Co to jest i jak przebiega postępowanie sporne przed Urzędem Patentowym?

Zgodnie z regulacją zawartą w prawie własności przemysłowej, sprawy dotyczące roszczeń cywilnoprawnych z zakresu ochrony własności przemysłowej, które nie należą do kompetencji innych organów, rozstrzygane są w trybie postępowania cywilnego na zasadach ogólnych. Jednakże niektóre ze spraw mogą zostać załatwione bez kierowania sprawy do sądu i wdawania się w spór - przed Urzędem Patentowym w tzw. postępowaniu spornym. Sprawy te rozstrzygają specjalnie to tego powołane organa, którymi są kolegia do spraw spornych.

Jakie sprawy Urząd Patentowy rozstrzyga w postępowaniu spornym?

Urząd Patentowy poprzez działające kolegia do spraw spornych w trybie postępowania spornego rozstrzyga sprawy o:

1. unieważnienie patentu, dodatkowego prawa ochronnego, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji;

2. unieważnienie patentu europejskiego, udzielonego w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim;

3. unieważnienie uznania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego;

4. stwierdzenie wygaśnięcia patentu na wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego użycia;

5. stwierdzenie wygaśnięcia dodatkowego prawa ochronnego;

6. stwierdzenie wygaśnięcia prawa ochronnego na znak towarowy (w przypadkach określonych w art. 169 ustawy);

7. stwierdzenie wygaśnięcia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej ochrony międzynarodowego znaku towarowego (w przypadkach określonych w art. 169 ustawy);

8. stwierdzenie wygaśnięcia prawa z rejestracji oznaczenia geograficznego;

9. stwierdzenie wygaśnięcia prawa z rejestracji topografii;

10. udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku, wzoru użytkowego albo topografii;

11. udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku, na który udzielono patentu w trybie określonym w Konwencji o patencie europejskim

12. zmianę decyzji o udzieleniu licencji przymusowej;

13. stwierdzenie bezzasadności zmiany warunków korzystania z oznaczenia geograficznego;

14. unieważnienie patentu, prawa ochronnego albo prawa z rejestracji na skutek złożonego sprzeciwu uznanego przez uprawnionego za bezzasadny.

W jaki sposób dochodzi do wszczęcia postępowania spornego?

Postępowanie sporne z zakresu wskazanego w pkt 1-8 wszczyna się na pisemny wniosek, od którego należy wnieść opłatę. Wniosek powinien zawierać:

• oznaczenie stron i ich adresy,

• zwięzłe przedstawienie sprawy,

• wyraźnie określone żądanie,

• wskazanie podstawy prawnej,

• wskazanie środków dowodowych,

• podpis wnioskodawcy i datę.

Poza tym do wniosku należy dołączyć:

• pełnomocnictwo, jeżeli wniosek składa pełnomocnik,

, jeżeli wniosek składa pełnomocnik,

• odpisy wniosku w liczbie odpowiadającej liczbie stron postępowania spornego,

w liczbie odpowiadającej liczbie stron postępowania spornego,

• dowód uiszczenia opłaty. 

W jaki sposób badana jest poprawność wniosku?

Urząd Patentowy bada, czy wniosek o wszczęcie postępowania spornego spełnia wymogi formalne. Jeżeli wniosek nie spełnia wymogów formalnych, Urząd Patentowy wzywa wnioskodawcę do usunięcia usterek lub braków w terminie 30 dni pod rygorem umorzenia postępowania. Termin ten może jednak zostać przywrócony.

Po sprawdzeniu formalnym wniosku stronom doręcza się odpisy wniosku, wyznaczając jednocześnie termin do nadesłania pisemnej odpowiedzi na wniosek. Strona wezwana do udzielenia odpowiedzi na wniosek dołącza do odpowiedzi odpisy w liczbie odpowiadającej liczbie stron postępowania spornego. Reguły te stosuje się stosuje się odpowiednio do innych pism składanych przez strony postępowania spornego.

Jak przebiega postępowanie sporne?

Po upływie terminu wyznaczonego stronie do udzielenia odpowiedzi na wniosek Urząd Patentowy wyznacza termin rozprawy, o czym zawiadamia strony lub ich pełnomocników, doręczając im jednocześnie odpis odpowiedzi na wniosek (jeżeli została udzielona). W zawiadomieniu o rozprawie określa się termin, miejsce i przedmiot rozprawy. Zawiadomienie o rozprawie powinno być doręczone stronom nie później niż 7 dni przed wyznaczonym terminem.

W przypadku nadmiernego przewlekania postępowania przez strony Urząd Patentowy może wyznaczyć stronom postępowania w toku prowadzonego postępowania, także na posiedzeniu niejawnym, termin na podanie wszystkich twierdzeń oraz dodatkowych dowodów na ich poparcie, pod rygorem utraty prawa powoływania ich w toku postępowania, chyba że strona wykaże, że ich powołanie w wyznaczonym terminie nie było możliwe albo że potrzeba powołania wynikła później.

Co się dzieje z postępowaniem w razie stwierdzenia niewłaściwości lub wycofania wniosku?

Jeżeli Urząd Patentowy stwierdzi, iż nie jest właściwy do rozpatrzenia wniosku w trybie postępowania spornego, wydaje w tej sprawie postanowienie.

Jeśli wnioskodawca wycofał wniosek przed rozprawą, Urząd Patentowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.

Kiedy wyłączona jest jawność rozprawy w postępowaniu spornym?

Zasadą postępowania spornego jest, że rozprawa jest jawna, chyba że postępowanie sporne dotyczy:

• wynalazku tajnego lub

• wzoru użytkowego tajnego.

