Umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 21.09.2011 r. (data wpływu do Biura Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku 02.01.2012 r.) uzupełnionym pismem z dnia 23.01.2012 r. (data nadania 23.01.2012 r., data wpływu 25.01.2012 r.) na wezwanie z dnia 10.01.2012 r. (data doręczenia 16.01.2012 r.) Nr IPPB2/436-1/12-2/AF o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 02.01.2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych zawarcia umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

Zgodnie z umową pożyczki opatrzoną datą 18 lipca 2007 r. spółka D. z siedzibą w Danii (w dalszej części zwany Pożyczkodawcą) udzielił Spółce pożyczkę w wysokości 3.000.000 PLN. Zgodnie z umową Spółka jako pożyczkobiorca zobowiązana była do zwrotu kwoty pożyczki wraz z ustalonymi odsetkami.

Umowa pożyczki została zawarta w ten sposób, że:

1. projekt umowy został przesłany przez pożyczkodawcę za pośrednictwem poczty elektronicznej;
2. następnie, projekt umowy został wydrukowany w siedzibie Spółki i podpisany przez osobę uprawnioną do jej reprezentowania;
3. wydrukowany i podpisany egzemplarz umowy został przesłany do siedziby pożyczkodawcy w Danii.
   
   

Umowa pożyczki nie określała miejsca, w którym została zawarta. W chwili zawarcia umowy środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym pożyczkodawcy w Danii. W związku z zawarciem umowy Spółka zadeklarowała i uiściła kwotę podatku od czynności cywilnoprawnych.

Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, zaś pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem podatku od wartości dodanej. W chwili obecnej Spółka rozważa możliwość skorygowania złożonej deklaracji i wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku PCC w związku z zawarciem umowy pożyczki.

Pismem z dnia 12.12.2011 r. Wnioskodawca wskazał, iż D. z siedzibą w Danii nie jest i nigdy nie był udziałowcem Wnioskodawcy.

Pismem z dnia 10.01.2012 r. (data nadania 11.01.2012 r., data doręczenia 16.01.2012 r.) wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania poprzez:

• przedstawienie pełnomocnictwa ? oryginału lub urzędowo poświadczonej kopii za zgodność z oryginałem, z którego wynika prawo Pana A. B. do występowania w imieniu Wnioskodawcy z wnioskiem o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego. Należy nadmienić, iż kopia pełnomocnictwa została potwierdzona za zgodność z oryginałem przez radcę prawnego Pana K. M., który nie jest pełnomocnikiem w sprawie,
• wskazanie adresu pełnomocnika do doręczeń,
• uzupełnienie przedstawionego we wniosku stanu faktycznego poprzez jednoznaczne wskazanie miejsca zawarcia umowy pożyczki.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie przesyłając w załączeniu oryginał pełnomocnictwa. Wnioskodawca wskazał, że miejscem zawarcia umowy pożyczki jest terytorium Danii.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

1. Czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w przedstawionym stanie faktycznym umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu PCC, zatem Spółka uiściła podatek nienależnie...
2. W razie pozytywnej odpowiedzi na Pytanie nr 1 ? czy prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym Spółka jest uprawniona do skorygowania deklaracji PCC-3 i złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty...
   
   

Niniejsza interpretacja indywidualna dotyczy pytania Nr 1 przedstawionego we wniosku. W zakresie pytania Nr 2 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zdaniem Wnioskodawcy, prawidłowe jest stanowisko, zgodnie z którym w zaistniałym stanie faktycznym umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, zatem Wnioskodawca uiścił podatek nienależnie.

Zgodnie z art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz z zastrzeżeniem ust. 5 - w brzmieniu obowiązującym w chwili zawarcia umowy pożyczki, czynności cywilnoprawne podlegają podatkowi jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Biorąc pod uwagę, iż w analizowanym stanie faktycznym w chwili zawarcia umowy środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym pożyczkodawcy w Danii dla dokonania oceny czy umowa pożyczki podlegała opodatkowaniu PCC należy ustalić czy łącznie spełnione zostały dwie pozostałe przesłanki tj.:

1. czy nabywca ma siedzibę na terytorium Polski oraz
2. czy czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Polski.

   
   
   

W ocenie Wnioskodawcy, nie ma wątpliwości, że w analizowanym stanie faktycznym nabywca (biorący pożyczkę) miał siedzibę na terytorium Polski. Jednocześnie, w ocenie Spółki, nie została spełniona druga przesłanka tj. umowa pożyczki, a tym samym czynność cywilnoprawna nie została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z czym umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu PCC.

Ponieważ sama umowa pożyczki nie wskazywała miejsca, w którym została zawarta a Strony nie były jednocześnie obecne przy jej podpisywaniu (umowa została przesłana za pomocą poczty elektronicznej a następnie wydrukowana, podpisana i odesłana do pożyczkodawcy), w celu ustalenia miejsca zawarcia umowy (dokonania czynności) należy odwołać się do art. 70 § 2 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. Nr 16 poz. 93, w dalszej części zwanej ?KC?), zgodnie z którym w razie wątpliwości umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez składającego ofertę oświadczenia o jej przyjęciu (...). Biorąc pod uwagę, iż składający ofertę (pożyczkodawca) otrzymał informację o jej przyjęciu w Danii (z chwilą otrzymania podpisanej umowy) należy przyjąć, iż umowa została zawarta w Danii, a więc poza terytorium Polski. W konsekwencji umowa nie podlegała opodatkowaniu PCC.

Zaprezentowane stanowisko, w opinii Wnioskodawcy, znajduje oparcie w ocenach prawnych prezentowanych w doktrynie oraz orzecznictwie: Zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy podatkowi podlegają czynności wskazane w ustawie, gdy ich przedmiotem są rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, ale jeżeli są spełnione łącznie dwie przesłanki:

1. nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
2. oraz objęta zakresem przedmiotowym ustawy czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Należy zauważyć, iż dla opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych obydwa warunki muszą być spełnione kumulatywnie. Jeżeli zostanie spełniony tylko jeden z nich, nie powstanie obowiązek podatkowy. W świetle przedstawionej przez Spółkę sytuacji w dniu zawarcia umów pieniądze będą znajdowały się za granicą i umowy zostaną zawarte za granicą. A zatem, powyższe czynności nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. (?) Reasumując stwierdza się, iż zawarcie przez pożyczkobiorcę umów pożyczek poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przy założeniu, że pieniądze będące przedmiotem tych umów w chwili ich zawarcia będą znajdowały się za granicami Polski nie będzie podlegało opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. (interpretacja indywidualna z dnia 27 listopada 2008 r., sygn. IPPB2/436-373/08-2/MZ, wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie).

W związku z tym podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych także umowy pożyczki, jeżeli dotyczą rzeczy znajdujących się w Polsce lub praw majątkowych podlegających wykonaniu w Polsce. Nawet pomimo zawarcia umowy pożyczki za granicą, będzie ona podlegała omawianemu podatkowi, jeżeli jej przedmiotem są rzeczy znajdujące się na terytorium RP lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium RP. Natomiast jeżeli przedmiotem umowy pożyczki są rzeczy znajdujące się w chwili jej zawarcia za granicą, np. na koncie bankowym pożyczkodawcy, obowiązek podatkowy z tytułu tej umowy nie powstanie. Dla powstania obowiązku podatkowego nie ma znaczenia fakt późniejszego sprowadzenia do kraju pieniędzy lub rzeczy oznaczonych co do gatunku, które w chwili zawierania umowy znajdowały się poza granicami RP. (Z. Ofiarski, Komentarz do art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych Z. Ofiarski Ustawy: o opłacie skarbowej, o podatku od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, wyd. II, LEX, 2003).

Jeżeli przedmiotem umowy pożyczki są pieniądze lub rzeczy oznaczone co do gatunku, znajdujące się w dacie zawarcia umowy poza granicami Polski, to umowa taka nie podlega opłacie skarbowej na podstawie art. 1 ust. 3 ustawy o opłacie skarbowej (wyrok ten zachowuje swoją aktualność również pod rządami obecnie obowiązującej Ustawy PCC). (Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 listopada 2003 r., sygn. III SA 139/02).

Dodatkowo, zdaniem Spółki, umowa pożyczki nie mogła PCC również z uwagi na dyspozycję art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, zgodnie z którym nie podlegają temu podatkowi czynności cywilnoprawne, inne niż umowa spółki i jej zmiany, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest zwolniona z podatku od towarów i usług (za wyjątkami nieznajdującymi zastosowania w analizowanej sprawie).

