Prawo do skorzystania z opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących (...)

ZMIANA INTERPRETACJI INDYWIDUALNEJ

Na podstawie art. 14e § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. ? Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.) Minister Finansów, w związku ze stwierdzeniem nieprawidłowości interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2014 r. Nr IPPB4/415-709/13-4/MS wydanej w imieniu Ministra Finansów przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, zmienia z urzędu wyżej wymienioną interpretację i uznaje, że stanowisko Pani (Wnioskodawczyni) przedstawione we wniosku złożonym w dniu 28 października 2013 r., uzupełnionym w dniu 22 stycznia 2014 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, jest:

• nieprawidłowe w zakresie możliwości złożenia wniosku o sposób opodatkowania przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci po upływie terminu określonego w art. 6 ust. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych;
  

• prawidłowe w pozostałym zakresie.
  
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 28 października 2013 r. został złożony wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości rozliczenia się jako osoba samotnie wychowująca dziecko.

Z uwagi na braki formalne Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia przedmiotowego wniosku poprzez doprecyzowanie stanu faktycznego oraz przedstawienie własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej zaistniałego stanu faktycznego. Wniosek uzupełniono w terminie.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W dniu 25 sierpnia 2007 r. ? został zawarty związek małżeński. Dnia 21 lutego 2008 r. urodziło się dziecko, którego ojcem na podstawie art. 62 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jest mąż matki. W dniu 8 października 2008 r. zawarto umowę małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową. Umową małżeńską z dnia 31 grudnia 2008 r. zniesiono rozdzielność majątkową. W dnia 12 stycznia 2010 r. ? zawarto umowę małżeńską ustanawiającą rozdzielność majątkową (obowiązującą do teraz). Dnia 28 stycznia 2011 r. wniesiono pozew o rozwód (postępowanie w toku). Wyrokiem sądowym z dnia 7 marca 2012 r. zaprzeczono ojcostwo męża matki (małżonek traci prawa rodzicielskie względem dziecka żony). Dnia 9 października 2012 r. nastąpiła zmiana nazwiska w trybie administracyjnym rozciągająca się na dziecko.

Mimo, że formalnie Wnioskodawczyni wciąż pozostaje mężatką, od września 2009 r. samotnie wychowuje córkę. Po 4 latach od urodzenia się dziecka, w dacie wyroku o zaprzeczenie ojcostwa małżonek Wnioskodawczyni utracił prawa rodzicielskie względem dziecka. Do tej pory ojcostwo dziecka nie zostało ustalone, a zatem Wnioskodawczyni pozostaje jej jedynym rodzicem i samodzielnie ponosi wszelkie ciężary związane z wychowaniem dziecka.

Postępowanie rozwodowe jest w toku, zaś między małżonkami obowiązuje umowa małżeńska ustanawiająca rozdzielność majątkową.

W uzupełnieniu do wniosku Wnioskodawczyni doprecyzowała, że w okresie podatkowym będącym przedmiotem zapytania uzyskiwała dochody z tytułu umowy o pracę.

Od marca 1998 r. jest zatrudniona w X.(wcześniej Przedsiębiorstwo Państwowe...) na czas nieokreślony. Wnioskodawczyni nie uzyskuje dochodów z żadnego innego źródła. Ani do Wnioskodawczyni, ani do dziecka nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ani ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

Sąd nie powierzył Wnioskodawczyni wykonywania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem. Kwestia władzy rodzicielskiej nie była rozstrzygana przez sąd, zatem nie została Wnioskodawczyni jako matce ani powierzona, ani odebrana, ani ograniczona.

Jedyna kwestia rozstrzygnięta przez sąd, to kwestia ojcostwa męża Wnioskodawczyni, które zostało zaprzeczone wyrokiem z dnia 7 marca 2012 r. Ponieważ w doktrynie prawa istnieje spór co do tego, czy jest to wyrok deklaratoryjny czy konstytutywny Wnioskodawczyni uważa, że skoro przez ponad 4 lata życia dziecka mąż Wnioskodawczyni posiadał pełnię władzy rodzicielskiej i wszelkie decyzje podejmowane przez niego w tym zakresie nie utraciły swojej mocy, to wraz z wyrokiem zaprzeczającym jego ojcostwu, utracił władzę rodzicielską.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Wnioskodawczyni może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko w myśl art. 6 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (?jeżeli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich??)?
2. Czy Wnioskodawczyni może dokonać korekty zeznania PIT-37 za 2012 r., w którym rozliczyła się indywidualnie?
3. Czy w przedstawionym stanie faktycznym mając dochody przekraczające 112.000 zł za 2013 r. Wnioskodawczyni będzie mogła skorzystać z preferencji przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dziecko?
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni:

1. Od 2009 r. Wnioskodawczyni wychowuje samotnie córkę, po zaprzeczeniu ojcostwa Jej męża jest jedynym rodzicem córki, gdyż jej ojcostwo nie zostało ustalone. Kierując się przede wszystkim dobrem dziecka, Wnioskodawczyni uważa, że powinna móc skorzystać z preferencji przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dziecko, gdyż taki właśnie jest stan faktyczny i jest jedyną osobą ponoszącą wszelkie ciężary związane z wychowaniem córki. Małżonek Wnioskodawczyni posiadał od daty narodzin dziecka do daty wyroku o zaprzeczenie ojcostwa pełnię praw rodzicielskich, które utracił na mocy ww. wyroku sądowego. Zatem w ocenie Wnioskodawczyni, można zastosować art. 6 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ?jeżeli małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich...?.
2. Za 2012 r. Wnioskodawczyni nie skorzystała z preferencji przewidzianych dla osób samotnie wychowujących dzieci, gdyż została wprowadzona w błąd przez urzędnika urzędu skarbowego. Do tej pory urzędnicy zapytywani o możliwość skorzystania z rzeczonych preferencji pomijają zawarte w art. 6 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zdanie: ?lub osoba pozostająca w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci: małoletnie? i informują, że do takiego rozliczenia trzeba spełniać warunek bycia ?panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów.? A jeśli się tego warunku nie spełnia, to nie można rozliczać podatku na preferencyjnych zasadach. Kiedy im się zwróci uwagę na ciąg dalszy przepisu, to ich odpowiedź sugeruje, że spójnik ?lub? traktują jak ?i?. Wnioskodawczyni uważa za niedopuszczalny fakt, że urzędnicy, którzy są ekspertami w dziedzinie jaką się zajmują, fachowcami, na których rzetelności i fachowej wiedzy opierają się podatnicy tacy jak Wnioskodawczyni, potrafią wprowadzać w błąd, poprzez połowiczne czytanie przepisów. Wnioskodawczyni nie jest ekspertem w dziedzinie prawa podatkowego i ufając urzędnikom nie rozliczyła się za 2012 r. wspólnie z córką. Jednak Jej poczucie sprawiedliwości spowodowało, że zaczęła wątpić by ustawodawca nie przewidział sytuacji takiej jak Wnioskodawczyni i by nie miała być Ona traktowana przez państwo polskie jako samotna matka, skoro nią jest. Wnioskodawczyni stoi na stanowisku, że skoro samotnie wychowuje dziecko, samodzielnie ponosi wszelkie ciężary związane z wychowaniem dziecka, a ustawodawca przewidział dla osób w sytuacji Wnioskodawczyni, a Wnioskodawczyni z nich nie skorzystała opierając się na fałszywych informacjach uzyskanych od urzędników urzędu skarbowego, które jak mylnie Wnioskodawczyni sądziła są rzetelne i wyczerpujące. Wnioskodawczyni powinna mieć prawo do tego, by skorygować swój PIT-37 za rok 2012 r.
3. Wnioskodawczyni uważa, że może być uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko oraz że ograniczenie dochodów dotyczy jedynie możliwości skorzystania z ulgi na dziecko, a nie z preferencji dla osób samotnie wychowujących dziecko.
   
   

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 24 stycznia 2014 r. Nr IPPB2/415-709/13-4/MS uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe.

Po przeanalizowaniu akt sprawy oraz obowiązujących przepisów prawa Minister Finansów stwierdza, co następuje.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej ?ustawą?, od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:

1. małoletnie,
   
2. bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
   
3. do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art.
   30b ustawy w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 ustawy, z wyjątkiem renty rodzinnej

- podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7 ustawy, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej ustawie.

Na mocy art. 6 ust. 8 ustawy, sposób opodatkowania przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do osoby samotnie wychowującej dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c ustawy (tj. dotyczące opodatkowania 19% stawką podatku dochodowego dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej), ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

W myśl art. 6 ust. 9 ustawy, zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym. Oznacza to, że warunek z ust. 8 nie dotyczy podatników osiągających przychody z tytułu umowy najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, jeżeli umowy te nie są zawierane w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Jednocześnie, na podstawie art. 6 ust. 10 ustawy, sposób opodatkowania przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1 ustawy, tj. po 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

Należy zatem podkreślić, że aby móc rozliczyć się jako osoba samotnie wychowująca dziecko, należy spełniać wszystkie warunki określone w powołanych wyżej przepisach.

Ze stanu faktycznego sprawy wynika, że w dniu 25 sierpnia 2007 r. Wnioskodawczyni zawarła związek małżeński. Dnia 21 lutego 2008 r. urodziło się dziecko, którego ojcem na podstawie art. 62 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, stał się mąż Wnioskodawczyni. Dnia 28 stycznia 2011 r. wniesiono pozew o rozwód (postępowanie w toku), natomiast wyrokiem sądowym z dnia 7 marca 2012 r. zaprzeczono ojcostwo męża Wnioskodawczyni (małżonek utraci prawa rodzicielskie względem dziecka Wnioskodawczyni). Do tej pory ojcostwo dziecka nie zostało ustalone, a zatem Wnioskodawczyni pozostaje jej jedynym rodzicem i samodzielnie ponosi wszelkie ciężary związane z wychowaniem dziecka. Ani do Wnioskodawczyni, ani do dziecka nie miały zastosowania przepisy art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym, ani ustawy z dnia 24 sierpnia 2005 r. o podatku tonażowym.

