Czy przyznawane przez Wnioskodawcę premie pieniężne (bonusy) należy traktować jako zapłatę za (...)

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania premii pieniężnych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Głównym przedmiotem działalności Spółki jest sprzedaż hurtowa artykułów metalowych oraz sprzętu i dodatkowego wyposażenia hydraulicznego i grzejnego.

Spółka udziela części nabywców swoich towarów premii pieniężnych, zwanych także bonusami. Zainteresowany zobowiązuje się dokonać wypłaty premii wówczas, gdy zostanie spełniony warunek ustalony w odrębnej części umowy zawartej między Spółką, a nabywcą lub też wpisany do karty klienta. Warunkiem tym jest przekroczenie określonego poziomu zakupów z asortymentu Spółki w ustalonym okresie rozliczeniowym. Informacja o bonusach jest jedynie zachętą do zwiększania obrotów, brak jest jakichkolwiek innych zobowiązań dla nabywcy, warunkujących udzielenie premii. Premie nie są związane z żadną konkretną dostawą i nie powodują zmiany ceny nabywanych towarów.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przyznawane przez Wnioskodawcę premie pieniężne (bonusy) należy traktować jako zapłatę za odrębne usługi opodatkowane na zasadach ogólnych i dokumentować je fakturami VAT, czy też jako niepodlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług i dokumentować je innymi dokumentami księgowymi, które wystawia się w sytuacji, gdy nie mają zastosowania przepisy tej ustawy, np. notami księgowymi...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, na terytorium kraju. W myśl art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również przeniesienia praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej; zobowiązanie do powstrzymywania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji; świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zainteresowany twierdzi, iż dokonywanie przez jego kontrahentów zakupów w określonej wysokości, warunkujące przyznanie im premii, mieści się w zakresie czynności opodatkowanej jako dostawa towarów.

Zdaniem Spółki, nie można uznać zrealizowania na jej rzecz określonego z góry pułapu obrotu za świadczenie usługi. Na określony pułap obrotów składa się bowiem szereg transakcji sprzedaży-dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług. Czynności stanowiące dostawę towarów nie stanowią, poprzez ich zsumowanie, usługi. Wnioskodawca podkreśla, że warunki przyznania przez niego premii kontrahentom nie tworzą zobowiązania o charakterze obligatoryjnym po stronie kontrahentów, a niezrealizowanie przez nabywców jego towarów określonego poziomu zakupów nie rodzi po ich stronie negatywnych konsekwencji, nie jest obwarowane żadną sankcją, co jest charakterystyczne dla umów o charakterze dwustronnie obowiązującym.

Zainteresowany uważa, iż świadczenie nie ma charakteru ekwiwalentości, nie stanowi więc odpłatnego świadczenia usług, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od towarów i usług.

Ponadto, opodatkowanie, jako usługi świadczonej przez nabywcę towaru, nabycia określonej ilości towaru, będzie prowadziło do podwójnego opodatkowania tej samej czynności pierwszy raz jako sprzedaży (dostawy towarów), drugi jako zakupu (świadczenia usługi) przez nabywcę tego samego towaru, w ramach tej samej transakcji.

Spółka stoi na stanowisku, że za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług nie można uznać zakupów w określonej wysokości dokonanych przez nabywcę. Wobec tego, premia udzielana przez Spółkę nabywcom jej towarów wyłącznie za osiągnięcie określonego poziomu obrotów w ustalonym okresie rozliczeniowym nie stanowi dla nabywcy wynagrodzenia za świadczone usługi, a dla Spółki zapłata za te usługi i nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Czynności niepodlegające pod zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług, powinny być dokumentowane za pomocą uniwersalnych dokumentów księgowych, na przykład not księgowych, które wystawia się w rozrachunkach z kontrahentami w sytuacji, gdy nie mają zastosowania przepisy ustawy o podatku od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zakres przedmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług określa przepis art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zgodnie z którym opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju;
2. eksport towarów;
3. import towarów;
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W myśl art. 7 ust. 1 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?). Przy czym zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy o VAT, przez towary rozumie się rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, świadczeniem usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Uwzględniając powyższe, każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w definicji usługi. Pojęcie usługi według ustawy o podatku od towarów i usług jest bowiem szersze od definicji usługi w rozumieniu klasyfikacji statystycznych. Oznacza to, że w definicji tej mieszczą się również określone zachowania, które nie zostały sklasyfikowane w PKWiU, o której mowa w art. 8 ust. 3 powoływanej ustawy.

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ustawy o VAT, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku (?).

Z kolei w myśl art. 29 ust. 4 ww. ustawy, obrót zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, a także kwot wynikających z dokonanych korekt faktur.

Podatnicy podejmują różnorodne działania w zakresie intensyfikacji sprzedaży towarów, w efekcie których wypłacane są tzw. premie pieniężne nabywcom. Skutki podatkowe wypłaconych premii pieniężnych nabywcom uzależnione są od wielu czynników, tj. m.in. od ustalenia za co faktycznie premie pieniężne zostały wypłacone, tzn. czy dotyczą konkretnych dostaw, czy też odnoszą się do wszystkich dostaw w określonym czasie itp.

W przypadkach, gdy wypłacona premia pieniężna jest związana z konkretną dostawą, nawet jeżeli jest to premia wypłacona po dokonaniu zapłaty, powinna być traktowana jak rabat, o którym mowa w cyt. art. 29 ust. 4 ustawy o VAT, ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość tej dostawy i w efekcie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy. W tym przypadku zastosowanie będzie miał przepis § 16 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 25 maja 2005 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 95, poz. 798 ze zm.).

Jednak w praktyce życia gospodarczego występują takie sytuacje, w których podatnicy kształtują wzajemne relacje pomiędzy sobą w ten sposób, że premie pieniężne wypłacane są z tytułu dokonywania przez nabywcę, np. nabyć określonej wartości czy ilości towarów w określonym czasie lub też dokonywania terminowych płatności za zrealizowane dostawy w pewnym okresie i w określony sposób (wypłacane premie nie są związane z żadną konkretną dostawą). W takim przypadku należy uznać, iż wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Podkreślenia wymaga fakt, iż usługi są traktowane przez ustawodawcę bardzo szeroko. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Zainteresowany wypłaca swoim kontrahentom premie pieniężne za osiągnięcie określonego pułapu obrotów w ustalonym okresie rozliczeniowym.

Wypłacane w ten sposób gratyfikacje pieniężne nie są związane z żadną konkretną dostawą i nie mają charakteru dobrowolnego, bowiem uzależnione są od określonego zachowania nabywcy. W związku z powyższym, wypłacone premie stanowią rodzaj wynagrodzenia za usługi świadczone przez nabywcę. Zatem pomiędzy stronami istnieje więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług stanowi świadczenie usług za wynagrodzeniem, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16.

W związku z powyższym wypłacenie premii pieniężnej jako wynagrodzenia za świadczenie usług, powinno być udokumentowane poprzez wystawienie przez świadczącego usługę faktury VAT.

Tut. Organ dodatkowo informuje, iż dostawa towarów zachowuje swój charakter przez cały czas trwania umowy, na podstawie której strony prowadzą współpracę. Jednakże stosunek na podstawie którego wypłacana jest premia pieniężna, jest odrębną relacją zobowiązaniową, wynikającą z umowy, regulującej zasady współpracy między kontrahentami.

Wobec powyższego, jeżeli mamy do czynienia z dwoma stosunkami prawnymi, nie można także mówić o podwójnym opodatkowaniu, czy o opodatkowaniu tej samej transakcji raz jako dostawy, a drugi jako usługi, bowiem przedmiotem opodatkowania w sytuacji otrzymywania premii pieniężnych (bonusów), jest inne zachowanie nabywcy towarów.

Tut. Organ pragnie zauważyć, iż z dniem 1 grudnia 2008 r. (z wyjątkami określonymi w art. 15 tej ustawy) weszła w życie ustawa z dnia 7 listopada 2008 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 209, poz. 1320), zmieniająca brzmienie art. 29 ust. 4 ustawy o VAT.

Należy zwrócić także uwagę, iż z dniem 1 grudnia 2008 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.