Czy wierzytelność w kwocie brutto, o wyegzekwowanie której podatnik wystąpił do komornika może (...)

UZASADNIENIE

W dniu 02 sierpnia 2007r. do tut. Biura wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, wierzytelności nieściągalnej.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedał kontrahentowi towary i z tego tytułu zapłacił należny podatek od towarów i usług. Ponieważ kontrahent nie zapłacił za wierzytelność w wymaganym terminie, podatnik wystąpił z pozwem do sądu i uzyskał wyrok nakazujący zapłatę wierzytelności wynikającej z ceny sprzedaży określonej na fakturze. Po uprawomocnieniu się wyroku, podatnik wystąpił do komornika z wnioskiem o egzekucję wyroku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jakiej kwocie przedmiotowa wierzytelność może być zarachowana do kosztów uzyskania przychodów, w wartości niezapłaconej wierzytelności, czy też w innej wartości...

Zdaniem wnioskodawcy, powyższą wierzytelność można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, jeżeli wierzytelność uprzednio na podstawie art. 14 została zarachowana w dacie sprzedaży jako przychody należne (kwoty należne ? cena brutto) i której nieściągalność została uprawdopodobniona (art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego, stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których ściągalność została uprawdopodobniona.

W myśl art. 14 ust. 1 w/w ustawy, za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolnicza działalność gospodarcza), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

W świetle w/w przepisów, jeżeli w kwocie nieściągalnej wierzytelności zawarty jest podatek od towarów i usług, to do kosztów uzyskania przychodów zalicza się tylko wierzytelność w kwocie netto (tj. kwocie pomniejszonej o ten podatek). Należny podatek od towarów i usług zawarty w kwocie wierzytelności nie podlegał bowiem zaliczeniu do przychodów należnych. Dlatego też zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 20 w/w ustawy, nie może być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
   b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
   c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
   
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

W cyt. przepisie art. 23 ust. 2 ustawy ? prawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia jakimi środkami można dokumentować nieściągalność wierzytelności. Jest to wyliczenie kompletne, co oznacza, iż jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tymże przepisie nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności.

W kontekście tym i w odniesieniu do przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, za niewystarczające dla udokumentowania nieściągalności wierzytelności uznać należy samo tylko wystąpienie do komornika z wnioskiem o egzekucję należności wynikającej z prawomocnego wyroku sądowego.

Posłużenie się przez ustawodawcę w art. 23 ust. 2 pkt 1 cytowanej ustawy, terminem 'postanowienie o nieściągalności' oznacza postanowienia wydawane przez organy egzekucyjne, których treść nie powinna budzić wątpliwości co do istnienia bądź nieistnienia majątku, z którego może być zaspokojona egzekwowana wierzytelność. Wykładnia celowościowa powołanego przepisu prowadzi zatem do wniosku, iż ocena czy wierzytelność, będąca przedmiotem roszczeń wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, może być uznana za nieściągalną i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, zależy od istnienia majątku dłużnika, którego wartość przewyższa koszty egzekucyjne postępowania.

Dlatego też z treści postanowień wydawanych przez organy egzekucyjne powinno jasno wynikać, czy i w jakim zakresie roszczenia te zostały zaspokojone. Wobec tego podstawą do zaliczenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów, wierzytelności nieściągalnej nie może być postanowienie o umorzeniu postępowania, jak i inne postanowienia organów egzekucyjnych, z treści których nie wynika jednoznacznie, iż podstawą nieściągalności wierzytelności był brak majątku dłużnika.Aby zatem wierzytelność mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, z treści wydawanych w ramach postępowania egzekucyjnego postanowień organów egzekucyjnych powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności i w efekcie uznanie jej za nieściągalną.

Mając na względzie opisany przez Pana we wniosku stan faktyczny oraz obowiązujący stan prawny, stwierdzić należy, iż w przypadku gdy wierzytelność została zaliczona do przychodów należnych na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a jej nieściągalność zostanie udokumentowana postanowieniem organu egzekucyjnego, z którego wynikać będzie fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności i uznanie jej za nieściągalną, to wierzytelność ta będzie mogła stanowić koszt uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jednakże wyłącznie w kwocie netto (tj. kwocie pomniejszonej o należny podatek od towarów i usług), zgodnie z cyt. przepisami art. 14 ust. 1, art. 23 ust. 1 pkt 20 i ust. 2 pkt 1 w/w ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.Zatem stanowisko podatnika przedstawione we wniosku, jest nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, 43-300 Bielsko-Biała, ul. Traugutta 2a.