Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym pożyczka będzie podlegać opodatkowaniu (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 17 października 2013 r. (data wpływu 17 października 2013 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 października 2013 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy pożyczki.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

X S.A. (dalej: Wnioskodawca) jest osobą prawną, polskim rezydentem podatkowym podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: CIT) od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania Wnioskodawca należy do grupy kapitałowej Y (dalej: Grupa). Głównym przedmiotem działalności Wnioskodawcy jest świadczenie usług telekomunikacyjnych obejmujących m.in. dostawę telewizji cyfrowej, stacjonarnego i mobilnego dostępu do Internetu, telefonii stacjonarnej oraz telefonii komórkowej.

Obecnie Grupa rozważa przeprowadzenie restrukturyzacji, która umożliwi osiągnięcie bardziej efektywnego modelu biznesowego. Celem procesu będzie osiągnięcie struktury Grupy, która odzwierciedli jej aktualne potrzeby biznesowe, a w szczególności umożliwi konsolidację Praw w jednym podmiocie, którego działalność obejmować będzie zarządzanie Prawami w szczególności poprzez udzielanie licencji na odpłatne korzystanie ze znaków towarowych spółkom z Grupy. W ramach planowanych działań restrukturyzacyjnych, Wnioskodawca zamierza utworzyć spółkę jawną (dalej: Sp.j.), w które będzie wspólnikiem. Planowane jest, że Sp.j. zaciągnie pożyczkę od innego podmiotu z Grupy (dalej: Pożyczkodawca), przy czym Pożyczkodawca nie będzie wspólnikiem Sp. j.. Zarówno Pożyczkodawca, jak i Sp.j. będą na moment udzielenia pożyczki zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT w Polsce. Przedmiotowa pożyczka zostanie udzielona w ramach prowadzonej przez Pożyczkodawcę działalności gospodarczej. Zgodnie z zapisami statutu Pożyczkodawcy oraz zakresem działalności zarejestrowanym w KRS, jego działalność obejmuje działalność finansową w zakresie udzielania pożyczek podmiotom z grupy (PKD 2007: 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów). Pożyczka zostanie udzielona odpłatnie. Zgodnie z umową pożyczki Pożyczkodawca będzie uprawniony do wynagrodzenie w formie odsetek. Pożyczkodawca będzie traktował usługę udzielenia pożyczki jako świadczenie usługi finansowej zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2011 r. nr 177 poz 1054 ze zm.; dalej: ustawa o VAT). Dla pełnego obrazu Wnioskodawca informuje, że Pożyczkodawca wystąpi o interpretację indywidualną w celu potwierdzenia prawidłowości takiego traktowania transakcji na gruncie podatku VAT. Jednocześnie, Wnioskodawca pragnie wskazać, że w ramach udzielenia pożyczki, między stronami może nie dojść do faktycznego przekazania środków pieniężnych. W to miejsce strony mogą dokonać potrącenia prawa Sp.j. do otrzymani środków pieniężnych ze wzajemnym roszczeniem Pożyczkodawcy z innego tytułu, co zostanie dokonane poprzez złożenia odpowiedniego oświadczenia woli przez Sp.j. Pożyczkodawca, w trybie określonym w Kodeksie Cywilnym.

Wnioskodawca jako jeden z podmiotów planujących założenie Sp.j. zwraca się na podstawie art. 14n § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji prawa podatkowego w zakresie skutków podatkowych w podatku od czynności cywilnoprawnych, jakie powstaną dla Sp.j. w związku z planowanym zaciągnięciem przez nią pożyczki.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym pożyczka będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynność cywilnoprawnych? Wnioskodawca zadaje powyższe pytanie na podstawie art. 14n § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej jako jeden z podmiotów planujących utworzenie Sp.j.

Zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym zdarzeniu przyszłym, pożyczka nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Uzasadnienie stanowiska.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) Ustawy o PCC podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają m.in. umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Z kolei na podstawie art. 3 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 4 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i przy umowie pożyczki ciąży na biorącym pożyczkę. W ustawie o PCC przewidziano sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy, np. umowa pożyczki, jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o PCC podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron 2 tytułu dokonania tej czynności jest: (a) opodatkowana podatkiem od towarów i usług, (b) zwolniona z podatku od towarów usług (z wyjątkami, które nie mają zastosowania w opisanym zdarzeniu przyszłym). W przedstawionym zdarzeniu przyszłym czynność udzielenia pożyczki będzie podlegać opodatkowaniu VAT, przy czym będzie korzystać ze zwolnienia z opodatkowania VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT. W konsekwencji zdaniem Wnioskodawcy w świetle art. 2 pkt 4 ustawy o PCC, pożyczka udzielona Sp.j. nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 ze zm.) podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Stosownie do art. 3 ust. 1 pkt 1 oraz art. 4 pkt 7 obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania czynności cywilnoprawnej i ciąży na biorącym pożyczkę.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz.U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu ? który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Ponadto, zauważyć również należy, że stosownie do ww. art. 720 Kodeksu cywilnego przedmiotem umowy pożyczki są tylko pieniądze i rzeczy oznaczone co do gatunku. Przepis ten nie ustanowił zatem praw majątkowych jako przedmiotu pożyczki, a skoro tak, należy przyjąć, że pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach. Zgodnie bowiem z powszechnym w orzecznictwie poglądem pieniądze to rzeczy o szczególnych właściwościach, których wartość nie wynika z właściwości fizycznych, lecz z określenia i gwarancji państwa, uznających je za prawny środek płatniczy. W rezultacie przedmiotem umowy pożyczki pieniężnej są rzeczy o szczególnym charakterze (pieniądze). Ani wydanie przedmiotu pożyczki, ani prawo dochodzenia jego wydania nie zmienia konsensualnego charakteru umowy pożyczki, zatem forma przekazania przedmiotu umowy nie wpływa na ważność zawartej umowy. Umowa pożyczki jest ważna i podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych niezależnie od wydania pieniędzy.

Jednak dokonując oceny opisanej we wniosku czynności cywilnoprawnej z punktu widzenia jej opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych rozstrzygnąć należy również kwestię opodatkowania takiej czynności podatkiem od towarów i usług.

W złożonym wniosku Wnioskodawca wskazał, że wraz z drugim podmiotem również spółką akcyjną zamierza utworzyć spółkę jawną. Planowane jest, że Sp.j. zaciągnie pożyczkę od innego podmiotu z Grupy (dalej: Pożyczkodawca), przy czym Pożyczkodawca nie będzie wspólnikiem Sp.j. Zarówno Pożyczkodawca, jak i Sp.j. będą na moment udzielenia pożyczki zarejestrowanymi czynnymi podatnikami VAT w Polsce. Przedmiotowa pożyczka zostanie udzielona w ramach prowadzonej przez Pożyczkodawcę działalności gospodarczej. Zgodnie z zapisami statutu Pożyczkodawcy oraz zakresem działalności zarejestrowanym w KRS, jego działalność obejmuje działalność finansową w zakresie udzielania pożyczek podmiotom z grupy (PKD 2007: 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów). Pożyczka zostanie udzielona odpłatnie. Zgodnie z umową pożyczki Pożyczkodawca będzie uprawniony do wynagrodzenia w formie odsetek. Pożyczkodawca będzie traktował usługę udzielenia pożyczki jako świadczenie usługi finansowej zwolnionej z podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi, że podatkowi nie podlegają czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
   
2. zwolniona z podatku od towarów i usług, z wyjątkiem:
   
   • umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
     
   • (uchylone),
     
   • umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.
   
   

Z kolei według definicji zawartej w art. 1a pkt 7 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych przez ?podatek od towarów i usług? rozumie się podatek nakładany ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 ze zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

Przepis ten ? art. 2 pkt 4  ustanawia zasadę, że podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają wyłącznie czynności cywilnoprawne podejmowane w ramach obrotu nieprofesjonalnego, natomiast obrót zawodowy (profesjonalny) objęty został podatkiem od towarów i usług. Z jego treści wynika zasada rozgraniczenia obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych od obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, jak również zasada wzajemnego wykluczenia tych obowiązków. Powyższe oznacza, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych te czynności cywilnoprawne, których dokonanie rodzi obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług.

Zauważyć jednak należy, że przepis ten znajduje zastosowanie w sytuacji, gdy konkretna czynność cywilnoprawna objęta jest zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (np. umowa pożyczki) i jednocześnie jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług albo zwolniona od tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, że jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umowy pożyczki podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy powyższa transakcja podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia jej podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tej czynności podatkiem od towarów i usług może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

Reasumując, stwierdzić należy, że tutejszy organ - zgodnie z przedstawionym we wniosku pytaniem ? nie rozstrzyga w niniejszej interpretacji, czy planowana umowa pożyczki będzie objęta zakresem przedmiotowym ustawy o podatku od towarów i usług. W konsekwencji, jeżeli rzeczona czynność cywilnoprawna zostanie objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług i jednocześnie będzie korzystać ze zwolnienia od tego podatku, wówczas powyższa czynność zostanie wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 2 pkt 4 lit. b) tej ustawy.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.