czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT wykazanego na fakturach zaliczkowych (...)

UZASADNIENIE

W dniu 7 sierpnia 2008r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie ustalenia czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia naliczonego podatku VAT wykazanego na fakturach zaliczkowych krajowych wystawionych przez dostawców przed otrzymaniem zaliczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny (zdarzenie przyszłe):

Wnioskodawca jest zarejestrowany dla potrzeb transakcji wewnątrzwspólnotowych w Polsce. W maju 2008r. spółka otrzymała faktury VAT od kontrahenta włoskiego na płatność zaliczki na poczet wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Zapłaty zaliczki wskazanej na fakturze Wnioskodawca dokonał w czerwcu 2008r.Wnioskodawca wskazał również, iż opisana wyżej sytuacja - wystawienia faktury na zaliczkę przed jej zapłatą - może mieć miejsce również w obrocie krajowym.Każdorazowo zakup towarów jest związany z działalnością opodatkowaną VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy Wnioskodawca ma prawo do odliczenia wykazanego na fakturach zaliczkowych krajowych wystawionych przez dostawców przed otrzymaniem zaliczki naliczonego podatku VAT...

W ocenie Wnioskodawcy, w przypadku wystawienia przez dostawcę krajowego faktury VAT na zaliczkę przed jej otrzymaniem, faktura taka zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie powinna być podstawą do odliczenia podatku naliczonego, jako faktura potwierdzająca czynności które nie zostały dokonane. Wnioskodawca zwraca uwagę na wyrok z dnia 19 lipca 2002r. sygn. akt III RN 134/01, aktualny również w obecnym stanie prawnym, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że ?żaden przepis (...) nie wskazuje iż początkiem terminu, od którego można wystawić fakturę jest dzień dokonania czynności'.Wobec powyższego, Wnioskodawca uważa, że w przypadku otrzymania faktury zaliczkowej krajowej przed dniem jej zapłaty, prawo odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na tej fakturze powstaje w momencie zapłaty zaliczki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) uznaje się za prawidłowe.

Podstawowe uprawnienie podatnika dotyczące obniżenia podatku należnego o podatek naliczony zostało zawarte w art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, który stanowi, iż podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Prawo to może zostać zrealizowane w terminach określonych w art. 86 ust. 10 - 13. Zgodnie z art. 86 ust. 10 ustawy o VAT prawo do odliczenia powstaje co do zasady w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny. Jeżeli jednak podatnik nie dokonał obniżenia kwoty podatku należnego w ww. terminie ? w myśl ust. 11 tego artykułu ? może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracji podatkowej za następny okres rozliczeniowy.

Zgodnie z art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy o VAT, kwotę podatku naliczonego stanowi z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika:

1. z tytułu nabycia towarów i usług,
2. potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
3. od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu

- z uwzględnieniem rabatów określonych w art. 29 ust. 4.

Z powyższego wynika, iż kwotę podatku naliczonego stanowi m.in. suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego.Obowiązek podatkowy, w myśl art. 19 ust. 1 ustawy o VAT powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6 art. 20 i art. 21 ust. 1. Natomiast zgodnie z art. 19 ust. 11 ustawy o VAT jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.Wnioskodawca we wniosku wskazał na sytuację wystawienia w obrocie krajowym faktury na zaliczkę przed jej zapłatą. Zdaniem Wnioskodawcy w przypadku wystawienia przez dostawcę krajowego faktury VAT na zaliczkę przed jej otrzymaniem, faktura taka zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT nie powinna być podstawą do odliczenia podatku naliczonego, jako faktura potwierdzająca czynności które nie zostały dokonane. Wnioskodawca uważa, że w przypadku otrzymania faktury zaliczkowej krajowej przed dniem jej zapłaty, prawo odliczenia podatku VAT naliczonego wykazanego na tej fakturze powstaje w momencie zapłaty zaliczki. Dodatkowo Wnioskodawca wskazał, iż każdorazowo zakup towarów jest związany z działalnością opodatkowaną VAT.

W przedmiotowej sprawie faktury zostały wystawione przez dostawcę przed otrzymaniem zapłaty, zatem nie wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego z tytułu otrzymanej zaliczki. Cytowane powyżej uregulowania wskazują, iż w sytuacji gdy sprzedawca wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, co do zasady faktura taka nie uprawnia do odliczenia podatku naliczonego, dopóki u sprzedawcy nie powstanie obowiązek podatkowy z tytułu transakcji, której dotyczy faktura.

Prawo do odliczenia w takiej sytuacji nie zostaje anulowane, lecz będzie zawieszone aż do czasu, gdy u sprzedawcy powstanie obowiązek podatkowy dotyczący czynności wykazanej na fakturze. Należy również wskazać, iż ustawodawca stworzył podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego w określonych terminach, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno tzw. przesłanek pozytywnych, m. in. tego że zakupy będą wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.Ograniczenia tego prawa zawarte są m. in. w przepisie art. 88 ust. 1 pkt 2 i ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.Zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się do nabywanych przez podatnika towarów i usług, jeżeli wydatki na ich nabycie nie mogłyby być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, z wyjątkiem przypadków, gdy brak możliwości zaliczenia tych wydatków do kosztów uzyskania przychodów pozostaje w bezpośrednim związku ze zwolnieniem od podatku dochodowego.

Natomiast zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 4 lit. a ustawy o VAT, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane ? w części dotyczącej tych czynności. Z powyższych przepisów wynika, iż uprawnienie do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego nie przysługuje gdy wystawiona faktura nie odzwierciedla rzeczywistego przebiegu zdarzenia gospodarczego, a w szczególności gdy zdarzenie gospodarcze w ogóle nie zaistniało. W przedmiotowej sprawie faktury zaliczkowe zostały wystawione przed otrzymaniem zaliczki przez kontrahenta Wnioskodawcy. Zatem w momencie ich wystawienia faktury te nie dokumentowały żadnej czynności gospodarczej, nie potwierdzały otrzymania zaliczki, tym samym nie mogły stanowić podstawy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w miesiącu ich otrzymania przez Wnioskodawcę. W tym przypadku prawo do odliczenia podatku zawieszone jest do czasu, aż zaliczka, którą dokumentuje faktura, zostanie zapłacona. Po dokonaniu zapłaty zaliczki podatnik odlicza podatek z tej faktury w rozliczeniu za właściwy miesiąc. W świetle powyższego należy stwierdzić, iż Wnioskodawca ma prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przed dokonaniem zapłaty, w rozliczeniu za miesiąc w którym dokonał zapłaty kwoty zaliczki za towar, pod warunkiem spełnienia przez niego zarówno przesłanek pozytywnych wynikających z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT oraz niezaistnienia przesłanek negatywnych, określonych w art. 88 ustawy o VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Ponadto Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach informuje, że kwestia ustalenia czy wystawienie przez dostawcę faktury na zaliczkę na poczet wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów przed jej zapłatą powoduje powstanie w dacie sporządzenia tego dokumentu obowiązku podatkowego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a tym samym wymóg naliczenia przez jednostkę podatku należnego i naliczonego według stawki krajowej będzie przedmiotem odrębnego rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.