Zmienione opłaty za czynności radców prawnych

Zasądzając opłatę za czynności radcy prawnego z tytułu zastępstwa prawnego, sąd powinien brać pod uwagę niezbędny nakład pracy pełnomocnika, a także charakter sprawy i wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia. 

Podstawę zasądzenia tej opłaty stanowią stawki minimalne określone w rozporządzeniu. Opłata ta nie może być wyższa niż 6-krotna stawka minimalna ani przekraczać wartości przedmiotu sprawy. 

W sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty takie sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług (VAT) przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach. 

Przy ustalaniu w umowie opłaty bierze się pod uwagę rodzaj i stopień zawiłości sprawy oraz wymagany nakład pracy radcy prawnego. W przypadkach szczególnie uzasadnionych, gdy przemawia za tym sytuacja materialna lub rodzinna klienta albo rodzaj sprawy, radca prawny może ustalić stawkę opłaty niższą niż stawka minimalna albo zrezygnować z opłaty w całości. Wówczas sąd może, odpowiednio, zasądzić koszty zastępstwa w wysokości ustalonej przez radcę prawnego, jednak nie będzie już mógł nie przyznać opłaty w ogóle. 

Stawki minimalne w sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych

 Tak jak dotychczas stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:

• do 500 zł - 60 zł; 

• powyżej 500 zł do 1 500 zł - 180 zł; 

• powyżej 1 500 zł do 5 000 zł - 600 zł; 

• powyżej 5 000 zł do 10 000 zł - 1 200 zł; 

• powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 2 400 zł; 

• powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 3 600 zł; 

• powyżej 200 000 zł - 7 200 zł.  

Wprowadzono natomiast następujące stawki minimalne w sprawach z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego o: 

• rozwód i unieważnienie małżeństwa - 360 zł; 

• stwierdzenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa - 240 zł; 

• przysposobienie - 180 zł; 

• pozbawienie, ograniczenie, zawieszenie lub przywrócenie władzy rodzicielskiej oraz odebranie dziecka - 120 zł; 

• ustalenie ojcostwa, zaprzeczenie ojcostwa, unieważnienie uznania dziecka oraz rozwiązanie przysposobienia - 240 zł; Te stawki minimalne obejmują przy tym w sprawach o ustalenie ojcostwa również roszczenia majątkowe strony powodowej. 

• ubezwłasnowolnienie - 240 zł; 

• uznanie za zmarłego lub stwierdzenie zgonu oraz rozstrzygnięcie co do aktów stanu cywilnego - 180 zł; 

• rozstrzygnięcie w istotnych sprawach rodziny lub co do zarządu majątkiem wspólnym - 240 zł; 

• zniesienie wspólności majątkowej między małżonkami - 360 zł; 

• podział majątku wspólnego między małżonkami - stawkę obliczoną na podstawie ww. dotychczasowych stawek od wartości udziału, a w wypadku zgodnego wniosku małżonków - 50 % tej stawki; 

• alimenty, nakazanie wypłacenia wynagrodzenia za pracę do rąk drugiego małżonka - 60 zł; Opłaty te ustala się od wartości przedmiotu sprawy, jeżeli obowiązek zwrotu kosztów obciąża osobę zobowiązaną do alimentów lub małżonka, którego wynagrodzenie za pracę ma być wypłacone do rąk drugiego współmałżonka.  

Wszystkie powyższe tawki, obejmują również wynagrodzenie od roszczeń majątkowych dochodzonych łącznie, z wyjątkiem roszczeń przewidzianych w art. 58 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, od których pobiera się także ww. wynagrodzenie. Wyłączenie dotyczy następujących przypadków:

1. Jeśli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie i w związku z tym sąd w wyroku rozwodowym orzeka także o sposobie korzystania z tego mieszkania przez czas wspólnego w nim zamieszkiwania rozwiedzionych małżonków.

   W wypadkach wyjątkowych, gdy jeden z małżonków swym rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie, sąd może nakazać jego eksmisję na żądanie drugiego małżonka. Na zgodny wniosek stron sąd może w wyroku orzekającym rozwód orzec również o podziale wspólnego mieszkania albo o przyznaniu mieszkania jednemu z małżonków, jeżeli drugi małżonek wyraża zgodę na jego opuszczenie bez dostarczenia lokalu zamiennego i pomieszczenia zastępczego, o ile podział bądź jego przyznanie jednemu z małżonków są możliwe.

2. Na wniosek jednego z małżonków sąd może w wyroku orzekającym rozwód dokonać podziału majątku wspólnego, jeżeli przeprowadzenie tego podziału nie spowoduje nadmiernej zwłoki w postępowaniu.  

Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniach przed poszczególnymi sądami 

Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu apelacyjnym wynoszą teraz: 

• przed sądem okręgowym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł; 

• przed sądem apelacyjnym - 75 % stawki minimalnej, a jeśli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł. 

Stawki minimalne za prowadzenie spraw w postępowaniu zażaleniowym wynoszą natomiast: 

• przed sądem okręgowym - 25 % stawki minimalnej, a jeżeli w pierwszej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 50 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 60 zł; 

• przed sądem apelacyjnym lub przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeśli w poprzedniej instancji sprawy nie prowadził ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł. 

Stawki minimalne wynoszą za prowadzenie spraw z zakresu prawa pracy przed sądem apelacyjnym 100 % odpowiednich stawek minimalnych obowiązujących w postępowaniu przed sądem I instancji.  

Stawki minimalne w postępowaniu kasacyjnym wynoszą obecnie: 

• za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli w drugiej instancji nie prowadził sprawy ten sam radca prawny - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł; 

• za sporządzenie i wniesienie skargi kasacyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi kasacyjnej - 50 % stawki minimalnej, a jeśli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł; 

• za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli nie prowadził sprawy w drugiej instancji ten sam radca prawny, nie sporządzał i nie wniósł skargi kasacyjnej - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł. 

Stawki minimalne w postępowaniu w sprawie stwierdzenia niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia wynoszą: 

• za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 75 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 100 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł; 

• za sporządzenie i wniesienie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł; 

• za udział w rozprawie przed Sądem Najwyższym - 50 % stawki minimalnej, a jeżeli ten sam radca prawny nie prowadził sprawy przed sądem, od którego prawomocnego orzeczenia wniesiono skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem, nie sporządzał i nie wniósł skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia - 75 % stawki minimalnej, w obu wypadkach nie mniej niż 120 zł. 

Stawki minimalne w postępowaniu przed Trybunałem Konstytucyjnym wynoszą: 

• za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za stawiennictwo na rozprawie - 240 zł; 

• za sporządzenie i wniesienie skargi konstytucyjnej oraz za sporządzenie opinii o braku podstaw do wniesienia tej skargi - 120 zł.  

Podstawa prawna:

• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 października 2005 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2005 r., Nr 219, Poz.1873);

• Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2002 r., Nr 163, poz. 1349, ze zmianami);

• Ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. 2002 r., Nr 123, poz. 1059, ze zmianami)