Jeżeli rozpatrzenie sprawy wymaga powoływania się przez strony na informacje prawnie chronione na podstawie odrębnych przepisów, jawność rozprawy może być wyłączona - w drodze postanowienia - w całości lub w części. Wyłączenie nie może obejmować obecności stron na rozprawie.

W jaki sposób rejestruje się przebieg rozprawy?

Z przebiegu rozprawy sporządzany jest protokół, który podpisują przewodniczący składu orzekającego i protokolant.

Protokół powinien zawierać:

• oznaczenie organu orzekającego, miejsca i daty posiedzenia, imiona i nazwiska członków składu orzekającego, protokolanta, stron, ich pełnomocników i ustawowych przedstawicieli oraz oznaczenie sprawy i wzmiankę co do tajności rozprawy;

• przebieg rozprawy, w szczególności wnioski i twierdzenia stron, przebieg postępowania dowodowego, wymienienie zarządzeń i postanowień wydanych na rozprawie ze wzmianką o ich ogłoszeniu; zamiast podania wniosków i twierdzeń stron można w protokole powołać się na pisma przygotowawcze;

• czynności stron, w szczególności ugodę, uznanie żądania, wycofanie, zmianę, rozszerzenie lub ograniczenie wniosku.

Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu, nie później jednak niż na następnym posiedzeniu, a po wydaniu decyzji - w terminie 30 dni od jej wydania.

Jakim orzeczeniem kończy się postępowanie sporne?

Po przeprowadzeniu postępowania spornego Urząd Patentowy wydaje decyzję. Decyzję podejmuje się zwykłą większością głosów. Członek składu orzekającego, który nie zgadza się z rozstrzygnięciem sprawy, może złożyć zdanie odrębne wraz z pisemnym uzasadnieniem. Zgłoszenie zdania odrębnego zaznacza się przy podpisie złożonym na decyzji przez zamieszczenie odpowiedniej wzmianki. Zdanie odrębne nie podlega ogłoszeniu.

Decyzja powinna zawierać:

• oznaczenie organu orzekającego;

• datę wydania decyzji;

• imiona i nazwiska członków składu orzekającego i protokolanta;

• oznaczenie stron;

• oznaczenie przedmiotu sprawy i jej rozstrzygnięcie;

• powołanie podstawy prawnej rozstrzygnięcia;

• rozstrzygnięcie co do kosztów postępowania;

• uzasadnienie faktyczne i prawne;

• pouczenie o trybie zaskarżania;

• podpisy członków składu orzekającego.

Pisemne uzasadnienie decyzji sporządza się z urzędu w terminie 30 dni od dnia jej ogłoszenia. Uzasadnienie podpisuje przewodniczący składu orzekającego i członek składu orzekającego, który sporządził uzasadnienie. Odpis decyzji wraz z uzasadnieniem doręcza się stronom. Decyzje Urzędu Patentowego podlegają ogłoszeniu. Decyzję ogłasza się bezpośrednio po przeprowadzeniu rozprawy. Ogłoszenie decyzji może być odroczone na czas do 2 tygodni, o czym przewodniczący składu orzekającego ogłasza, podając termin i miejsce ogłoszenia decyzji. Warto zaznaczyć, że postanowienia i decyzje wydane na posiedzeniu niejawnym nie podlegają ogłoszeniu.

Uzasadnienie podpisuje przewodniczący składu orzekającego i członek składu orzekającego, który sporządził uzasadnienie. Decyzję ogłasza się bezpośrednio po przeprowadzeniu rozprawy. Ogłoszenie decyzji może być odroczone na czas do 2 tygodni, o czym przewodniczący składu orzekającego ogłasza, podając termin i miejsce ogłoszenia decyzji.

Jakie przepisy stosuje się w sprawach nieuregulowanych?

Do postępowania spornego przed Urzędem Patentowym w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. Jednakże w kwestii kosztów postępowania stosuje się odpowiednio przepisy obowiązujące w postępowaniu cywilnym. Poza tym przepisów kodeksu postępowania administracyjnego o ponownym rozpatrywaniu, na wniosek strony, spraw załatwionych przez wydanie decyzji, od której nie służy odwołanie, nie stosuje się do decyzji rozstrzygającej sprawę co do jej istoty i wydanej po przeprowadzeniu rozprawy. Do spraw rozpatrywanych przez Urząd Patentowy w trybie postępowania spornego nie stosuje się również przepisów kodeksu postępowania administracyjnego o terminach załatwiania spraw.

Kiedy i w jaki sposób można się odwołać od decyzji wydanej w postępowaniu spornym?

W sprawach:

• badania wniosku czy spełnia wymogi formalne,

• stwierdzenia swojej niewłaściwości,

• wycofania wniosku przez wnioskodawcę,

• wyłączenia jawności z uwagi na powoływanie się na informacje prawnie chronione,

• sprostowania i uzupełnienia protokołu,

• przywrócenia terminu do usunięcia braków formalnych,

- przysługuje wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Termin do jego złożenia w przypadku decyzji wynosi 2 miesiące, a w przypadku postanowienia - 1 miesiąc od dnia doręczenia stronie decyzji lub postanowienia.

Na prawomocne orzeczenie Urzędu Patentowego, kończące postępowanie w sprawie, a rażąco naruszające prawo, Prezes Urzędu Patentowego, Prokurator Generalny Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wnieść skargę do sądu administracyjnego w terminie 6 miesięcy od dnia doręczenia stronie orzeczenia.

Na decyzje oraz postanowienia Urzędu Patentowego w sprawach rozstrzyganych w postępowaniu spornym, stronom przysługuje skarga do sądu administracyjnego.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r., Nr 119, poz. 1117, ze zmianami)

Zespół
e-prawnik.pl