Czy przekazanie notarialnie nieruchomości, tj. budynku i gruntów na którym są posadowione stanowi (...)

UZASADNIENIE

W dniu 16 listopada 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania podatkiem VAT przekazania nieruchomości. Wniosek uzupełniono pismem z dnia 25 stycznia 2012 r. (data wpływu 26 stycznia 2012 r.) o doprecyzowanie opisu zdarzenia przyszłego.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od dnia 28 grudnia 1990 r. Jest podatnikiem podatku od towarów i usług. W roku 1997 oddał do użytkowania pawilon handlowy, w którym mieścił się sklep spożywczo-przemysłowy. W roku 1999 został dobudowany do budynku handlowego pawilon służący działalności gastronomicznej. W obu przypadkach został odliczony podatek VAT od nakładów inwestycyjnych. Budynki stanowią ?technicznie? jedną całość. Posiadają wspólną instalację c.o., wod.-kan., elektryczną. Od roku 2008 ?część handlowa? jest wynajmowana innemu przedsiębiorcy. Po modernizacji w roku 2011 budynki stanowią jeden duży pawilon handlowy. O lipca 2011 roku całość jest wynajmowana ww. przedsiębiorcy, a działalność Zainteresowanego polega tylko na wynajmie nieruchomości własnych. W przyszłości działalność córki również będzie polegała tylko na wynajmie ww. nieruchomości. W dniu przekazania budynku i gruntu, na którym budynek jest posadowiony córka zostanie jedynym właścicielem nieruchomości, tym samym wejdzie we wszystkie prawa i obowiązki, związane z posiadaną nieruchomością. Córka w ramach własnej działalności gospodarczej będzie wynajmowała budynek obecnemu najemcy. Umowy z dostawcami mediów (energii, wody) najemca ma podpisane we własnym zakresie. Żadnych innych umów z usługodawcami nie ma podpisanych.

Majątek ruchomy pozostały po prowadzonej działalności handlowej i gastronomicznej przedstawia znikomą wartość rynkową i do dnia przekazania zostanie zlikwidowany fizycznie, zezłomowany, odsprzedany za niewielkie kwoty. Nie będzie więc przekazywany. Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy nie posiada szczególnej nazwy, ani oznaczenia, w nazwie przedsiębiorstwo figuruje imię i nazwisko Zainteresowanego. Brak jest innego majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa, który może być przekazany w szczególności wymienionego w punktach od 3 do 9 art. 55¹ Kodeksu cywilnego wezwania.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy przekazanie notarialnie nieruchomości, tj. budynku i gruntów na którym są posadowione stanowi przekazanie przedsiębiorstwa i nie podlega ustawie o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy, w kontekście rodzaju prowadzonej działalności nieruchomość stanowi ekonomicznie zorganizowaną całość i spełnia warunki definicji zawartej w art. 2 ust. 27e ustawy. Tym samym przekazanie córce nieruchomości nie będzie podlegać ustawie o VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t. j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

Stosownie do art. 7 ust. 2 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

? jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Pojęcie towaru ustawodawca zdefiniował w art. 2 pkt 6 ustawy. Stosownie do zapisu zawartego w tym przepisie, przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie transakcji zbycia, należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu ?dostawy towarów?, w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. ?zbycie? obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego (aportu).

Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej, w tym także w formie aportu.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują terminu ?przedsiębiorstwo?, zatem dla potrzeb przepisów ustaw podatkowych należy stosować definicję zawartą w art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem, przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
3. prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
4. wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
5. koncesje, licencje i zezwolenia;
6. patenty i inne prawa własności przemysłowej;
7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
8. tajemnice przedsiębiorstwa;
9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
   
   

Zatem, składniki materialne i niematerialne, wchodzące w skład przedsiębiorstwa, powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest, aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Jeżeli warunki, o których mowa w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, zostaną spełnione, to przekazanie przedsiębiorstwa, nie będzie podlegało przepisom ustawy.

Należy tu wskazać również art. 55² Kodeksu cywilnego, którym ustawodawca wprowadza zasadę, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Wobec powyższego, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym.

O tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją. Podatnik obowiązany jest do prawidłowego określenia przedmiotu opodatkowania, co wiąże się z koniecznością prawidłowego zdefiniowania dokonywanej czynności.

Z kolei w myśl art. 2 pkt 27e ustawy, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych).

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Z informacji zawartych we wniosku wynika, iż Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą od dnia 28 grudnia 1990 r. Jest podatnikiem podatku od towarów i usług.

W roku 1997 oddał do użytkowania pawilon handlowy, w którym mieścił się sklep spożywczo -przemysłowy. W roku 1999 został dobudowany do budynku handlowego pawilon służący działalności gastronomicznej. W obu przypadkach został odliczony podatek VAT od nakładów inwestycyjnych. Budynki stanowią ?technicznie? jedną całość. Posiadają wspólną instalację c.o., wod.-kan., elektryczną. Od roku 2008 ?część handlowa? jest wynajmowana innemu przedsiębiorcy. Po modernizacji w roku 2011 budynki stanowią jeden duży pawilon handlowy. O lipca 2011 roku całość jest wynajmowana ww. przedsiębiorcy, a działalność Wnioskodawcy polega tylko na wynajmie nieruchomości własnych. W przyszłości działalność córki również będzie polegała tylko na wynajmie ww. nieruchomości. W dniu przekazania budynku i gruntu, na którym budynek jest posadowiony córka zostanie jedynym właścicielem nieruchomości, tym samym wejdzie we wszystkie prawa i obowiązki, związane z posiadaną nieruchomością. Córka Wnioskodawcy w ramach własnej działalności gospodarczej będzie wynajmowała budynek obecnemu najemcy. Umowy z dostawcami mediów (energii, wody) najemca ma podpisane we własnym zakresie. Żadnych innych umów z usługodawcami nie ma podpisanych. Majątek ruchomy pozostały po prowadzonej działalności handlowej i gastronomicznej przedstawia znikomą wartość rynkową i do dnia przekazania zostanie zlikwidowany fizycznie, zezłomowany, odsprzedany za niewielkie kwoty. Nie będzie więc przekazywany. Przedsiębiorstwo Wnioskodawcy nie posiada szczególnej nazwy, ani oznaczenia, w nazwie przedsiębiorstwo figuruje imię i nazwisko Zainteresowanego. Brak jest innego majątku wchodzącego w skład przedsiębiorstwa, który może być przekazany w szczególności wymienionego w punktach od 3 do 9 art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

W świetle powołanych wyżej regulacji prawnych należy stwierdzić, że o tym czy doszło do wyodrębnienia przedsiębiorstwa decyduje pełen zakres aportowanego majątku, praw i zobowiązań, wyodrębnienie to musi dotyczyć przedsiębiorstwa jako całości. Nie może ono obejmować dowolnej części danego przedsiębiorstwa, żeby można było uznać, iż doszło do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwo.

Jak wynika z opisu sprawy, przedmiotem przekazanego przez Wnioskodawcę córce majątku będzie nieruchomość, tj. budynek i grunty, na którym jest posadowiony, tzn. dojdzie do przekazania całego majątku wchodzącego w skład prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa. Ponadto, córka Zainteresowanego zostanie jedynym właścicielem nieruchomości, tym samym wejdzie we wszystkie prawa i obowiązki, związane z posiadaną nieruchomością oraz będzie w ramach własnej działalności gospodarczej wynajmowała budynek obecnemu najemcy. Zatem, w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostaną funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, a przekazana masa służyć będzie kontynuowaniu działalności gospodarczej prowadzonej przez Wnioskodawcę, tj. wynajmie nieruchomości własnych.

Wobec powyższego skoro dojdzie do przekazania całego majątku prowadzonego przedsiębiorstwa i zostaną spełnione warunki wynikające z przepisu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny, czynność ta będzie nosiła znamiona zbycia przedsiębiorstwa, do której zastosowanie będzie miał przepis art. 6 pkt 1 ustawy, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa. W konsekwencji w opisanej sytuacji dojdzie do przekazania całego przedsiębiorstwa, a nie zorganizowanej jego części, które będzie wyłączone z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

Reasumując, przekazanie notarialnie nieruchomości, tj. budynku i gruntów, na którym jest posadowiony będzie czynnością wyłączoną z opodatkowania podatkiem VAT, na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe, jednakże z uwagi na inne uzasadnienie niż wskazane przez Zainteresowanego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.