarowania bada się na chwilę budowy

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. nakazał M. B. rozebrać wybudowany bez pozwolenia budowlanego obiekt budowlany. W uzasadnieniu organ stwierdził, iż dla terenu działki w obrębie W. nie istnieje obowiązujący plan zagospodarowania przestrzennego, natomiast poprzedni plan ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy K. stanowił, że teren działki przeznaczony był pod uprawy polowe i ogrodnicze. Odwołanie od powyższej decyzji złożyła M. B. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w G. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie znajdując podstaw prawnych do jej uchylenia lub zmiany. W uzasadnieniu wskazał, iż przedmiotowe obiekty powstały przed dniem 1 stycznia 1995 r. i inwestorzy nie posiadają wymaganego prawem pozwolenia na budowę (art. 28 Prawa budowlanego z 1974 r.). Organ podkreślił, iż na podstawie art. 103 ust. 2 ustawy - Prawo budowlane z 1994 r. do obiektów powstałych samowolnie, których budowa została zakończona przed dniem wejścia w życie ustawy, tj. przed 1 stycznia 1995 r., nie stosuje się art. 48 Prawa budowlanego z 1994 r., lecz odpowiednio przepisy dotychczasowe, czyli przepisy art. 37 i art. 40 Prawa budowlanego z 1974 r. Dodatkowo organ stwierdził, iż obowiązek uwzględnienia rozporządzenia Wojewody wynika wprost z przepisu art. 37 Prawa budowlanego z 1994 r., w którym jedynie pierwsza przesłanka odnosi się do przepisów obowiązujących w okresie budowy (budowa niezgodna z przepisami, czyli bez pozwolenia), natomiast każda inna przesłanka brana jest pod uwagę w dacie wydania decyzji.  M. B. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, który stwierdził, iż zaskarżona decyzja jest zgodna z przepisami prawa. Skargę kasacyjną wniósł pełnomocnik M. B. Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu w dniu 1 lutego 2008 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej M. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku oddalił skargę kasacyjną, przyjmując, że:

zgodności samowolnie wybudowanego przed 1 stycznia 1995 r. obiektu budowlanego z przepisami o zagospodarowaniu przestrzennym nie bada się według daty orzekania w sprawie przez organ administracji, a według daty wzniesienia budynku.

W uzasadnieniu NSA powołał się na ugruntowaną już linię orzeczniczą w tym zakresie (por. wyrok NSA z dnia 14 lutego 2006 r. sygn. akt II OSK 522/05, Lex nr 194370, wyrok NSA z dnia 19 maja 1999 r. sygn. akt IV SA 196/96, Lex 47287, wyrok NSA z dnia 1 lutego 2007 r. sygn. akt II OSK 278/06, niepubl.). Pierwotny plan zagospodarowania przestrzennego stanowił, iż działka przeznaczona była pod tereny łąk i pastwisk. Późniejszy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego gminy K. stanowił, że teren działki przeznaczony był pod uprawy polowe i ogrodnicze. Z powyższych zapisów wynikało więc jednoznacznie, iż przedmiotowe obiekty w okresie ich budowy zostały usytuowane na terenie, który zgodnie z przepisami o planowaniu przestrzennym nie był przeznaczony pod budowę.

NSA uznał, że przywołać też należało zachowującą aktualność tezę wyroku NSA z dnia 25 września 1981 r., sygn. akt I SA 1933/81, ONSA 1991, nr 2, poz. 94, iż warunkiem zastosowania przez organ instytucji przymusowej rozbiórki obiektu przewidzianej w art. 37 ust. 1 pkt 1 ustawy z 24 października 1974 r. - Prawo budowlane jest równoczesne wystąpienie dwóch przesłanek, to jest:

• rozpoczęcia budowy lub wybudowania obiektu bez wymaganego zezwolenia,

• naruszenie ustaleń planu zagospodarowania przestrzennego w czasie budowy.

Jedynie brak obowiązującego w czasie budowy planu zagospodarowania przestrzennego wyłącza możliwość nakazania przez organ przymusowej rozbiórki obiektu na podstawie tego przepisu, chociażby obiekt był wznoszony bez pozwolenia na budowę.

W sprawie istniały więc podstawy do orzeczenia nakazu rozbiórki przedmiotowych obiektów budowlanych na podstawie art. 37 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego z 1974 r.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 stycznia 2008 r., sygn. akt II OSK 1525/06

Zespół
e-prawnik.pl