TBS zwraca się z zapytaniem, czy od wpłat uzyskanych z tytułu umów o partycypację w kosztach budowy (...)

Z podanego we wniosku stanu faktycznego wynika iż, podstawowym źródłem przychodów TBS-ów są czynsze i inne należności wynikające z najmu wybudowanych domów i mieszkań, a wpłacone partycypacje w kosztach budowy budynków nie mają bezpośredniego związku z wysokością czynszów płaconych przez lokatorów. Udział partycypantów w kosztach budowy mieszkań przez Towarzystwa Budownictwa Społecznego reguluje art. 29 i 29a ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego z dnia 26.10.1995r. (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 98 poz. 1070 z późn. zm.)

Zarząd TBS zwraca się z zapytaniem, czy od wpłat uzyskanych z tytułu umów o partycypację w kosztach budowy mieszkań naliczany jest podatek VAT?

Zdaniem wnioskodawcy wpłaty z tytułu partycypacji zwrotnej nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT. Swoje stanowisko uzasadnia tym, że:#61485; wpłacone partycypacje w kosztach budowy budynków nie mają bezpośredniego związku z wysokością czynszów płaconych przez lokatorów;#61485; partycypacja nie jest świadczeniem, które mogłoby zostać zakwalifikowane jako usługa w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług;#61485; kwoty otrzymane tytułem udziału w kosztach budowy nie są zaliczkami na poczet dostaw towarów i usług, ponieważ są zwrotne;#61485; nie następuje przeniesienie prawa do wartości niematerialnych i prawnych w rozumieniu czy to ustawy o rachunkowości, czy ustawy o podatku dochodowym;#61485; nie ma podstaw do zakwalifikowania umowy o partycypację jako umowy sprzedaży prawa majątkowego;#61485; wpłacone partycypacje nie kreują obrotu z tytułu odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, o których mowa w ustawie o podatku VAT.

Odpowiadając na wyżej przedstawione zagadnienie, Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wyszkowie, wyjaśnia:

W myśl art.27 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1070 z późn. zm.), przedmiotem działania towarzystwa budownictwa społecznego jest budowanie domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu. Instytucja partycypacji uregulowana została w w/w ustawie. Art. 29 ust. 1 stanowi, że pracodawca, działając w celu uzyskania mieszkań dla swoich pracowników, a także osoby prawne mające interes w uzyskaniu mieszkań przez wskazane przez nie osoby trzecie mogą zawierać z towarzystwem umowy w sprawie partycypacji w kosztach budowy tych mieszkań. W myśl art. 29a ust. 1 w/w ustawy również osoba fizyczna może zawrzeć z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, którego będzie najemcą.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega: 1) Odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;2) Eksport towarów;3) Import towarów;4) Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;5) Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art.7 ust. 1 w/w ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania nimi jak właściciel, w tym m. in. wydanie towaru na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione (art. 7 ust. 1 pkt 2), a także ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego (art. 7 ust. 1 pkt 5).

Natomiast zgodnie z art. 8 ust. 1 tej ustawy świadczeniem usług jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również: 1) Przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę,w jakiej dokonano czynności prawnej;2) Zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;3) Świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Jednocześnie jak wynika z treści art. 29 ust. 1 i 2 w/w ustawy o podatku od towarów i usług podstawą opodatkowania jest obrót. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrotem jest także otrzymana dotacja, subwencja i inna dopłata o podobnym charakterze związana z dostawą towarów lub świadczeniem usług. W przypadku gdy pobrano zaliczki, zadatki, przedpłaty lub raty, obrotem jest również kwota otrzymanych zaliczek, zadatków, przedpłat lub rat, pomniejszona o przypadającą od nich kwotę podatku. Dotyczy to również otrzymanych zaliczek na dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze.

W wyniku dokonanej wpłaty środków pieniężnych, stanowiącej współfinansowanie budowy mieszkań, będących potem przedmiotem najmu, nie dochodzi do przeniesienia własności mieszkania na rzecz partycypanta ani też na rzecz żadnego innego podmiotu. Wynajmowane mieszkanie pozostaje własnością Spółki, również przez cały czas trwania umowy najmu, bez względu na to czy kwota partycypacji zostanie zwrócona po rozwiązaniu tej umowy czy nie. Partycypacja w kosztach budowy mieszkań nie jest również świadczeniem usługi na rzecz partycypanta w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Partycypant, który na podstawie umowy o współfinansowanie budowy mieszkań uzyskuje prawo wskazania osoby najemcy nie jest konsumentem świadczenia oferowanego przez Spółkę, którym jest usługa najmu. Faktycznie konsumentem tej usługi jest osoba najemcy, a partycypant działa wyłącznie na jego rzecz i w jego interesie. Świadczenie to regulowane jest odrębną umową najmu zawieraną między wynajmującym a najemcą.

Partycypacja w kosztach stanowi jedynie formę finansowania inwestycji i nie wiąże się z nią świadczenie najmu, gdyż dla tego celu zawierana jest odrębna umowa.

Partycypacja nie stanowi wkładu budowlanego czy mieszkaniowego, nie daje prawa własności lokalu mieszkalnego, którego właścicielem pozostaje zawsze TBS, najemca płaci z tytułu najmu tego lokalu odrębnie ustanowiony czynsz. Wpłacona partycypacja nie ma żadnego wpływu na kształtowanie się stawek czynszu za najem lokali mieszkalnych w TBS, który regulowany jest w/w ustawą z dnia 26 października 1995 roku o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

W myśl art. 29 a ust. 3 i 4 w/w ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, w przypadku zakończenia najmu i opróżnienia lokalu kwota partycypacji,o której mowa w ust.1, podlega zwrotowi najemcy nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. W dniu zwrotu kwota partycypacji powinna odpowiadać kwocie stanowiącej odsetek aktualnej wartości odtworzeniowej lokalu równy udziałowi wniesionej przez najemcę kwoty partycypacji w kosztach budowy lokalu. W przypadku gdy umowa najmu uzależnia termin zwrotu kwoty partycypacji od zawarcia umowy najmu danego lokalu z następnym najemcą, zwrot kwoty partycypacji następuje z dniem zawarcia tej umowy, jednak nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu. Tak więc jako świadczenie zwrotne w określonym terminie umowa partycypacji nie spełnia tak definicji dostawy towarów z art. 7 jak również definicji świadczenia usług z art. 8 w/w ustawy o podatku od towarów i usług. W świetle powyższego partycypacja w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, nie będąc elementem ceny lokalu, nie stanowi obrotu i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Naczelnik Urzędu Skarbowego w Wyszkowie postanowił jak w sentencji.

Na podstawie art. 14 a § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia. Zgodnie z art.14 b § 1 i § 2 ustawy Ordynacja podatkowa, interpretacja nie jest wiążąca dla wnioskodawcy, wiąże natomiast właściwe dla wnioskodawcy organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.