Wnioskująca zwróciła się z zapytaniem czy przekazanie przez Spółkę zaliczki do depozytu notarialnego (...)

UZASADNIENIE

Z przedstawionego w złożonym wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka jest podmiotem wyspecjalizowanym w prowadzeniu inwestycji w nowe obiekty handlowe, ich wynajmem oraz bieżącym utrzymaniu. Obiekty wybudowane, a następnie zarządzane przez Wnioskującą są wynajmowane innemu podmiotowi, który jest wyspecjalizowany w prowadzeniu działalności handlowej. W związku z powyższym, Spółka prowadzi działalność inwestycyjną, która co do zasady polega na pozyskaniu nowych obiektów, albo poprzez ich nabycie (wraz z gruntem, na którym zostały wybudowane), albo poprzez zlecenie ich wybudowania na nabytym wcześniej przez Wnioskującą gruncie.

Spółka realizując daną inwestycję podpisuje umowę przedwstępną, w formie aktu notarialnego, zobowiązującą do budowy/sprzedaży określonego obiektu. Z umowy takiej wynika obowiązek zapłaty zaliczek/przedpłat na poczet ceny przedmiotowej nieruchomości. Zaliczki te są przekazywane przez Spółkę w zależności od sytuacji:

- na rachunek bankowy sprzedawcy,

- na rachunek powierniczy, założony zgodnie z art. 59 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo Bankowe,

- do depozytu notarialnego,

- na rachunek zastrzeżony,

- na rachunek bankowy podmiotu wskazanego przez sprzedawcę (np. rachunek podwykonawcy),

- w formie umowy cesji.

W przypadku gdy przedmiotem sprzedaży będzie nieruchomość opodatkowana podatkiem VAT kwoty zaliczek są zwiększane o kwotę tego podatku. Powoduje to dodatkowe zaangażowanie środków pieniężnych Spółki, które mogą zostać odzyskane poprzez wykazanie w deklaracji VAT-7 podatku naliczonego wynikającego z otrzymanych faktur VAT zaliczkowych.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym, Wnioskująca zwróciła się z zapytaniem czy przekazanie przez Spółkę zaliczki do depozytu notarialnego (na rachunek będący własnością kancelarii notarialnej), bądź na rachunek zastrzeżony, którego posiadaczem jest Spółka i z których to rachunków będą dokonywane płatności na rzecz kontrahentów po ziszczeniu się określonych warunków będzie powodowało obowiązek wystawienia faktury zaliczkowej przez kontrahenta już w momencie uznania ww. rachunków, a w rezultacie, czy i kiedy Spółka będzie miała prawo do odliczenia podatku naliczonego z takich faktur?

Zdaniem Spółki w przypadku, przekazania zaliczki na rachunek zastrzeżony, bądź do depozytu notarialnego, obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki powstanie dla kontrahenta Spółki dopiero w momencie uzyskania pełnej możliwości (faktycznej i prawnej) korzystania ze środków z takiego rachunku. Przekazanie przez Spółkę środków pieniężnych na tego typu rachunki stanowi jedynie formę zabezpieczenia transakcji, i bez względu na fakt czy posiadaczem rachunku jest Spółka, sprzedawca, czy też kancelaria notarialna, do momentu spełnienia się warunków umożliwiających pełne korzystanie ze środków przez sprzedawcę nie powstanie obowiązek podatkowy w zakresie podatku VAT. Spółka nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na wystawionej w momencie przelewu środków na rachunek zastrzeżony / depozyt fakturze zaliczkowej.

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdzić należy co następuje;

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2004 r. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) w zakresie w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 lit. b ww. ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi, z zastrzeżeniem ust. 3-7, suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego.

Z kolei stosownie do art. 19 ust. 11 przywoływanej ustawy, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Zgodnie z art. 86 ust. 10 pkt 1 ww. ustawy, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę albo dokument celny, z zastrzeżeniem pkt 2-4 oraz ust. 11, 12, 16 i 18.

W myśl art. 86 ust. 11 ww. ustawy, jeżeli podatnik nie dokona obniżenia kwoty podatku należnego w terminach określonych w ust. 10, może obniżyć kwotę podatku należnego w deklaracjach podatkowych za następny okres rozliczeniowy.

Zgodnie z art. 88 ust. 3 a pkt 4 lit. a cytowanej ustawy, nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne w przypadku gdy wystawione faktury, faktury korygujące lub dokumenty celne stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane ? w części dotyczącej tych czynności.

Jak wynika z wyżej przytoczonych przepisów podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego, gdy towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych oraz gdy nie zachodzą przesłanki wyłączające takie prawo zawarte w art. 88 przywoływanej ustawy podatkowej. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony uwarunkowane jest od otrzymania faktury, a ponadto faktura ta nie może dokumentować czynności, która nie została dokonana.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż zapłata zaliczek dokonywana przez Spółkę związana jest z działalnością inwestycyjną służącą prowadzonej działalności gospodarczej, a zatem towary i usługi, z zakupem których wiąże się wypłacanie zaliczek, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, jeżeli działalność gospodarcza Podatnika podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Celem rozstrzygnięcia czy faktura stwierdza czynności, które zostały faktycznie dokonane, wyjaśnić należy czy kontrahent otrzymał zaliczkę. Zdaniem tutejszego organu podatkowego decydującym kryterium jest tu fakt czy środki finansowe zostały postawione do dyspozycji kontrahenta w ten sposób, iż może on nimi swobodnie dysponować, czyli po spełnieniu się warunków umożliwiających pełne korzystanie ze zdeponowanych środków.

Należy mieć na uwadze, iż sam fakt wystawienia faktury dokumentującej zaliczkę przed otrzymaniem zaliczki nie powoduje całkowitej niemożliwości odliczenia podatku naliczonego wynikającego z tej faktury, a jedynie powoduje przesunięcie w czasie prawa do dokonania tego odliczenia do czasu, gdy kontrahent rzeczywiście otrzyma zaliczkę. W związku z powyższym, tut. organ podatkowy nie może zgodzić się z Podatnikiem, iż nie będzie On miał prawa do odliczenia podatku naliczonego VAT wykazanego na wystawionej ewentualnie już w momencie przelewu środków na rachunek zastrzeżony / depozyt fakturze zaliczkowej. Samo wystawienie faktury przed uzyskaniem pełnego władztwa nad środkami finansowymi nie powoduje, iż nie może być ona podstawą odliczenia, a jedynie powoduje, iż Spółka będzie mogła dokonać tego odliczenia po ziszczeniu się tego warunku.

Reasumując, Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących zaliczki w okresie rozliczeniowym, w którym Podatnik otrzymał fakturę lub w miesiącu następnym, o ile towary i usługi, których dotyczą zaliczki służą do działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem od towarów i usług, a ponadto zaliczka została faktycznie dokonana.

W związku z powyższym, stanowisko Podatnika wyrażone w złożonym wniosku należało uznać za nieprawidłowe i orzec jak w sentencji.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskującą i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.