Odprawa dla członka zarządu - opinia prawna

Opinia prawna

Jak wynika z treści umowy strony nie oznaczyły terminu wypłaty odprawy. Sprawa wyznaczenia terminu wypłaty odprawy, a więc jej wymagalności, ma też znaczenia dla określenia biegu przedawnienia.

Zgodnie z art. 85.  § 1 kodeksu pracy wypłaty wynagrodzenia za pracę dokonuje się co najmniej raz w miesiącu, w stałym i ustalonym z góry terminie. Jak stwierdzają przepisy prawa pracy w § 2 i 3  wynagrodzenie za pracę płatne raz w miesiącu wypłaca się z dołu, niezwłocznie po ustaleniu jego pełnej wysokości, nie później jednak niż w ciągu pierwszych 10 dni następnego miesiąca kalendarzowego. Jeżeli ustalony dzień wypłaty wynagrodzenia za pracę jest dniem wolnym od pracy, wynagrodzenie wypłaca się w dniu poprzedzającym. Jak wynika z art. 291 kodeksu pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

Z kolei zgodnie z kodeksem cywilnym (art. 455), jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do jego wykonania. W przypadku, gdy termin nie wynika z umowy ani właściwości zobowiązania i wierzyciel musi wezwać dłużnika do zapłaty, bieg terminu przedawnienia nie rozpoczyna się z upływem dnia wezwania, lecz może zacząć się wcześniej. Bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Zgodnie z art. 84 kodeksu pracy pracownik nie może zrzec się prawa do wynagrodzenia ani przenieść tego prawa na inną osobę. Natomiast zgodnie z art. 509 kodeksu cywilnego wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.  

Istotna jest więc odpowiedź na pytanie, jakie przepisy znajdą zastosowanie w celu ustalenia tego terminu. Strony umowy przewidziały obowiązek wypłaty odprawy w związku z zaprzestaniem pełnienia funkcji członka zarządu. Postanowienie umowne przewidujące wypłacenie członkowi zarządu spółki kapitałowej odszkodowania ("odprawy") na wypadek odwołania go ze składu zarządu spółki przez radę nadzorczą spółki lub wygaśnięcia mandatu członka zarządu spółki nie stanowi elementu treści umowy o pracę, nawet wówczas, gdy zostało zamieszczone w treści dokumentu obejmującego umowę o pracę na stanowisku dyrektora generalnego spółki (tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 września 2005 r., sygn. akt I PK 10/05).  

W związku z powyższym należy uznać, iż członek zarządu po jego odwołaniu ze stanowiska lub po wygaśnięciu mandatu może od razu żądać wypłaty odprawy. Może też zgłosić swoje żądanie w późniejszym terminie, byle przed upływem terminu przedawnienia, za który należałoby w tym wypadku uznać termin 10-letni. Członek zarządu może scedować swoją wierzytelność o wypłatę odprawy.  

Pozostaje jeszcze odpowiedź na pytanie czy sposób rozwiązania umowy o pracę wskazany w § 7 jest zgodny z prawem. Na to pytanie należy udzielić odpowiedzi przeczącej. Przepisy prawa pracy w sposób wyraźny określają sposób wypowiedzenia umowy pracownikowi. Wypowiedzenie stosunku pracy następuje przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Oświadczenie każdej ze stron o wypowiedzeniu lub rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinno nastąpić na piśmie.

W oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas nie określony lub o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia powinna być wskazana przyczyna uzasadniająca wypowiedzenie lub rozwiązanie umowy. Uznanie § 7 przedmiotowej umowy za skuteczny oznacza brak zachowania wymogów przewidzianych przepisami prawa pracy.  

Na zakończenie warto jednak dodać, że jeśli umowa o pracę została zawarta w celu wykonywania funkcji przez osobę powołaną na stanowisko członka zarządu, odwołanie tej osoby przez uprawniony organ spółki lub wygaśnięcie mandatu stanowi uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę.