Były przedsiębiorca nie musi obawiać się rygorów postępowania gospodarczego
Powód wniósł pozew do sądu gospodarczego. Sąd stwierdził, że pozwana jeszcze przed wniesieniem pozwu utraciła status przedsiębiorcy, i przekazał sprawę do wydziału cywilnego wskazując, że sprawa powinna być rozpoznana w tym wydziale, przy zastosowaniu przepisów o postępowaniu odrębnym w sprawach gospodarczych. Rozpoznający zażalenie Sąd Okręgowy powziął wątpliwość: "Czy sąd gospodarczy jest właściwy do rozpoznania sprawy przeciwko byłemu przedsiębiorcy?" Wątpliwość tę w formie pytania prawnego przedstawił Sądowi Najwyższemu, który w odpowiedzi podjął uchwałę w składzie siedmiu sędziów:
Sprawa ze stosunku cywilnego między stronami w zakresie prowadzonej przez nie działalności gospodarczej nie jest sprawą gospodarczą w rozumieniu art. 479[1] k.p.c. oraz art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 24 maja 1989 r. o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz.U. Nr 33, poz. 175 ze zm.), jeżeli którakolwiek ze stron przestała być przedsiębiorcą przed wniesieniem pozwu.
Sprawa została przekazana do rozpoznania przez skład siedmiu sędziów, gdyż - jak zauważył "zwykły" skład trzyosobowy - w efekcie zmiany art. 479[1] § 1 k.p.c. sprawa przypisana do postępowania odrębnego w sprawach gospodarczych według k.p.c. jednocześnie nie mieści się w definicji "sprawy gospodarczej" ustalonej w ustawie z dnia 24 maja 1989 roku o rozpoznawaniu przez sądy spraw gospodarczych (Dz.U. Nr 33, poz. 175 ze zm., dalej jako "ustawa"). Ustawa ta rozstrzyga, jakie sprawy rozpoznawane są w sądach gospodarczych (ale nie jest to równoznaczne ze stosowaniem przepisów o postępowaniu gospodarczym, bo o tym już decyduje k.p.c.; możliwe jest, że sprawa będzie rozpoznawana przez sąd gospodarczy w "zwykłym" postępowaniu).
Według art. 2 ustawy sprawy gospodarcze są to sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami prowadzącymi działalność gospodarczą na zasadach określonych w odrębnych przepisach, w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Artykuł 479[1] § 1 k.
p.c. definiuje natomiast jako gospodarcze sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami, w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Zaprzestanie prowadzenia działalności gospodarczej przez którąkolwiek ze stron stosunku cywilnego po jego powstaniu nie wyłącza zastosowania przepisów o postępowaniu gospodarczym. To właśnie owo podkreślone drugie zdanie przepisu zrodziło wątpliwości.SN doszedł jednak do wniosku, że także w rozumieniu art. 479[1] § 1 k.p.c. sprawami gospodarczymi są sprawy, w których w chwili wniesienia pozwu obydwie strony są przedsiębiorcami, a sprawa cywilna dotyczy stosunku cywilnego w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Przepis ten należy wykładać całościowo, a zdanie drugie - w odniesieniu do zdania pierwszego, czyli do toczącej się już "sprawy gospodarczej". Zdanie drugie przepisu rozumieć należy zatem w ten sposób, że zaprzestanie prowadzenia działalności przez którąkolwiek ze stron po wniesieniu pozwu nie wyłącza stosowania przepisów o postępowaniu gospodarczym. Taka wykładnia sprawia, że "sprawa gospodarcza" w rozumieniu art. 479[1] § 1 k.p.c. mieści się w definicji zawartej w art. 2 ustawy.
Sprawa, w której przed wytoczeniem powództwa choćby jedna ze stron utraciła status przedsiębiorcy, nie jest sprawą gospodarczą, a w razie wniesienia jej do wydziału gospodarczego, powinna być przekazana wydziałowi cywilnemu w tym samym sądzie (art. 201 § 1 k.p.c.). Utrata statusu przedsiębiorcy po wszczęciu procesu jest zaś obecnie obojętna, gdyż sprawa się nadal toczy według przepisów odrębnych dla spraw gospodarczych.
Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2008 roku, sygn. akt III CZP 102/08
Zespół
e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?