Obowiązek podatkowy z tytułu odsetek od pożyczki od zagranicznego kontrahenta

Ile wynosi podatek u źródła od odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny? 

Zgodnie z art. 21 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, podatek dochodowy z tytułu uzyskanych na terytorium Polski przez podatników nieposiadających w Polsce siedziby ani zarządu, przychodów z odsetek ustala się w wysokości 20% tych przychodów. Przepis ten stosuje się jednak z uwzględnieniem postanowień umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska.

Kto ma pobierać taki podatek?

Do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od uzyskanego przez podmiot zagraniczny przychodu z tytułu wypłaty odsetek, zobowiązane są osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz będące przedsiębiorcami osoby fizyczne, które dokonują tych wypłat (art. 26 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Podmioty te jako płatnicy, powinny pobrać naliczony podatek w dniu dokonania wypłaty odsetek. 

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy z tytułu odsetek od pożyczki od zagranicznego kontrahenta?

Zobowiązanie podatkowe z tytułu uzyskanych przychodów z odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny, powstaje z dniem wypłaty tych odsetek. Polskie przepisy podatkowe nie definiują pojęcia wypłaty. W przypadku podatku u źródła w przypadku kapitalizacji odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny zastosowanie znajdą postanowienia umów międzynarodowych, albowiem dotyczy ona zdarzenia gospodarczego występującego pomiędzy podmiotami podlegającymi opodatkowaniu w odrębnych państwach. Kwestie dotyczące opodatkowania majątku i dochodów uzyskanych przez podmioty z siedzibą w różnych krajach regulują umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, które wzorowane są na Modelowej Konwencji OECD w sprawie podatku od dochodu i majątku. Również umowy, których stroną jest Polska stanowią odwzorowanie Modelowej Konwencji OECD. Zarówno tekst Modelowej Konwencji jak i brzmienie Komentarza do niej zostały wypracowane w drodze konsensusu przez wszystkie państwa członkowskie OECD, które zobowiązały się tym samym do stosowania zawartych w nich postanowień.

Obowiązki podatkowe podmiotów z siedzibą w odrębnych państwach, z których jeden uzyskuje dochód z tytułu wypłaconych odsetek od udzielonej pożyczki należy więc rozpatrywać z uwzględnieniem postanowień umowy w sprawie unikania podwójnego opodatkowania oraz jej pierwowzoru, czyli Modelowej Konwencji OECD i Komentarza do niej. W celu właściwego stosowania określenia „wypłacane”, w punkcie 5 Komentarza do art. 11 ust. 1 Modelowej Konwencji (wersja z 2000 r.), odnoszącego się do opodatkowania odsetek, zdefiniowano to określenie. Mianowicie, zdarzenie obejmujące wypłatę odsetek może być rozumiane szeroko, ponieważ koncepcja wypłaty oznacza spełnienie zobowiązania do postawienia do dyspozycji wierzyciela funduszy w sposób przewidziany w umowie lub zgodnie ze stosowanym zwyczajem.

Odnosząc przytoczoną definicję do kapitalizacji odsetek od udzielonej przez podmiot zagraniczny pożyczki, dzień kapitalizacji odsetek należy potraktować na równi z ich wypłatą, zgodnie z szerokim rozumieniem pojęcia wypłaty przedstawionym w Komentarzu.

Z wyjaśnień Ministerstwa Finansów w sprawie daty pobrania przez płatnika podatku u źródła w przypadku kapitalizacji odsetek od pożyczki udzielonej polskiemu podmiotowi przez podmiot zagraniczny wynika, że obowiązek podatkowy z tytułu uzyskanego przychodu w postaci odsetek powstaje w dniu kapitalizacji.  

Kapitalizacja odsetek oznacza zaś, iż zobowiązanie z tytułu odsetek dopisane zostaje do zobowiązania głównego. W ten sposób, mimo braku przepływu naliczonych odsetek na rachunek pożyczkodawcy, w dniu kapitalizacji następuje postawienie odsetek do jego dyspozycji. Tym samym w dniu kapitalizacji odsetek, pożyczkodawca zagraniczny uzyskuje przychód w postaci odsetek, który będzie podlegał w Polsce opodatkowaniu zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. 

Natomiast pożyczkobiorca, będący płatnikiem zryczałtowanego podatku od przychodów ze skapitalizowanych odsetek uzyskanych przez podmiot zagraniczny, zobowiązany jest zapłacić podatek od tych odsetek w dniu, w którym dokona ich doliczenia do zobowiązania głównego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Tekst jedn. Dz. U. 2011 r. Nr 74 poz. 397 ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl