Skutki zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz odsetek.

UZASADNIENIE

W dniu 10 grudnia 2013 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz odsetek. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 29 lutego 2014 r. (data wpływu 25 lutego 2014 r.).

We wniosku tym przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (płatnik), realizując inwestycje gminne w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, zlecał w latach 2009-2012 wykonywanie prac nadzoru inwestorskiego zawierając umowy o dzieło z osobami fizycznymi nie będącymi pracownikami płatnika. W ramach tych umów wykonawcy (różni, nie powtarzający się) wykonywali prace na rzecz Wnioskodawcy polegające na nadzorze inwestorskim. Wypłacając wynagrodzenie wykonawcom, płatnik pobierał i odprowadzał do Urzędu Skarbowego jedynie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, nie pobierał natomiast składki zdrowotnej i składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż zgodnie z obowiązującymi w okresie 2009-2012 przepisami, wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło zawartej z osobą nie będącą pracownikiem zamawiającego nie podlegało oskładkowaniu - art. 9 ust. 4b ustawy z dnia 13 października 2013 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 Nr 205 poz. 1585). Powyższa okoliczność została zakwestionowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzący w miesiącu maju 2013 r. kontrolę u Wnioskodawcy. W konsekwencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych naliczył płatnikowi zaległość z tytułu nienaliczonych i nieodprowadzonych składek na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie społeczne z tytułu ww. umów o dzieło.

Wnioskodawca (płatnik), dokonał w październiku 2013 r. zapłaty ustalonej zaległości składek zarówno w zakresie składek obciążających płatnika, jak i wykonawcę wraz z odsetkami, pokrywając je w pełnej wysokości z własnych środków. Jednocześnie odstąpił, z braku podstaw, od dochodzenia zwrotu kosztów tych składek wraz z odsetkami w części, jaka powinna obciążać ubezpieczonego.

W konsekwencji u wykonawcy, z tytułu opłaconych przez Wnioskodawcę - płatnika - składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne obciążających wykonawcę, powstał przychód podlegający opodatkowaniu.

Ponadto, osoby z którymi w latach ubiegłych zawarte były umowy o dzieło a powinny być, zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zawarte umowy zlecenia, nie są pracownikami płatnika i nie miały też zawartych innych umów cywilnoprawnych w miesiącu październiku (a także listopadzie i grudniu) 2013 r., nie uzyskały więc żadnego dochodu w formie pieniężnej. Wobec powyższego Wnioskodawca nie ma możliwości pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i odprowadzenia jej do Urzędu Skarbowego, w związku z powstałym przychodem z tytułu opłaconych przez Wnioskodawcę - płatnika - składek na ubezpieczenie społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne wraz z odsetkami, które powinny obciążyć ubezpieczonych

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy wartość składek na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie społeczne, które powinny obciążyć ubezpieczonego a zostały zapłacone w całości przez płatnika, który odstąpił z braku podstaw od dochodzenia zwrotu kosztów tych składek od ubezpieczonego, stanowi przychód ubezpieczonego podlegający opodatkowaniem podatkiem dochodowym od osób fizycznych i do jakiego źródła przychodów należy go zaliczyć?
2. Czy wartość odsetek od niezapłaconych w terminie składek, obciążających wykonawcę a opłaconych przez płatnika, stanowi przychód dla wykonawcy w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?
3. Czy w związku z zapłaceniem przez Wnioskodawcę z własnych środków składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz odsetek od tych składek w części, w której obciążały one zleceniobiorców ?wykonawców? Wnioskodawca jest zobowiązany do pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i wystawienia informacji rocznej PIT-11 za 2013 r. tym osobom?

Zdaniem Wnioskodawcy - płatnika, wartość składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne, które powinny obciążyć ubezpieczonego (wykonawcę) oraz odsetki od tych składek, które zostały zapłacone w całości przez Niego (składki wraz z odsetkami nie zostały zwrócone płatnikowi), stanowią przychód ubezpieczonego w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który podlega opodatkowaniu tym podatkiem i należy go zaliczyć do przychodów z ?innych źródeł?, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W związku z tym Wnioskodawca uważa, że nie jest zobowiązany od tych świadczeń do pobrania i odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, a jedynie jest zobowiązany do wystawienia informacji rocznej PIT- 8C za 2013 r. tym osobom.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe w części dotyczącej skutków podatkowych uregulowania przez płatnika zaległych składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne za zleceniobiorcę, natomiast w części dotyczącej skutków podatkowych uregulowania przez płatnika odsetek od zapłaconych po terminie ww. składek za nieprawidłowe.

Zgodnie z generalną zasadą powszechności opodatkowania, wyrażoną w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Stosownie do art. 13 pkt 8 ww. ustawy za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia lub umowy o dzieło, uzyskiwane wyłącznie od:

1. osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
2. właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora - jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością

• z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów, o których mowa w pkt 9.

W myśl zaś z art. 20 ust.

1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Użycie w powyższym przepisie sformułowania ?w szczególności?, wskazuje, iż definicja przychodów z innych źródeł ma charakter otwarty i nie ma przeszkód, aby do tej kategorii zaliczyć również przychody inne niż wymienione wprost w art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Oznacza to, iż przychodem z innych źródeł będzie każde przysporzenie majątkowe, mające konkretny wymiar finansowy, otrzymane jako świadczenie pieniężne, rzeczowe lub też jako świadczenie nieodpłatne czy częściowo odpłatne.

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b) ww. ustawy podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29-30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a-4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu ? odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z art. 27b ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy wynika, iż podatek dochodowy, obliczony zgodnie z art. 27 lub art. 30c, w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027, ze zm.) pobranej w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ? obniżenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kwota składki na ubezpieczenie zdrowotne, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki (art. 27b ust. 2 ww. ustawy).

Z przepisu art. 41 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1.

Przepis art. 42 ust. 1 ww. ustawy stanowi, iż płatnicy, o których mowa w art. 41, przekazują kwoty pobranych zaliczek na podatek oraz kwoty zryczałtowanego podatku w terminie do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki (podatek) - na rachunek urzędu skarbowego, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania płatnika, a jeżeli płatnik nie jest osobą fizyczną, według siedziby bądź miejsca prowadzenia działalności, gdy płatnik nie posiada siedziby.

Natomiast w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym płatnicy, o których mowa w ust. 1, są obowiązani przesłać podatnikom, o których mowa w art. 3 ust. 1, oraz urzędom skarbowym, którymi kierują naczelnicy urzędów skarbowych właściwi według miejsca zamieszkania podatnika - imienne informacje o wysokości dochodu (PIT-11), o którym mowa w art. 41 ust. 1, sporządzone według ustalonego wzoru (art. 42 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego przekazać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Wnioskodawca (płatnik), realizując inwestycje gminne w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej zlecał w latach 2009-2012 wykonywanie prac nadzoru inwestorskiego zawierając umowy o dzieło z osobami fizycznymi nie będącymi pracownikami płatnika. W ramach tych umów wykonawcy (różni, nie powtarzający się) wykonywali prace na rzecz Wnioskodawcy polegające na nadzorze inwestorskim. Wypłacając wynagrodzenie wykonawcom, płatnik pobierał i odprowadzał do Urzędu Skarbowego jedynie zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, nie pobierano natomiast składki zdrowotnej i składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż zgodnie z obowiązującymi w okresie 2009-2012 przepisami, wynagrodzenie z tytułu umowy o dzieło zawartej z osobą nie będącą pracownikiem zamawiającego nie podlegało oskładkowaniu - art. 9 ust. 4b ustawy z dnia 13 października 2013 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. 2009 Nr 205 poz. 1585). Powyższa okoliczność została zakwestionowana przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych prowadzący w miesiącu maju 2013 r. kontrolę u Wnioskodawcy. W konsekwencji Zakład Ubezpieczeń Społecznych naliczył płatnikowi zaległość z tytułu nienaliczonych i nieodprowadzonych składek na ubezpieczenie zdrowotne i ubezpieczenie społeczne z tytułu ww. umów o dzieło.

Wnioskodawca (płatnik), dokonał w październiku 2013 r. zapłaty ustalonej zaległości składek zarówno w zakresie składek obciążających płatnika, jak i wykonawcę wraz z odsetkami, pokrywając je w pełnej wysokości z własnych środków jednocześnie odstąpił, z braku podstaw, od dochodzenia zwrotu kosztów tych składek wraz z odsetkami w części jaka powinna obciążać ubezpieczonego.

W konsekwencji, u wykonawcy z tytułu opłaconych przez Wnioskodawcę - płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne obciążających wykonawcę powstał przychód podlegający opodatkowaniu.

Ponadto, osoby z którymi w latach ubiegłych zawarte były umowy o dzieło a powinny być, zdaniem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, zawarte umowy zlecenia, nie są pracownikami płatnika, i nie miały też zawartych innych umów cywilnoprawnych w miesiącu październiku (a także listopadzie i grudniu) 2013 r., nie uzyskały więc żadnego dochodu w formie pieniężnej. Wobec powyższego Wnioskodawca nie ma możliwości pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i odprowadzenia jej do Urzędu Skarbowego, w związku z powstałym przychodem z tytułu opłaconych przez Wnioskodawcę - płatnika składek na ubezpieczenie społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne wraz z odsetkami, które powinny obciążyć ubezpieczonych

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że z ogólnej definicji przychodów zawartej w przytoczonym na wstępie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że przychodami są w szczególności otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Dlatego też zapłacone przez Wnioskodawcę za zleceniobiorcę składki, w części, która powinna być finansowana przez zleceniobiorcę będą stanowiły przychód zleceniobiorcy, bowiem otrzymuje on (zleceniobiorca) nieodpłatne świadczenia od zleceniodawcy (zleceniodawca zapłaci za niego składki, które powinny być finansowane ze środków zleceniobiorcy).

Zatem w stosunku do byłych zleceniobiorców, z którymi nie łączą już Wnioskodawcy umowy zlecenia, zapłacone przez Wnioskodawcę z własnych środków zaległe składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części, w której powinny być one pokryte z dochodu zleceniobiorcy, stanowią dla tych osób przysporzenie majątkowe, które należy kwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. W konsekwencji na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek poboru zaliczki na podatek, a jedynie, stosownie do postanowień art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, obowiązek sporządzenia informacji PIT-8C,

Odnosząc się natomiast do odsetek z tytułu niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenia społeczne należy odnieść się do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1442). Zgodnie z art. 23 ust. 1 tej ustawy od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.). Z przepisu tego wynika więc, że w przypadku uchybienia terminowi płatności składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę. Dla powstania obowiązku opłacenia odsetek za zwłokę nie ma znaczenia, czy uchybienie terminowi płatności nastąpiło z przyczyn zawinionych przez płatnika składek, czy też z przyczyn przez niego niezawinionych. Obowiązek ten powstaje z mocy prawa i dla jego wystąpienia wystarczające jest nieopłacenie należnych składek w terminie (wyrok SN z dnia 9 maja 2005 r., I UK 362/06; wyrok SN z dnia 22 lipca 2008 r., II UK 353/07; wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 8 lutego 2013 r., III AUa 1423/12). Analogicznie należy odnieść się do odsetek z tytułu niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Wobec powyższego, nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, że odsetki od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne skutkują powstaniem przychodu dla zleceniobiorcy ?wykonawcy? bowiem jak wykazano powyżej zobowiązanie Wnioskodawcy ? płatnika - do obliczenia i wpłacenia odsetek za zwłokę wynika z faktu, że to na Wnioskodawcy ? płatniku - ciąży obowiązek odprowadzania tych składek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

W konsekwencji wartość odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych przez Wnioskodawcę, nie stanowi w ogóle dla zleceniobiorców przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Wnioskodawca nie ma obowiązku wykazania ich w informacji PIT-8C.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku, ul. H. Sienkiewicza 84, 15-950 Białystok po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu - do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2012 r., poz. 270 z późn. zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach - art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawą, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.