Jaki jest moment nabycia nieruchomości czy fizyczny zakup działek w 1995r. i 2002r., czy z chwilą (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że Pani stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2010r. (data wpływu do tut. Biura 30 czerwca 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości przyznanej w wyniku podziału majątku ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości przyznanej w wyniku podziału majątku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W 1992r. wnioskodawczyni zawarła związek małżeński, który decyzją sądu został rozwiązany w 2008r. W dniu 09 lutego 2009r. postanowieniem sądu nastąpił podział majątku wspólnego małżonków. Majątek został podzielony proporcjonalnie - po połowie. Wszystkie składniki majątku wspólnego zostały nabyte podczas trwania małżeństwa.

Majątek składał się z ośmiu składników: prawa własności do dwóch lokali mieszkalnych, prawa własności do dwóch działek w tym jednej zabudowanej, garażu, samochodu, 10% udziału w firmie oraz zysków z firmy w latach 2005 - 2007.

Wnioskodawczyni otrzymała prawo własności do lokalu mieszkalnego, dwóch działek w tym jednej zabudowanej, garażu, samochodu oraz częściową rekompensatę w gotówce. Były mąż wnioskodawczyni otrzymał prawo własności do lokalu mieszkalnego, całość udziału w firmie oraz większość zysków spółki wypracowanych w latach 2005, 2006 i 2007.

Obecnie wnioskodawczyni chciałaby sprzedać działki (w tym jedną zabudowaną), które przypadły jej na całkowitą własność podczas podziału majątku.

Działki mają łączną powierzchnię 23 arów. Działka o powierzchni 10 arów została nabyta w 1995r. i zabudowana jest budynkiem mieszkalnym oddanym do użytkowania w 2007r. Działka przyległa o powierzchni 13 arów została nabyta w 2002r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jaki jest moment faktycznego nabycia prawa do nieruchomości...

Czy będzie to moment fizycznego zakupu działek w 1995r. i w 2002r. czy moment faktycznego nabycia nastąpił z chwilą przeniesienia całkowitych praw do nieruchomości podczas podziału majątku wspólnego w 2009r....

Zdaniem wnioskodawczyni, działki, które zamierza sprzedać zostały nabyte podczas trwania małżeństwa w 1995r. i w 2002r. Podczas sądowego podziału majątku wszystkie składniki majątku zostały podzielone tak, że obie strony otrzymały kwotowo jednakową część tzn. 50% - mając na uwadze wartość rynkową. Nabywając całkowite prawo do nieruchomości wnioskodawczyni utraciła automatycznie prawo do innych rzeczy, których była współwłaścicielem. Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest przyznanie wspólnej rzeczy jednemu ze współwłaścicieli a w zamian druga strona otrzymuje inną rzecz o podobnej, równoważnej wartości. Zatem w ocenie wnioskodawczyni jej faktyczny stan majątku nie uległ zmianie, jedynie nastąpiło przesuniecie własności. Wnioskodawczyni uważa więc, że faktycznym momentem nabycia nieruchomości jest rok 1995 i 2002.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) źródłem przychodów jest odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2 m.in.:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie.

Przepis art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych formułuje generalną zasadę, iż sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie rodzi obowiązek podatkowy w postaci zapłaty podatku dochodowego. Tym samym jeżeli sprzedaż nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości nastąpiła po upływie 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie - nie jest źródłem przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a tym samym przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości, jej części lub udziału w nieruchomości w ogóle nie podlega opodatkowaniu.

W związku z powyższym w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma właściwe ustalenie daty od jakiej należy liczyć bieg pięcioletniego terminu, o którym mowa w powołanym wyżej art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy tj. czy od końca roku kiedy nastąpiło pierwotne nabycie zbywanych nieruchomości tj. od 1995r. i 2002r. czy też od końca 2009r. czyli od końca roku kiedy nastąpił podziału majątku wspólnego. W przedmiotowej sprawie nie ma bowiem znaczenia fakt, że nabyta przez małżonków w 1995r.

działka została w 2007r. zabudowana budynkiem. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 46 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) nieruchomościami są części powierzchni ziemskiej stanowiące odrębny przedmiot własności (grunty), jak również budynki trwale z gruntem związane lub części takich budynków, jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowią odrębny od gruntu przedmiot własności.

W myśl art. 48 Kodeksu cywilnego, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, do części składowych gruntu należą w szczególności budynki i inne urządzenia trwale z gruntem związane, jak również drzewa i inne rośliny od chwili zasadzenia lub zasiania. Część składowa rzeczy nie może być odrębnym przedmiotem własności i innych praw rzeczowych (art. 47 § 1 tego Kodeksu).

Mając na uwadze powyższe przepisy Kodeksu cywilnego należy stwierdzić, iż w przypadku wybudowania budynku na własnym gruncie, grunt ten wraz z budynkiem stanowi jedną rzecz (nieruchomość). Za datę nabycia nieruchomości w takim wypadku uznać należy datę nabycia gruntu.

Natomiast stosunki majątkowe między małżonkami zostały uregulowane w ustawie z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.). Zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Wspólność ustawowa ma charakter współwłasności łącznej (bezudziałowej). Ustanie współwłasności małżeńskiej powoduje przekształcenie współwłasności bezudziałowej we współwłasność w częściach ułamkowych i od tego momentu dopuszczalne jest zniesienie współwłasności.

Zgodnie z ogólną zasadą uregulowaną w art. 43 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym.

Ustawowy ustrój majątkowy między małżonkami może ulec zniesieniu lub ograniczeniu na skutek zawartej między nimi umowy (art. 47 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego), na skutek orzeczenia sądu (art. 52 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego) albo z mocy prawa np. ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków (art. 53 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego). Zarówno w wypadku umownego wyłączenia wspólności ustawowej w czasie trwania małżeństwa, jak i w przypadku zniesienia tej wspólności przez sąd między małżonkami (byłymi małżonkami) ustaje wspólność ustawowa, a do majątku, który był nią objęty stosuje się odpowiednio przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych (art. 42 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż w dniu 09 lutego 2009r. dokonano podziału majątku wspólnego małżonków. Powyższy majątek składał się z ośmiu składników: prawa własności do dwóch lokali mieszkalnych, prawa własności do dwóch działek w tym jednej zabudowanej, garażu, samochodu, 10% udziału w firmie oraz zysków z firmy za lata 2005-2007. Wnioskodawczyni otrzymała prawo własności do lokalu mieszkalnego, dwie działki w tym jedną zabudowaną, garaż, samochód oraz częściową rekompensatę w gotówce. Obecnie wnioskodawczyni zamierza sprzedać działki w tym jedną zabudowaną, które przypadły jej na własność w drodze podziału majątku. Działka o powierzchni 10 arów została nabyta do majątku wspólnego w 1995r. i zabudowana budynkiem mieszkalnym natomiast działkę przyległą o powierzchni 13 arów zakupiono do majątku wspólnego w 2002r.

Zgodnie z teorią prawa rzeczowego przyznanie danej osobie na wyłączną własność rzeczy w wyniku podziału majątku wspólnego jest nabyciem tych rzeczy.

Mając na uwadze przyjętą linię orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego nabyciem w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest przyznanie rzeczy na wyłączną własność jednemu z małżonków w wyniku podziału majątku wspólnego, jeśli:

• podział taki jest ekwiwalentny w naturze i nie towarzyszą mu spłaty i dopłaty lub
• wartość otrzymanej przez daną osobę rzeczy w wyniku podziału tego majątku, mieści się w udziale, jaki małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim.
  
  

Za datę nabycia nieruchomości lub prawa, które przypadły danej osobie w wyniku podziału majątku dorobkowego małżeńskiego, należy przyjąć datę ich nabycia w czasie trwania związku małżeńskiego, jeżeli wartość otrzymanych przez daną osobę nieruchomości lub praw w wyniku tego podziału mieści się w udziale, jaki temu małżonkowi przysługuje w majątku dorobkowym małżeńskim. Jeżeli natomiast wartość otrzymanych przez byłego małżonka nieruchomości lub praw przekracza jego udział w majątku dorobkowym małżeńskim, to wówczas za datę nabycia tej części nieruchomości, która przekracza udział byłego małżonka w majątku dorobkowym, należy przyjąć dzień, w którym dokonano podziału majątku dorobkowego. Stąd wszelkie przypadki gdy udział danej osoby ulega powiększeniu, traktowany być musi w kategorii nabycia, gdyż w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością) ? jak też stan jej majątku osobistego. Powyższych ustaleń należy bezwzględnie dokonać w oparciu o obiektywne kryteria, czyli zgodnie z wyliczeniem dokonanym na podstawie cen rynkowych obowiązujących na danym obszarze w dniu zawarcia umowy, na mocy której doszło do podziału majątku dorobkowego małżonków, a nie według subiektywnego przekonania małżonków.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że w przedmiotowej sprawie podział majątku wspólnego nie był ekwiwalentny w naturze dla każdej ze stron. Każda ze stron nie otrzymała bowiem majątku o równej wartości, a taki majątek winna otrzymać biorąc pod uwagę fakt, że udziały obojga małżonków z chwilą ustania małżeństwa były równe i wynosiły po 50% w majątku dorobkowym. Wnioskodawczyni wskazała bowiem, że oprócz prawa własności do lokalu mieszkalnego, dwóch działek, garażu i samochodu otrzymała również rekompensatę w gotówce. Oznacza to, że na rzecz wnioskodawczyni została zasądzona dopłata, w związku z tym, że w wyniku podziału majątku wspólnego otrzymała majątek mniejszej wartości niż udział jaki posiadała w majątku wspólnym małżonków. Sąd zasądzając na rzecz wnioskodawczyni dopłatę dążył do uzyskania ekwiwalentności dokonanego podziału majątku dorobkowego małżonków.

Przenosząc powyższe uregulowania prawne na grunt rozpatrywanej sprawy, mając na względzie przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe stwierdzić należy, że choć podział majątku nie był ekwiwalentny w naturze to jednak wartość otrzymanych na wyłączną własność wnioskodawczyni rzeczy, w tym dwóch działek o łącznej powierzchni 23 arów mieści się w udziale jaki przysługiwał jej w majątku dorobkowym małżeńskim. Oznacza to, że odpłatne zbycie obu nieruchomości obecnie, tj. w 2010r. a także później nie będzie skutkowało powstaniem przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ pięcioletniego okresu, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 ww. ustawy, bowiem za daty nabycia przedmiotowych nieruchomości przyjąć należy odpowiednio 1995r. i 2002r. czyli daty ich nabycia do majątku wspólnego małżonków.

W świetle powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Jeżeli jednak przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe będzie różniło się od zdarzenia, które wystąpi w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.