Odpowiedzialność spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy

Które prawa i obowiązki spadkodawcy przechodzą na spadkobierców?

Wszystkie, z wyjątkiem praw o charakterze niemajątkowym związanych z działalnością gospodarczą, których przejęcie obwarowane jest warunkiem - prawa te przechodzą tylko w przypadku dalszego prowadzenia tej działalności na rachunek spadkobierców.

Czy można uniknąć przejęcia odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy?

Jeżeli osoba uprawniona do spadkobrania odrzuci spadek, wówczas w ogóle nie uzyska statusu spadkobiercy i nie przejmie ani spadku, ani zobowiązań spadkowych.
Jeżeli spadkobierca przyjmie spadek z dobrodziejstwem inwentarza, będzie odpowiadać za zobowiązania podatkowe całym swoim majątkiem, ale tylko do wysokości wartości uzyskanego udziału w spadku.
Spadkobiercy przysługuje również prawo do złożenia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych w zakresie przejętych zobowiązań na ogólnych zasadach prawa podatkowego.

W jaki sposób i do kiedy należy uregulować zobowiązania podatkowe nabyte wraz ze spadkiem?

O zakresie odpowiedzialności spadkobiercy orzeka w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy, mimo iż zobowiązanie samo w sobie przechodzi z mocą prawa z dniem otwarcia spadku (śmierci spadkodawcy). W trakcie postępowania organ bierze pod uwagę przede wszystkim udziały poszczególnych spadkobierców, następnie dla każdego z nich wydaje odrębną decyzję, w której określa wysokość zobowiązania. Termin płatności wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Jeżeli w chwili otwarcia spadku w stosunku do spadkodawcy toczyło się postępowanie podatkowe, ulega ono zawieszeniu a spadkobiercy stają się stroną tego postępowania. Organ nie wydaje wówczas w tej sprawie decyzji o zakresie odpowiedzialności spadkobiercy, lecz normalną decyzję, w której stroną są spadkobiercy. Warto podkreślić, że dotyczy to tylko zobowiązań objętych zawieszonym postępowaniem.

W jaki sposób naliczane są odsetki w trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku?

Zg Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy oraz oprocentowanie niezwróconych zaliczek naliczonego podatku od towarów i usług naliczane są do dnia otwarcia spadku.

Jakie prawa podatkowe przysługują spadkobiercom?

Na spadkobierców przechodzą nie tylko zobowiązania podatkowe, lecz także uprawnienia. Generalnie można je podzielić na uprawnienia procesowe oraz prawo do zwrotu nadpłaty.

Jeżeli spadkodawca przed śmiercią złożył odwołanie, zażalenie lub skargę do NSA, albo w chwili jego śmierci nie upłynął jeszcze termin do zastosowania tych środków, spadkobiercy uzyskują prawo wniesienia stosownych środków odwoławczych. Termin do złożenia odwołania, zażalenia lub skargi biegnie od dnia doręczenia zawiadomienia organu podatkowego o takiej możliwości.

Organ podatkowy musi także zawiadomić spadkobiercę o zastosowaniu względem zobowiązań podatkowych spadkodawcy ulg: odroczenia terminu lub rozłożenia na raty płatności podatku lub zaległości podatkowej. Organ zawiadamia także o wszczętej wobec spadkodawcy kontroli podatkowej, wszczętym postępowaniu podatkowym lub złożonych przez spadkodawcę wnioskach o wszczęcie postępowania.

Jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, czyli w zdecydowanej większości przypadków, organ podatkowy musi także przekazać spadkobiercom dane dotyczące stanu zobowiązań podatkowych spadkobiercy w zakresie tego podatku, na który składają się dochód, przychód, wpłacone zaliczki, kwota podatku do zapłacenia lub nadpłaty. Po uzyskaniu stosownych informacji, spadkobierca ma 30 dni na zawiadomienie organu o ewentualnym fakcie poniesienia przez spadkodawcę wydatków uprawniających do ulg.

W jaki sposób rozliczana jest nadpłata?

Jedyną możliwością rozliczenia nadpłaty jest jej zwrot. Aby uzyskać zwrot należnej spadkodawcy nadpłaty, spadkobiercy muszą złożyć w organie podatkowym prawomocne postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku oraz zgodne oświadczenie woli wszystkich spadkobierców o podziale kwoty nadpłaty. Nadpłata jest dzielona zgodnie ze zgodnym oświadczeniem, a nie według udziałów w spadku. 

Oprocentowanie z tytułu przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwrotów podatków naliczane jest do dnia otwarcia spadku.Oprocentowanie naliczane jest nadal, jeżeli zwrot nadpłaty lub zwrot podatku nie został dokonany w terminie 15 dni od dnia złożenia oświadczenia

Co się dzieje w przypadku braku zgodności spadkodawców odnośnie podziału kwoty nadpłaty?

Bez wspólnego i zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców, organ podatkowy nie może dokonać zwrotu nadpłaty. Jeżeli spadkobiercy złożą organowi postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku i w ciągu 30 dni nie złożą zgodnego oświadczenia woli, organ przekazuje kwotę nadpłaty do depozytu. Koszty depozytu pomniejszają nadpłatę i jeśli spadkobiercy nie dojdą do porozumienia, nadpłata zostanie w końcu całkowicie pochłonięta przez koszty depozytu.

Odpowiedzialność zaposobiercy.

Zapisobierca również odpowiada za zobowiązania podatkowe spoadkodawcy, na zasadach analogicznych jak spadkobiercy, z tym, że jego odpowiedzialność ograniczona jest do wartości otrzymanego zapisu.

Podstawa prawna:

• Ordynacja podatkowa art. 97-106.

Zespół
e-prawnik.pl