Zmiana ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Polski

Jakie nowe przepisy wchodzą w życie?

29 maja 2008 r. wchodzi w życie ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw.

Wszystkie niezakończone postępowania w sprawach o nadanie statusu uchodźcy będą prowadzone na podstawie znowelizowanych przepisów. Wszystkie wydane przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców przed dniem wejścia w życie ustawy dokumenty (tymczasowe zaświadczenia tożsamości cudzoziemca, genewskie dokumenty podróży, karty pobytu) zachowują ważność na okres, na jaki zostały wydane. Oznacza to, że nie ma potrzeby niezwłocznej ich wymiany na nowe.

Czego dotyczą zmiany?

Ta obszerna nowelizacja dotyczy wdrożenia do prawa polskiego dyrektywy Rady w sprawie norm kwalifikacji i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub jako osoby, które potrzebują międzynarodowej ochrony oraz transpozycji przepisów dyrektyw Rady w sprawie ustanowienia norm dotyczących procedur w sprawie statusu uchodźcy w państwach członkowskich UE.

Jakie zmiany dotyczą prowadzenia przez  Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców postępowań w sprawach o nadanie statusu uchodźcy?

Zupełnie od nowa została uregulowana kwestia statusu uchodźcy i ochrony uzupełniającej. Każdy cudzoziemiec, który złoży taki wniosek po wejściu w życie ustawy, zostanie o nich szczegółowo poinformowany przez organ przyjmujący wniosek.

Najważniejsza zmiana polega na wprowadzeniu przez ustawę nowej formy ochrony międzynarodowej udzielanej cudzoziemcom w Polsce - ochrony uzupełniającej. Każdy wniosek o nadanie statusu uchodźcy będzie jednocześnie rozpatrywany jako wniosek o udzielenie ochrony uzupełniającej.

W toku postępowania o nadanie statusu uchodźcy rodzaje ochrony będą rozpatrywane w następującej kolejności:

1. status uchodźcy;

2. ochrona uzupełniająca;

3. zgoda na pobyt tolerowany.

Zasadniczo, jeżeli cudzoziemiec nie uzyska ochrony w postaci statusu uchodźcy albo ochrony uzupełniającej lub też zgody na pobyt tolerowany, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców orzeknie o jego wydaleniu.

Kto może liczyć na ochronę uzupełniającą?

Ochrona uzupełniająca będzie udzielana osobom, którym odmówiono nadania statusu uchodźcy, lecz którzy w przypadku powrotu do kraju pochodzenia będą realnie narażeni na ryzyko doznania poważnej krzywdy poprzez:

• orzeczenie kary śmierci lub egzekucję;

• tortury, nieludzkie lub poniżające traktowanie;

• poważne i zindywidualizowane zagrożenie dla życia lub zdrowia, wynikające z powszechnego stosowania przemocy wobec ludności cywilnej w sytuacji wewnętrznego lub międzynarodowego konfliktu zbrojnego.

Jakie korzyści wążą się ze statusem uchodźcy i ochroną uzupełniającą?

Uznanym uchodźcom będzie wydawany genewski dokument podróży na okres 1 roku oraz karta pobytu na okres 3 lat. Cudzoziemcy, którym zostanie udzielona ochrona uzupełniająca, otrzymają kartę pobytu na okres 2 lat.

Uchodźcy oraz osoby, które otrzymają ochronę uzupełniającą, będą mieli prawo do pomocy integracyjnej, przyznawanej na podstawie przepisów ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.

Wniosek o przyznanie pomocy integracyjnej należy złożyć za pośrednictwem powiatowego centrum pomocy rodzinie w terminie 60 dni od dnia uzyskania statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej. Do wniosku należy dołączyć kopie: decyzji oraz dokumentów wydanych przez Urząd do Spraw Cudzoziemców. Pomoc integracyjna będzie obejmowała między innymi:

• wpłatę świadczenia (od 446,00 zł do 1175 zł na miesiąc na osobę);

• opłatę składki na ubezpieczenie zdrowotne;

• pracę socjalną;

• poradnictwo specjalistyczne, w tym prawne i psychologiczne;

• udzielenie informacji i wsparcia w kontaktach z innymi instytucjami i organizacjami.

Pomoc integracyjna będzie udzielana przez okres do 12 miesięcy w ramach indywidualnego programu ustalonego z cudzoziemcem.

Co z dotychczas wydanymi dokumentami?

W momencie wejścia w życie ustawy wszystkie decyzje o udzieleniu zgody na pobyt tolerowany, wydane wcześniej na podstawie art. 97 pkt 1 lub 97 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, stały się z mocy prawa decyzjami o udzieleniu ochrony uzupełniającej. Cudzoziemcy, którzy w ten sposób nabyli ochronę uzupełniającą, także uzyskali prawo do pomocy integracyjnej. W takich przypadkach wniosek o udzielenie pomocy integracyjnej powinien zostać złożony w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życia ustawy. Karty pobytu będzie można wymienić nieodpłatnie przez okres 6 miesięcy od dnia wejścia w życie nowelizacji, a jeżeli ich okres ważności jest dłuższy - do końca tego okresu.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2008 r., Nr 70, poz. 416);

• Ustawa z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2006 r. Nr 234, poz. 1695, ze zm.);

• Dyrektywa Rady 2004/83/WE z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie minimalnych norm dla kwalifikacji i statusu obywateli państw trzecich lub bezpaństwowców jako uchodźców lub jako osoby, które z innych względów potrzebują międzynarodowej ochrony oraz zawartości przyznawanej pomocy (Dz.Urz. UE L 304 z 30.09.2004, str. 12; Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 7, str. 96)

Źródło: www.udsc.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl