Czy kwota 6.000 zł wypłacona byłej pracownicy na podstawie ugody sądowej, będąca odszkodowaniem (...)

UZASADNIENIE

W dniu 25 maja 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy kwota wypłacona byłej pracownicy na podstawie ugody sądowej, będąca odszkodowaniem z tytułu rekompensaty za niezgodne z prawem zwolnienie Jej z pracy stanowi koszt uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Pozwem z dnia 24 lutego 2010 r. była pracownica wystąpiła do Sądu Pracy przeciwko Wnioskodawcy o zapłatę kwoty 41.358 zł, stanowiącej wyrównanie wynagrodzenia w kwocie 10.156 zł oraz odszkodowanie w kwocie 31.201,95 zł z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z naruszeniem przepisów.

W trakcie procesu pozwany (Wnioskodawca) wypłacił powódce kwotę 2.445,99 zł netto z tytułu zaniżonych wypłat świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz kwotę 346,26 zł netto tytułem zaniżonych składników wynagrodzenia (zaległe wynagrodzenie pracownika).

Wypłata kwoty 2.445,99 zł dokonana została w oparciu o decyzję Oddziału ZUS z dnia 23 kwietnia 2010 r. wydaną w realizacji wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 czerwca 2008 r., w którym Trybunał stwierdził sprzeczność art. 41 ust. l ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z artykułem 67 ust. l w związku z art. 31 ust. 1 Konstytucji RP. Od wypłaconych kwot pobrany został należny podatek dochodowy. Zdaniem Wnioskodawcy, wypłata powyższych kwot w pełni pokrywała dochodzone roszczenia wynikające z zaniżenia wynagrodzenia i świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Wnioskodawca potwierdza, że rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z byłą pracownicą nastąpiło z naruszeniem art. 53 § 1 pkt 3b Kodeksu pracy (z oświadczeniem woli pracodawcy o rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia pracownica zapoznała się w ostatnim dniu pierwszego trzymiesięcznego okresu pobierania zasiłku rehabilitacyjnego, tj. przed upływem terminu uzasadniającego rozwiązanie umowy ? art. 53 § 1 pkt 3b Kp), stąd też jej roszczenie o odszkodowanie jest zasadne.

W dniu 17 czerwca 2011 r. przed Sądem Pracy zawarta została ugoda na mocy której pozwany zobowiązał się wypłacić powódce kwotę 6.000 zł netto tytułem wszelkich roszczeń objętych tym postępowaniem. Jednocześnie powódka wycofała roszczenie o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, oświadczając ponadto, że zawarta ugoda wyczerpuje całość roszczeń wynikających ze stosunku pracy łączącego powódkę z pozwanym. Kwota 6.000 zł została powódce wypłacona.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy kwota 6.000 zł wypłacona byłej pracownicy na podstawie ugody sądowej, będąca odszkodowaniem z tytułu rekompensaty za niezgodne z prawem zwolnienie Jej z pracy stanowi koszt uzyskania przychodów według art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, w oparciu o dokumenty przedstawione sądowi, jak również w oparciu o treść opinii biegłej i jej ustne zeznania złożone przed sądem kwota 6.000 zł wypłacona byłej pracownicy na podstawie zawartej przed sądem ugody, jest tylko i wyłącznie kwotą odszkodowania za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę, i jako takie nie stanowi kosztu uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W kwestii zaliczenia kwoty 6.000 zł do kosztów uzyskania przychodu, Wnioskodawca przyjmuje za zasadne stanowisko Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach przedstawione w interpretacji indywidualnej z 24 lutego 2011 r. Znak: IBPBI/2/423-1693/10/CzP, iż ?Należy zauważyć, iż celem poniesionego przez Spółkę kosztu związanego z uznanym roszczeniem na rzecz byłego pracownika z tytułu niezgodnego z prawem i nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Istotą sporu jest bowiem zasadność i wysokość odszkodowania przyznanego niepracującemu już w Spółce pracownikowi za uprzednie rozwiązanie z nim umowy o pracę. Celem zapłaty jest zatem zwolnienie się Spółki z zobowiązania, a zapłata ww. odszkodowania nie przynosi żadnego przychodu. Kwota odszkodowania, choć wynika z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, nie jest jednak wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami którego nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Wydatek ten zatem nie stanowi na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztów uzyskania przychodów.?

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm., dalej ?ustawa o pdop?), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 ustawy o pdop wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów ? dla celów podatku dochodowego ? składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

1. poniesienie wydatku,
2. poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
   
   

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów. Przy czym związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku.

Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Konieczność poniesienia danego wydatku nie może przy tym wynikać z zaniedbań lub sprzecznych z prawem działań podatnika. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz, aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie, w celu niedopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności,
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
   
   

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o pdop.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o pdop, katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż pozwem z dnia 24 lutego 2010 r. była pracownica wystąpiła do Sądu Pracy przeciwko Wnioskodawcy o zapłatę kwoty 41.358 zł, stanowiącej wyrównanie wynagrodzenia w kwocie 10.156 zł oraz odszkodowanie w kwocie 31.201,95 zł z tytułu rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia z naruszeniem przepisów.

W dniu 17 czerwca 2011 r. przed Sądem Pracy zawarta została ugoda, na mocy której Wnioskodawca zobowiązał się wypłacić powódce kwotę 6.000 zł netto tytułem wszelkich roszczeń objętych tym postępowaniem. Jednocześnie powódka wycofała roszczenie o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, oświadczając ponadto, że zawarta ugoda wyczerpuje całość roszczeń wynikających ze stosunku pracy łączącego powódkę z pozwanym. Kwota 6.000 zł została powódce wypłacona.

W art. 16 ust. 1 ustawy o pdop, nie wymieniono wprost ww. odszkodowania wypłaconego byłemu pracownikowi w związku z rozwiązaniem umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa jako wydatku wyłączonego z kosztów uzyskania przychodów. Nieujęcie określonych odszkodowań w katalogu kosztów niepotrącalnych, zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o pdop, nie oznacza jednakże automatycznie, iż poniesiony z tego tytułu wydatek stanowi koszty uzyskania przychodów. Należy bowiem wówczas ustalić, czy spełnia on ww. przesłanki pozytywne kwalifikowania kosztów, wynikające z cytowanego art. 15 ust. 1 ustawy o pdop.

W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że do kosztów podatkowych mogą zostać zaliczone tylko te wydatki na rzecz pracowników, które wykazują związek z uzyskaniem przez podatnika przychodem (zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów).

W ocenie tut. Organu, w przedstawionym stanie faktycznym, nie są spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o pdop. Należy zauważyć, iż celem poniesionego przez Spółkę kosztu związanego z odszkodowaniem wypłaconym byłemu pracownikowi Spółki - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Wypłata przedmiotowego odszkodowania przyznanego niepracującemu już pracownikowi jest konsekwencją niezgodnego z prawem rozwiązania z nim umowy o pracę. Celem zapłaty jest zatem zwolnienie się Spółki z zobowiązania, a zapłata ww. odszkodowania nie przekłada się na możliwość uzyskania jakiegokolwiek przychodu. Kwota odszkodowania, choć wynika z wcześniej łączącego strony stosunku pracy, nie jest jednak wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą dolegliwością (sankcją) za niezgodne z prawem działanie pracodawcy, skutkami której nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 09 lipca 2010 r. Sygn. akt I SA/Łd 438/10).

Zatem, wydatek ten na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, nie stanowi kosztów uzyskania przychodów.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? j.t. Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.