Czy umorzony czynsz podlega opodatkowaniu PIT?

27.12.2011

Osoby, którym spółdzielnie lub gminy umorzyły zaległości czynszowe mają wątpliwości co do tego, czy umorzony czynsz podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, czy też nie. Podatnikom nie pomagają sprzeczne interpretacje urzędów skarbowych w tej sprawie.

Jakie dochody podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych?

Zasadą jest, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku (art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). W myśl art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Stąd też opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały wyczerpująco wymienione przez ustawodawcę jako zwolnione od podatku bądź od których zaniechano poboru podatku, w drodze rozporządzenia wydanego przez ministra finansów. Katalog zwolnień określony w art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera zwolnienia od podatku kwoty umorzonego czynszu. Także w odniesieniu do tych przychodów nie zostało wydane rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych.

Czy od umorzonego czynszu trzeba zapłacić podatek?

W świetle wskazanych powyżej przepisów umorzony czynsz stanowi przychód z tzw. innych źródeł (art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Zatem dokonanie przez spółdzielnię lub gminę umorzeń czynszu stanowi dla lokatorów nieodpłatne świadczenie. W tej sytuacji przychodem lokatora - najemcy będzie kwota umorzonego czynszu wraz z całością lub odpowiednią częścią odsetek. Momentem uzyskania przychodu, zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jest moment dokonania umorzenia.

Stosownie zaś do art. 42a ustawy, osoby fizyczne będące przedsiębiorcami, osoby prawne i jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek - mają obowiązek sporządzić informacje według ustalonego wzoru (PIT-8C) o wysokości osiągniętego przychodu w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego.

Jak uniknąć konieczności zapłaty podatku?

Jedynym wyjściem z tej paradoksalnej sytuacji jest to, że osoby, którym umorzono zaległości czynszowe, mogą zwrócić się do właściwego urzędu skarbowego z wnioskiem o umorzenie w całości lub części podatku z odsetkami za zwłokę. Aby zaś organ podatkowy mógł zastosować taką ulgę, musi co do zasady za tym przemawiać choć jedna z poniższych okoliczności: