1 Czy odsetki od kredytu/pożyczki zaciągniętej przez M. na nabycie udziałów w Spółce A będą (...)

1. w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odsetek od kredytu/pożyczki zaciągniętej na nabycie udziałów w spółce z o.o. w momencie ich zapłaty (lub kapitalizacji) ? jest prawidłowe,
2. w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odsetek od kredytu bankowego/pożyczek wewnątrzgrupowych przejętych przez wnioskodawcę od spółki z o.o. w momencie ich zapłaty (lub kapitalizacji) jest nieprawidłowe.

Uzasadnienie

We wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego M. Sp. z o.o. (dalej: M.) przedstawiła następujące zdarzenie przyszłe.

Spółka M. zamierza nabyć 100% udziałów w innej spółce z o.o. mającej siedzibę na terytorium Polski (dalej: Spółka A). Dotychczas M. nabyła 95% udziałów Spółki A, a pozostałe 5% udziałów nabędzie w momencie, kiedy zostaną spełnione określone warunki umowne. Nabycie udziałów zostało sfinalizowane przez M. ze środków uzyskanych z kredytu bankowego.

Majątek Spółki A stanowią nieruchomości komercyjne. Ponadto, Spółka A jest zadłużona wobec zagranicznych podmiotów z grupy oraz banków.

Pierwotną intencją M. było nabycie wyłącznie nieruchomości będących własnością Spółki A oraz ich wykorzystanie dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Jednakże, sprzedawca uzależnił zbycie nieruchomości Spółki A od zakupu przez M. udziałów w Spółce A, a nie wyłącznie posiadanych przez nią nieruchomości.

W związku z powyższym, w celu uproszczenia struktury, wnioskodawca zadeklarował zamiar likwidacji Spółki A niezwłocznie po jej nabyciu i w wyniku czego przejęcie majątku Spółki A (w tym nieruchomości).

Wnioskodawca zaznaczył, iż na dzień nabycia pozostałych 5% udziałów w Spółce A zadłużenie Spółki A wobec wierzycieli zostanie zrefinansowane (w całości bądź w części). W tym celu planowane jest zaciągnięcie przez Spółkę A pożyczek wewnątrzgrupowych i/lub kredytów bankowych na spłatę zadłużenia wobec wierzycieli. Z wniosku wynika, iż Spółka A nie posiada wystarczających środków na spłatę istniejących zobowiązań.

Planowane jest, że przed dniem likwidacji M. przejmie od Spółki A zobowiązania z tytułu pożyczki wewnątrzgrupowej i/lub kredytu udzielonych Spółce A przez pożyczkodawców należących do grupy i/lub bank. W zamian za przejęcie zobowiązań Spółka A będzie zobligowana do uiszczenia na rzecz M. wynagrodzenia (dalej: Wynagrodzenie). Spłata Wynagrodzenia zostanie odroczona, a zobowiązanie z tytułu Wynagrodzenia zostanie oprocentowane na poziomie rynkowym. Następnie M. dokona konwersji zadłużenia Spółki A względem M. wraz z narosłymi odsetkami na kapitał Spółki A (o ile nie zostaną one wcześniej spłacone). W wyniku tej operacji Spółka A przestanie być dłużnikiem M. (co uniemożliwiałoby likwidację Spółki A), a M. stanie się udziałowcem Spółki A i jednocześnie dłużnikiem pożyczkodawców należących do grupy i/lub banku.

Po dokonaniu konwersji nastąpi likwidacja Spółki A. M. przejmie majątek Spółki A i będzie wykorzystywała go do prowadzenia działalności gospodarczej.

Odsetki z tytułu zaciągniętego przez M. kredytu/pożyczki na zakup udziałów w Spółce A, jak też odsetki od pożyczki wewnątrzgrupowej i/łub kredytu bankowego przejętego za wynagrodzeniem od Spółki A spłacane będą prze M. zarówno przed, jak i po likwidacji Spółki A. Wysokość odsetek odpowiadać będzie warunkom rynkowym.

W związku z przedstawionym zdarzeniem zadano następujące pytania:

1. Czy odsetki od kredytu/pożyczki zaciągniętej przez M. na nabycie udziałów w Spółce A będą zaliczane do kosztów uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty (lub kapitalizacji)...
2. Czy odsetki od kredytu bankowego/pożyczek wewnątrzgrupowych przejętych przez M. od Spółki A będą kosztem uzyskania przychodów w momencie ich zapłaty...

Stanowisko wnioskodawcy

1. W świetle postanowień art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: updop) odsetki od pożyczki/kredytu zaciągniętego przez M. na zakup udziałów w Spółce A stanowić będą koszty uzyskania przychodów M.. Jednocześnie, nie powinny one zostać uznane za wydatki na nabycie akcji w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 8 updop. W związku z tym mogą one stanowić koszt uzyskania przychodów Spółki na zasadach ogólnych, tj. w dacie ich faktycznej zapłaty bądź kapitalizacji.

Wnioskodawca podniósł, iż zgodnie z art. 16 ust.1 pkt 8 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych.

Zdaniem jednak wnioskodawcy za wydatki na objęcie udziałów należy uznać tylko takie wydatki, które bezpośrednio związane są z nabyciem udziałów tj. cenę tych udziałów, opłaty notarialne.

Odsetek od kredytu lub pożyczki zaciągniętych w celu sfinalizowania zakupu udziałów w spółce nie można uznać za wydatki poniesione na nabycie udziałów, ponieważ nie pozostają w bezpośrednim wniosku z ich nabyciem. Dlatego też, odsetki od pożyczki lub kredytu zaciągniętego na zakup udziałów nie podlegają wyłączeniu z katalogu wydatków zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu.

Odsetki od kredytu lub pożyczki zaciągniętej na zakup udziałów stanowić będą koszt uzyskania przychodu w dacie ich faktycznej zapłaty (bądź kapitalizacji) na podstawie art. 16 ust.1 pkt 11 updop, zgodnie z którym nie zalicza się do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Wnioskodawca podkreślił, iż po likwidacji Spółki A będzie bezpośrednio wykorzystywać majątek zlikwidowanej spółki do prowadzenia działalności gospodarczej oraz uzyskiwać z tego tytułu przychody podlegające opodatkowaniu. Tym samym, zdaniem M. odsetki będą stanowić koszt uzyskania przychodu, gdyż stanowią wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodu.

2. Wnioskodawca uważa, że również odsetki od pożyczki wewnątrzgrupowej/kredytu bankowego zaciągniętego pierwotnie przez Spółkę A (zarówno w odniesieniu do pożyczek od pierwotnych wierzycieli, jak również zaciągniętych na refinansowanie zobowiązań wobec wierzycieli), a następnie (w celu umożliwienia likwidacji Spółki A) przejętego przez M., stanowić będą koszty uzyskania przychodów M., gdyż ponoszone będą w celu uzyskania przychodu (a w szczególności w celu zabezpieczenia źródła przychodu). Odsetki tę mogą stanowić koszt uzyskania przychodów wnioskodawcy na zasadach ogólnych tj. w dacie ich faktycznej zapłaty.

Wnioskodawca wskazał, że w wyniku przejęcia od Spółki A zobowiązania z tytułu kredytu bankowego M. wstąpi we wszystkie prawa i obowiązki dotychczasowego dłużnika, tj. Spółki A, a w szczególności będzie zobowiązana do zwrócenia kwoty głównej kredytu, jak też do bieżącego spłacania odsetek z tego tytułu na rzecz kredytodawcy (zgodnie z umową kredytu zawartą pierwotnie przez Spółkę A i kredytodawcę). Tym samym, Spółka A zostanie zwolniona z zobowiązania wobec kredytodawcy z tytułu zaciągniętej pożyczki, a nowym dłużnikiem zostanie M.. Jednocześnie jednak Spółka A stanie się dłużnikiem M. z tytułu Wynagrodzenia za przejęcie długu. M. stanie się wierzycielem Spółki A z tytułu wynagrodzenia i będzie miała prawo do przychodów w postaci odsetek od tej wierzytelności

W opinii wnioskodawcy, z ekonomicznego punktu widzenia, wynik transakcji będzie identyczny jak gdyby M. zaciągnęła pożyczkę/kredyt i następnie z otrzymanych środków udzieliła pożyczki Spółce A, która to pożyczka zostałaby wykorzystana na spłacenie wierzycieli. Zdaniem wnioskodawcy można uznać, ze przejęcie długu ma dla przejmującego dług (M.) takie same skutki ekonomiczne jak zaciągnięcie nowego zobowiązania.

Z punktu widzenia celu transakcji i jej ekonomicznych skutków nie ma zatem znaczenia, czy w celu dofinansowania Spółki A, M. zaciągnie nową pożyczkę w celu przekazania środków z niej Spółce A, czy też za wynagrodzeniem przejmie istniejące zobowiązanie Spółki A. W obu przypadkach M. ponosić będzie koszt udzielenia finansowania Spółce A. w oparciu o cudzy kapitał - z tym, że w przypadku wariantu realizowanego przez wnioskodawcę nie będzie konieczności ponoszenia kosztów ewentualnych prowizji czy opłat manipulacyjnych towarzyszących zwykle zaciągnięciu pożyczki bankowej i transferowi gotówki.

Reasumując, wnioskodawca uważa, iż z uwagi na fakt, że:

1. Spółka zrealizuje przychód odsetkowy na wynagrodzeniu z tytułu przejęcia długu oraz
2. przejęcie przez M. długu Spółki A będzie związane z umożliwieniem likwidacji Spółki A, a co za tym idzie z nabyciem przez M. majątku Spółki A, który będzie generował przychody,
   - koszty spłaty tak przejętego długu ponoszone przez M. powinny stanowić koszty uzyskania przychodu.

Dnia 14 maja 2008 r. została wydana w trybie art. 14o Ordynacji podatkowej interpretacja indywidualna stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, minister właściwy do spraw finansów publicznych może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu zmienić ją w dowolnym czasie.

Minister Finansów uznaje za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy wyrażone w pytaniu 1. dotyczące zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odsetek od kredytu /pożyczki zaciągniętej na nabycie udziałów w spółce z o.o. w momencie ich zapłaty (lub kapitalizacji). Natomiast stanowiska wyrażonego w interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego wydanej w dniu 14 maja 2008 r. na podstawie art. 14o Ordynacji podatkowej nie można uznać za prawidłowe w zakresie pytania 2. dotyczącego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu odsetek od kredytu bankowego/pożyczek wewnątrzgrupowych przejętych przez wnioskodawcę od spółki z o.o. w momencie ich zapłaty (lub kapitalizacji).

Stosownie do postanowień art. 16 ust. 1 pkt 8 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów w spółdzielni, udziałów w spółce albo akcji i innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów akcji oraz innych papierów wartościowych.

Użycie przez ustawodawcę określenia ?wydatki na nabycie? oznacza, że do kosztów, ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji, zalicza się wszelkie wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, tzn. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe.

Jednakże, gdy na zakup udziałów lub akcji zostanie zaciągnięty kredyt przez dany podmiot, odsetki będące zapłatą za kredyt (a nie wydatkami na nabycie akcji czy udziałów) są kosztem w dacie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji. Odsetki od takiego kredytu, pozostając w związku z przychodami podatnika, nie stanowią więc kosztów nabycia papierów wartościowych, a koszty pozyskania źródła finansowania ich nabycia.

W ocenie Ministra Finansów powyższego stanowiska nie można jednak w sposób bezpośredni zastosować do pytania 2. postawionego przez wnioskodawcę i dotyczącego możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od kredytu zaciągniętego przez inny podmiot, a następnie przejętego przez wnioskodawcę. Stan faktyczny przedstawiony we wniosku złożonym przez M. i dotyczący pytania 2. jest niekompletny, nieścisły i wewnętrznie sprzeczny.

Przede wszystkim z wniosku M. nie wynika, co wnioskodawca rozumie pod pojęciem ?konwersji zadłużenia Spółki A względem M. wraz z narosłymi odsetkami na kapitał Spółki A?. Na podstawie informacji zawartych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej nie sposób ocenić zachowania warunków wynikających z art. 14 4 Kodeksu Spółek Handlowych. W przypadku przystąpienia do spółki nowego wspólnika, niezależnie od sytuacji, czy wierzytelność jest wnoszona do spółki jako wkład niepieniężny, czy też udziałowiec potrąca przysługującą mu wierzytelność ze swoim zobowiązaniem z tytułu wniesienia do spółki wkładu pieniężnego, mamy do czynienia z podwyższeniem kapitału spółki. Wniosek nie zawiera informacji na temat podwyższenia kapitału Spółki A; nie następuje emisja nowych udziałów, ani podwyższenie wartości nominalnej już istniejących udziałów (art. 257 ksh).

Ponadto, z wniosku wynika, iż przejęcie długu Spółki A z tytułu kredytu/pożyczki nastąpi w zamian za wynagrodzenie (przy jednoczesnym odroczeniu terminu jego spłaty), a więc w sposób prowadzący do powstania przychodu w postaci wynagrodzenia po stronie spółki przejmującej dług. Z przedmiotowego wniosku wynika, iż M. posiada 95% udziałów w Spółce A, a więc w myśl art. 11 ust.5a updop należy stwierdzić, iż spółki te są podmiotami powiązanymi. Koniecznym jest zbadanie zachowania warunków rynkowych przy ustalaniu wynagrodzenia. Ponadto, zgodnie z art. 9a updop podatnicy dokonujący transakcji z podmiotami powiązanymi z tymi podatnikami są zobowiązani do sporządzenia ?szczególnej? dokumentacji podatkowej odpowiadającej wymogom określonym w ww. artykule.

Z przedmiotowego wniosku M. wynika, że u podstawy całej operacji leży zamiar likwidacji Spółki A. Jeśliby zatem doszło do konwersji wierzytelności na udziały w Spółce A, wówczas okoliczność przejęcia długu, ustanowienia wynagrodzenia i odsetek w związku z odroczeniem jej płatności ma wpływ na ustalenie dochodu do opodatkowania z likwidacji Spółki A (art. 10 ust. 3 w zw. z art. 12 ust.4 pkt 3 updop). Tym samym, (aczkolwiek pytanie wnioskodawcy nie dotyczy planowanej likwidacji Spółki A), treść interpretacji w zakresie wynikającym z pytania 2. wniosku może mieć wpływ na ocenę skutków podatkowych likwidacji Spółki A.

W ocenie Ministra Finansów nie jest możliwym zaakceptowanie stanowiska wnioskodawcy dotyczącego zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zapłaconych lub skapitalizowanych odsetek od kredytu zaciągniętego przez inny podmiot, a następnie przejętego przez wnioskodawcę, z powodu braku dokładnej analizy powiązań pomiędzy wszystkimi podmiotami biorącymi udział w przedstawionych we wniosku operacjach gospodarczych, pod kątem możliwości wystąpienia zjawiska ?niedostatecznej kapitalizacji? o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop. Poza tym, z przedmiotowego wniosku wynika, że przed dniem likwidacji M. przejmie od Spółki A zobowiązania z tytułu pożyczki wewnątrzgrupowej i/lub kredytu udzielonych Spółce A przez pożyczkodawców należących do grupy i/lub banku. Zgodnie z art. 519 Kodeksu Cywilnego przejęcie długu może nastąpić: po pierwsze - przez umowę między wierzycielem a osobą trzecią za zgodą dłużnika; po drugie - poprzez umowę między dłużnikiem a osobą trzecią za zgodą wierzyciela. Umowa o przejęcie długu, a także zgoda wierzyciela na przejęcie długu, muszą być - pod rygorem nieważności - sporządzone w formie pisemnej (art.522 KC). Przedmiotowy wniosek nie zawiera informacji o wyrażeniu zgody wierzyciela Spółki A na przejęcie długu.

Jednakże, zgodnie a art. 356 KC wierzyciel, jeśli wierzytelność pieniężna jest wymagana, nie może odmówić przyjęcia świadczenia od osoby trzeciej, chociażby działała bez wiedzy dłużnika. A więc, jeśli nastąpi przejęcie zobowiązania przez M. od Spółki A bez zgody wierzyciela i dojdzie do wykonania świadczenia przez M. na rzecz wierzyciela Spółki A (w omawianej sytuacji spłata raty kredytu/pożyczki wraz z odsetkami) - to wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia, ale dłużnikiem nadal będzie pozostawać Spółka A. A wiec odsetki od kredytu w dacie ich faktycznej zapłaty bądź kapitalizacji mogą stanowić koszt uzyskania przychodu po stronie dłużnika, którym w przypadku braku zgody wierzyciela na przejęcie długu pozostaje Spółka A.

Zmiana interpretacji indywidualnej dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienionej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy).