50% koszty uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich na podstawie ustawy o podatku dochodowym od (...)

UZASADNIENIE

W dniu 22 kwietnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, w związku z czym pismem z dnia 25 czerwca 2008 r. znak ILPB2/415-312/08-2/ES wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia złożonego wniosku. Pismem, które wpłynęło w dniu 10 lipca 2008 r. - wniosek został uzupełniony.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest współtwórcą projektów wynalazczych nr 3X i 3Y, na które UP RP przyznał Patenty w dniu 21 października 2003 r. nr 1(?) i dnia 3 listopada 2004 r. nr zgłoszenia D(?) na wynalazek. Właścicielem powyższych patentów są Zakłady X S.A. Właściciel patentów w latach 2005 i 2007 wypłacał Zainteresowanemu wynagrodzenie autorskie w ratach i jako płatnik podatku dochodowego nie odliczał Wnioskodawcy żadnych kosztów uzyskania przychodów z tego tytułu. Również Zainteresowany składając zeznania o wysokości osiągniętego dochodu w roku 2005 i 2007 nie odliczył kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50% od przychodu z tytułu wynagrodzenia za prawa autorskie. Dodaje, że zdarzenie (uzyskanie patentu) nastąpiło poza stosunkiem pracy i wynalazek został dokonany poza stosunkiem pracy. Wnioskodawca nie pobierał jakichkolwiek dodatkowych wynagrodzeń takich jak zwrot kosztów za podróże służbowe mimo bardzo częstych wyjazdów prywatnym samochodem w podróże w różne rejony kraju, podczas dni wolnych od pracy lub trwania urlopu wypoczynkowego.

Wnioskodawca wyjaśnia, że na wykonanie i realizację projektów wynalazczych, których jest współtwórcą, a których właścicielem są Zakłady X S.A. nigdy nie została zawarta jakakolwiek pisemna odrębna umowa. Projekty wynalazcze zostały wykonane i realizowane zgodnie z obowiązującym trybem postępowania w Zakładach X S.A., na podstawie następującej dokumentacji:

1. Zgłoszenie pisemne autorów projektu racjonalizatorskiego nr 3Y w dniu 23 maja 1995 r. pt.: ?Technologia ...', patent pt.: ?Sposób ...'.;
2. Decyzja Gospodarcza Zakładów X S.A., nr P(?) z dnia 30 października 1995 r. uznająca zgłoszone rozwiązanie nr 3Y z dnia 23 maja 1995 r. za projekt racjonalizatorski i przyjęcie do wykorzystania zgodnie z art. 83 ustawy o wynalazczości;
3. Decyzja Gospodarcza Zakładów X S.A. zatwierdzona uchwałą Zarządu nr 18(?) z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie przydatności, stosowania i ustalenia wynagrodzenia autorskiego dla twórców projektu wynalazczego nr 3Y;
4. Zgłoszenie pisemne autorów projektu wynalazczego nr 3X w dniu 3 kwietnia 1998 r. pt.: ?Technologia ...', patent pt.: ?Sposób ...';
5. Postanowienie Gospodarcze Zakładów X S. A. nr PW(?) z dnia 12 marca 1999 r. w sprawie zgłoszenia rozwiązania technicznego do ochrony w Urzędzie Patentowym RP, uznając wstępnie zgłoszone rozwiązanie nr 3X z dnia 3 kwietnia 1998 r. za wynalazek w myśl art. 10 ustawy;
6. Decyzja Gospodarcza Zakładów X S. A. zatwierdzona uchwałą Zarządu nr 18(?) z dnia 13 grudnia 2004 r. w sprawie przydatności, stosowania i ustalania wynagrodzenia autorskiego dla twórców projektu wynalazczego nr 3X.

Tryb zgłaszania i realizacji projektów wynalazczych w Zakładach X S.A. odbywał się następująco:

1. Twórca lub twórcy wniosku racjonalizatorskiego lub projektu wynalazczego zgłaszali pisemnie do Działu Wynalazczego rozwiązanie wraz z niezbędną dokumentacją (dokumentacja techniczna lub technologiczna) proponowanego rozwiązania, zalety i wady nowego rozwiązania;
2. Dział Wynalazczości weryfikował zgłoszenie pod kątem innowacyjności i zgodności z istniejącym prawem oraz wymaganiami technicznymi proponowanego rozwiązania. Po skompletowaniu całości opinii o nowym rozwiązaniu Dział Wynalazczości powoływał tzw. Komisję Wynalazczą (w przypadku wniosków racjonalizatorskich) lub przekazywał dokumentację Zarządowi Zakładów X S.A. (w przypadku projektu wynalazczego);
3. Zarząd Zakładów X S.A. uchwałą (tzw. Postanowieniem Gospodarczym lub Decyzją Gospodarczą) uznawał zgłoszony projekt za wynalazczy i kierował go do realizacji i zgłoszenia jego ochrony w Urzędzie Patentowym RP lub odmawiał realizacji zgłoszenia patentowego. Wszystkie sprawy związane z prowadzeniem postępowania w Urzędzie Patentowym RP prowadził w imieniu Zakładów X S.A. Rzecznik Patentowy, zatrudniony przez Dział Wynalazczości;
4. Po stwierdzeniu zastosowania projektu wynalazczego w normalnej produkcji Zarząd firmy podejmował decyzję w sprawie przydatności, stosowania i ustalania wynagrodzenia autorskiego dla twórców projektu wynalazczego.

W piśmie z dnia 5 lipca 2008 r. Zainteresowany wskazał i wyjaśnił, iż z rozwiązań zawartych w projektach wynalazczych wynika, że przedmiotowe wynagrodzenia nie stanowią zapłaty za przeniesienie praw, oraz że wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku wypłacane jest zgodnie z art. 22 ustawy Prawo własności przemysłowej jako wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Wnioskodawcy jako twórcy (współautorowi) projektów wynalazczych, na które Urząd Patentowy Rzeczpospolitej Polskiej przyznał Patenty na wynalazek, przysługuje prawo do odliczenia kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% od przychodu z tytułu wynagrodzenia za prawa autorskie w roku 2005...

Zdaniem Wnioskodawcy, jako autorowi patentów - zgodnie z art. 22 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późniejszymi zmianami) oraz art. 20 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. o prawach własności przemysłowej (Dz. U. z 2001 r. Nr 49, poz. 508) jak i na podstawie wyroku NSA z dnia 23 września 2002 r., sygn. akt I SA/Ka 1261/01 przysługuje Mu prawo do odliczenia kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu od wynagrodzenia za prawa autorskie.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), wynagrodzenie otrzymane przez Wnioskodawcę stanowi przychód z praw majątkowych. Za przychody z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw. W treści cyt. przepisu użycie zwrotu ?w szczególności? oznacza przykładowe wyliczenie tylko kilku rodzajów praw majątkowych. Zatem możliwe jest zaliczenie do tego źródła przychodów także innych praw, nigdzie w ustawie nie wymienionych.

Biorąc powyższe pod uwagę należy uznać, iż przedmiotowa należność stanowi przychód z praw majątkowych na podstawie art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym na zasadach ogólnych.

Natomiast uregulowania zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące kosztów uzyskania przychodów przysługujących twórcom projektów wynalazczych, należy rozpatrywać w kontekście przepisów o własności przemysłowej, określających status prawny twórców projektów wynalazczych w zakresie prawa do uzyskania patentu, prawa ochronnego oraz prawa do wynagrodzenia.

Sposób opodatkowania przychodów wynalazcy uzależniony jest od warunków, w jakich wynalazek został dokonany oraz w jakiej formie uzyskiwane są przychody.

Zdaniem tut. organu uregulowania zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczące kosztów uzyskania przychodów przysługujących twórcom projektów wynalazczych, należy rozpatrywać w kontekście przepisów o własności przemysłowej, określających status prawny twórców projektów wynalazczych w zakresie prawa do uzyskania patentu, prawa ochronnego oraz prawa do wynagrodzenia.

Status prawny twórców wynalazku w zakresie m.in. prawa do uzyskania patentu oraz prawa do wynagrodzenia regulują aktualnie przepisy ustawy ? Prawo własności przemysłowej z dnia 30 czerwca 2000 r. (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117). Jednak zgodnie z art. 315 ust. 1 i 2 tej ustawy do praw w zakresie wynalazków i projektów racjonalizatorskich istniejących w dniu wejścia w życie tej ustawy oraz stosunków prawnych powstałych przed dniem jej wejścia w życie stosuje się przepisy dotychczasowe. Tak więc w przedmiotowej sprawie zastosowanie będą miały przepisy ustawy z dnia 19 października 1972 r. o wynalazczości (t. j. Dz. U. z 1993 r. Nr 26, poz. 117, ze zm.).

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy prawo do uzyskania patentu na wynalazek przysługuje twórcy.

Stosownie do art. 20 ust. 2 tej ustawy prawo do patentu na wynalazek dokonany przez twórcę w wyniku wykonywania obowiązków ze stosunku pracy albo realizacji innej umowy przysługuje pracodawcy, chyba że strony ustaliły inaczej. Z kolei, w myśl przepisu art. 20 ust. 3 ustawy o wynalazczości, w przypadku dokonania wynalazku przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorcy temu przysługuje prawo korzystania z wynalazku we własnym zakresie. Strony mogą jednak ustalić ? w umowie o udzieleniu pomocy ? że prawo do uzyskania patentu na taki wynalazek przysługuje w całości lub w części przedsiębiorcy.

Jeszcze jedną sytuację, w której prawo do patentu przysługuje innej osobie niż twórca reguluje art. 98 ustawy o wynalazczości. Zgodnie z jej brzmieniem twórca wynalazku, któremu przysługuje prawo do patentu, może przenieść to prawo za uzgodnioną zapłatą na rzecz przedsiębiorcy lub przekazać wynalazek do korzystania przez tego przedsiębiorcę. Jeżeli to nastąpi, przejście prawa do patentu następuje z dniem zgłoszenia wynalazku przedsiębiorcy, pod warunkiem przejęcia go przez tego przedsiębiorcę do korzystania w terminie jednego miesiąca od daty zgłoszenia, chyba że strony ustalą inny termin.

W opinii tut. organu przedstawione uregulowania prawne dotyczą przysługującego twórcy pierwotnego prawa do uzyskania patentu oraz prawa do jego przeniesienia. Wobec powyższego powołany przez Wnioskodawcę, we wniosku przepis art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do tych sytuacji, w których wypłata wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego wiąże się z zawarciem umowy przenoszącej prawo własności tego projektu. Wtedy to, zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, przysługują koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii, układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela ? w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Jednakże, jak wynika z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego, przedmiotowe wynagrodzenie jest wynagrodzeniem należnym twórcom za korzystanie przez pracodawcę z wynalazku, na podstawie art. 22 ustawy Prawo własności przemysłowej, odpowiadającemu w swej treści art. 98 a ustawy o wynalazczości.

Stosownie do treści ust. 1 ustawy o wynalazczości twórca wynalazku ma prawo do wynagrodzenia za korzystanie z tego wynalazku przez przedsiębiorcę, gdy przedsiębiorcy temu przysługuje prawo do patentu zgodnie z przepisami art. 20 ust. 2 lub art. 98 ust. 2 albo prawo do korzystania z wynalazku na podstawie art. 20 ust. 3 ww. ustawy, jeżeli strony nie umówiły się inaczej.

Wynagrodzenie powyższe ustala przedsiębiorca w słusznej proporcji do korzyści uzyskanych przez niego z wynalazku (art. 98 a ust. 2 ustawy o wynalazczości).

Z powyższych przepisów wyraźnie wynika, iż ustawodawca rozróżnił dwie sytuacje. Jedną jest przejście lub przeniesienie prawa własności wynalazku na osobę inną niż twórca, w związku z czym twórcy może przysługiwać wynagrodzenie z tego tytułu. Odrębną kwestią jest natomiast wynagrodzenie przysługujące twórcy z tytułu późniejszego korzystania przez pracodawcę z wynalazku.

Podobne regulacje zostały zawarte w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t. j. Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117, ze zm.).

W oparciu o przedstawiony stan faktyczny i wyjaśnienia Wnioskodawcy, stwierdzić należy, że przedmiotowe wynagrodzenie nie stanowi zapłaty za przeniesienie praw. Wypłacane jest ono bowiem zgodnie z art. 22 ustawy Prawo własności przemysłowej, który w swej treści odpowiada obowiązującemu wcześniej art. 98 a ustawy o wynalazczości, jako wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku.

Natomiast zgodnie z art. 22 ust. 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, koszty uzyskania przychodów określa się w zryczałtowanej wysokości 50% uzyskanego przychodu jedynie w odniesieniu do przychodów:

1. z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela,
2. z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną,
3. z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami.

Przepis art. 22 ust. 9 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odnosi się do tych sytuacji, w których wypłata wynagrodzenia twórcy projektu wynalazczego wiąże się z zawarciem umowy przenoszącej prawo własności tego projektu. Wtedy to, zgodnie z brzmieniem powołanego przepisu, przysługują koszty uzyskania przychodów z tytułu zapłaty za przeniesienie prawa własności projektu wynalazczego, topografii, układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego przez pierwszego właściciela ? w wysokości 50% uzyskanego przychodu.

Mając na względzie przytoczone przepisy prawne oraz stan faktyczny przedstawiony we wniosku, Zainteresowanemu nie przysługują 50% koszty uzyskania przychodów z tytułu wynagrodzenia za prawa autorskie z uwagi na fakt, iż nie doszło do zawarcia umowy przenoszącej prawo własności do tego projektu.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

W zakresie stanu faktycznego dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w 2007 r. została wydana odrębna interpretacja w dniu 25 lipca 2008 r., Nr ILPB2/415-312/08-5/ES.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

Referencje

ILPB2/415-312/08-5/ES, interpretacja indywidualna