Zgodnie z art. 27 ust. 3 i ust. 4 pkt 4 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym w momencie wypłacania odsetek od pożyczki - co miało miejsce przed 1 stycznia 2010 r.), w przypadku świadczenia usług finansowych na rzecz podatników mających siedzibę na terytorium Wspólnoty, ale w kraju innym niż kraj świadczącego usługę miejscem świadczenia tych usług jest miejsce, gdzie nabywca usługi posiada siedzibę, stałe miejsce prowadzenia działalności, dla którego dana usługa jest świadczona (...). Zgodnie natomiast z art. 17 ust. 1 pkt 4 podatnikami są osoby prawne będące usługobiorcami usług świadczonych przez podatników posiadających siedzibę lub miejsce zamieszkania albo pobytu poza terytorium kraju.

W ocenie Spółki czynność udzielenia pożyczki w zamian za odsetki należy traktować jako usługę finansową świadczoną przez Pożyczkodawcę na rzecz Pożyczkobiorcy w zamian za wynagrodzenie w postaci odsetek (Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych w tym m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2009 r. sygn. IPPB2/436-32/09-4/AF, czy też interpretacji indywidualnej tego samego Organu z dnia 1 września 2009 r. sygn. IPPB2/436-195/09-4/AF). Biorąc pod uwagę, iż usługa taka podlega zwolnieniu z opodatkowania na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT w związku z poz. 3 Załącznika nr 4 do Ustawy VAT, pożyczkobiorca (jedna ze stron Umowy) był zwolniony z opodatkowania VAT a w konsekwencji umowa pożyczki nie podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych z uwagi na dyspozycję art. 2 pkt 4 lit. b) ustawy (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 28 grudnia 2007 r. sygn. ILPB2/415-200/07-2/AJ, czy też Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 7 marca 2008 r. sygn. IPPB2/436-161/07-4/MZ).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej opisanego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 9 września 2000 roku o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450), podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają umowy pożyczki.

Art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) stanowi, że przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile zaznaczenia samego obowiązku zwrotu - który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 ww. ustawy, jest elementem przedmiotowo istotnym dla tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki. W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek. Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 4 ww. ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych podatkowi temu podlegają czynności cywilnoprawne, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
   
   

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że umowa pożyczki podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeżeli w chwili zawarcia umowy jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa zostanie zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca - pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z umową pożyczki opatrzoną datą 18 lipca 2007 r. spółka D. z siedzibą w Danii (w dalszej części zwany Pożyczkodawcą) udzielił Spółce pożyczkę w wysokości 3.000.000 PLN. Zgodnie z umową Spółka jako pożyczkobiorca zobowiązana była do zwrotu kwoty pożyczki wraz z ustalonymi odsetkami. Umowa pożyczki została zawarta w ten sposób, że projekt umowy został przesłany przez pożyczkodawcę za pośrednictwem poczty elektronicznej; następnie, projekt umowy został wydrukowany w siedzibie Spółki i podpisany przez osobę uprawnioną do jej reprezentowania; wydrukowany i podpisany egzemplarz umowy został przesłany do siedziby pożyczkodawcy w Danii. Umowa pożyczki nie określała miejsca, w którym została zawarta. W chwili zawarcia umowy środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym pożyczkodawcy w Danii. W związku z zawarciem umowy Spółka zadeklarowała i uiściła kwotę podatku od czynności cywilnoprawnych. Spółka jest czynnym podatnikiem VAT, zaś pożyczkodawca jest czynnym podatnikiem podatku od wartości dodanej. Wnioskodawca wskazał, że miejscem zawarcia umowy pożyczki jest terytorium Danii.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż umowa pożyczki nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych na podstawie art. 1 ust. 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, ponieważ jak wskazał Wnioskodawca środki pieniężne w chwili jej zawarcia środki pieniężne znajdowały się na rachunku bankowym pożyczkodawcy w Danii oraz umowa pożyczki została zawarta na terytorium Danii. A zatem bezprzedmiotowe jest rozpatrywane wniosku pod kątem art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji oraz wyroku sądu należy stwierdzić, iż zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego ? stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jeżeli przedstawiony we wniosku stan faktyczny różni się od stanu faktycznego występującego w rzeczywistości, wówczas wydana interpretacja nie będzie chroniła Wnioskodawczyni w zakresie dotyczącym rzeczywiście zaistniałego stanu faktycznego.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.