W świetle przywołanych przepisów ustawy w przedstawionym stanie faktycznym zasadniczą kwestią do rozstrzygnięcia jest odpowiedź na pytanie, czy skutkiem wydania przedmiotowego wyroku o zaprzeczeniu ojcostwa było pozbawienie praw rodzicielskich małżonka Wnioskodawczyni. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 4 ustawy za osobę samotnie wychowującą dziecko może być uznana osoba pozostająca w związku małżeńskim pod warunkiem, że drugi małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich.

W związku z tym konieczne jest przywołanie stosownych przepisów ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788, z późn. zm.), dalej zwanej ?Krio?.

Na mocy art. 93 § 1 Krio władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Art. 62 § 1 Krio stanowi, że jeżeli dziecko urodziło się w czasie trwania małżeństwa albo przed upływem trzystu dni od jego ustania lub unieważnienia, domniemywa się, że pochodzi ono od męża matki. Domniemania tego nie stosuje się, jeżeli dziecko urodziło się po upływie trzystu dni od orzeczenia separacji. Mąż matki może wytoczyć powództwo o zaprzeczenie ojcostwa w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o urodzeniu dziecka przez żonę, nie później jednak niż do osiągnięcia przez dziecko pełnoletności (art. 62 § 3 Krio).

W świetle powyższych regulacji należy stwierdzić, że prawne ojcostwo względem dziecka urodzonego w czasie trwania małżeństwa i przed upływem trzystu dni po jego ustaniu lub unieważnieniu przypisuje się mężowi matki dziecka. Jednakże domniemanie to jest wzruszalne w drodze powództw o zaprzeczenie ojcostwa. Skutkiem prawomocnego wyroku zaprzeczającego ojcostwo męża matki jest ustalenie, że nie jest on ojcem dziecka. W konsekwencji wyrok zaprzeczający ojcostwo męża matki, po uzyskaniu prawomocności, rodzi m.in. skutki w postaci ustania władzy rodzicielskiej nad dzieckiem, utraty prawa do dziedziczenia po mężu matki i jego krewnych oraz ustania obowiązku alimentacyjnego męża matki dziecka.

W ocenie Ministra Finansów, uwzględniając powyższe skutki orzeczenia o zaprzeczeniu ojcostwa należy uznać, że po uprawomocnieniu się takiego wyroku mamy do czynienia z pozbawieniem praw rodzicielskich małżonka matki dziecka.

W świetle powyższego należy stwierdzić, że Wnioskodawczyni, pozostając w związku małżeńskim, od momentu uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego, że Jej małżonek nie jest ojcem dziecka urodzonego w trakcie trwania małżeństwa, może zostać uznana za osobę samotnie wychowującą dziecko w rozumieniu art. 6 ust. 4 ustawy, jeżeli w roku podatkowym samotnie wychowuje to dziecko i jednocześnie spełnione zostały wszystkie pozostałe warunki uprawniające do zastosowania omawianego rozliczenia określone w art. 6 ust. 4-13 tej ustawy. W tym zakresie stanowisko Wnioskodawczyni należy zatem uznać za prawidłowe.

Stosownie do art . 6 ust. 4 i ust . 10 ustawy, wniosek o zastosowanie preferencyjnego sposobu opodatkowania przewidzianego dla osób samotnie wychowujących dzieci należy złożyć w rocznym zeznaniu podatkowym w określonym, nieprzywracalnym terminie, tj. do 30 kwietnia roku następującego po danym roku podatkowym. Z tych względów ? pomimo prawa Wnioskodawczyni do złożenia korekty zeznania podatkowego na podstawie art. 81 ustawy - Ordynacja podatkowa ? Wnioskodawczyni nie może w niej jednak wystąpić z wnioskiem o opodatkowanie dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci, gdyż upłynął termin określony w art. 6 ust. 10 ustawy, tj. 30 kwietnia 2013 r. Z tych względów stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie należy uznać za nieprawidłowe.

Prawo do skorzystania z opodatkowania dochodów w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci nie jest uzależnione od wysokości dochodów osiągniętych przez podatnika, chcącego z tej preferencji skorzystać, zatem stanowisko Wnioskodawczyni w tym zakresie należy uznać za prawidłowe.

W świetle powyższego należało z urzędu zmienić interpretację indywidualną z dnia 24 stycznia 2014 r. Nr IPPB4/415-709/13-4/MS wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, gdyż stwierdzono jej nieprawidłowość.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego we wniosku i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

POUCZENIE

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa ( art . 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.