Dyrektywa DAC7 w praktyce - obowiązki operatorów platform

Współpraca państw UE w walce z unikaniem opodatkowania - przepisy

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę, która nakłada na operatorów platform obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa ta jest elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek złożyć raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych i ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.  

Obowiązki operatorów platform wynikają z:

• Dyrektywy Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania, znana także jako Dyrektywa DAC7,
• Działu IIIA ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, w którym zaimplementowano przepisy Dyrektywy DAC7 (dalej: ustawa).

Dyrektywa DAC7 ma na celu wzmocnienie współpracy między państwami członkowskimi Unii Europejskiej w zwalczaniu unikania płacenia podatków oraz oszustw podatkowych. Wprowadza ona mechanizmy, które służą do walki z szarą strefą w internecie i zapobiegają nadużyciom podatkowym. Nowe zasady stanowią krok w stronę większej przejrzystości oraz uczciwości podatkowej w UE.

Przepisy dyrektywy DAC7 (dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniająca dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania) zostały zaimplementowanie do polskiego systemu prawnego w ustawie z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami i obowiązują od 1 lipca 2024 r.

Kogo obowiązuje dyrektywa?

Dyrektywa DAC7 wprowadza skuteczne mechanizmy zwalczania szarej strefy w handlu internetowym i zapobiegania nadużyciom podatkowym. Dzięki temu te przepisy mają wspierać rozwój uczciwej konkurencji na platformach e-commerce.

Nowe regulacje dotyczą głównie operatorów platform, które umożliwiają sprzedaż towarów, świadczenie usług i wynajem nieruchomości bądź środków transportu. Dyrektywa DAC7 nakłada na operatorów takich platform obowiązek raportowania informacji o sprzedawcach korzystających z ich usług oraz dokonanych przez nich transakcjach. To działanie ma służyć zwiększeniu przejrzystości oraz uczciwości działalności wykonywanej za ich pomocą.

Raportowaniu podlegają aktywni sprzedawcy, którzy są rezydentami w państwie uczestniczącym, oraz sprzedawcy, którzy udostępnili nieruchomość położoną w takim państwie. Według ustawy, państwem uczestniczącym jest państwo członkowskie UE lub państwie trzecie, które przystąpiło do automatycznej wymiany informacji o sprzedawcach. Zgodnie z ustawą, aktywni sprzedawcy to podmioty, które wykonują wymienione poniżej stosowne czynności w okresie sprawozdawczym, albo na rzecz których jest wypłacane lub uznawane wynagrodzenie w związku z wykonywaniem tych czynności w okresie sprawozdawczym.

Do stosownych czynności zalicza się:

• sprzedaż towarów,
• udostępnienie nieruchomości, ich części, w tym pomieszczeń przynależnych lub udziału w nieruchomościach,
• usługi świadczone osobiście obejmujące pracę wykonywaną w trybie zadaniowym lub czasowym przez osobę fizyczną działającą niezależnie albo na rzecz lub w imieniu podmiotu, wykonywaną na żądanie użytkownika online lub fizycznie offline po umożliwieniu jej wykonania za pośrednictwem platformy,
• udostępnienie środka transportu.

W zakresie sprzedaży towarów raportowaniu podlegają sprzedawcy, którym operator platformy umożliwił w ciągu roku kalendarzowego wykonanie co najmniej 30 transakcji bądź którym wypłacono lub uznano w tym okresie wynagrodzenie przekraczające równowartość 2000 euro. W przypadku stosownych czynności związanych ze świadczeniem usług oraz udostępnieniem nieruchomości czy środków transportu, raportowaniu podlegają sprzedawcy od pierwszej transakcji (niezależnie od wartości wynagrodzenia).

Kto podlega raportowaniu?

Jak wspomniano, co do zasady raportowaniu podlegają sprzedawcy, którzy za pośrednictwem platform wykonują w trakcie okresu sprawozdawczego stosowne czynności, do których zalicza się:

• udostępnienie nieruchomości, ich części, w tym pomieszczeń przynależnych, lub udziału w nieruchomościach,
• usługi świadczone osobiście obejmujące pracę wykonywaną w trybie zadaniowym lub czasowym przez osobę fizyczną działającą niezależnie albo na rzecz bądź w imieniu podmiotu, wykonywaną na żądanie użytkownika online lub fizycznie offline po umożliwieniu jej wykonania za pośrednictwem platformy,
• sprzedaż towarów,
• udostępnienie środka transportu.

Kto jest wyłączony z raportowania?

Według przepisów ustawy, raportowaniu nie podlegają wyłączeni sprzedawcy, tj. m.in. tacy, którzy w ciągu roku kalendarzowego:

• dokonali na danej platformie mniej niż 30 transakcji bądź
• otrzymali w tym okresie wynagrodzenie nieprzekraczające równowartości 2000 euro.

Kto jest podmiotem raportującym?

Przepisy nakładają obowiązek raportowania na raportujących operatorów platform, tj. podmioty, które zawierają umowy ze sprzedawcami w celu udostępnienia im platformy albo jej części, za pomocą której sprzedawcy dokonują sprzedaży towarów bądź oferują świadczenie określonych usług. Operatorzy muszą więc w ustrukturyzowany sposób przekazywać informacje dotyczące sprzedawców oferujących towary oraz usługi za pośrednictwem platform.

Powiadomienie raportującego operatora platformy z UE

Jeśli operator platformy niebędący rezydentem do celów podatkowych w państwie członkowskim Unii Europejskiej spełnia warunki uznania go za raportującego operatora platformy z UE jednocześnie w Rzeczypospolitej Polskiej i innym państwie członkowskim, to może wybrać Rzeczpospolitą Polską jako państwo, w którym będzie wypełniać określone obowiązki. W takiej sytuacji zobowiązany jest powiadomić Szefa Krajowej Administracji Skarbowej o dokonanym wyborze elektronicznie, za pomocą formularza rejestracyjnego.

Rejestracja raportującego operatora platformy spoza UE

Jeśli operator platformy spełnia warunki uznania go za raportującego operatora platformy spoza Unii Europejskiej jednocześnie w Rzeczypospolitej Polskiej i innym państwie członkowskim UE, to może wybrać Rzeczpospolitą Polską jako państwo, w którym będzie wypełniać określone obowiązki.

W takiej sytuacji dokonuje elektronicznie jednorazowej rejestracji za pomocą formularza rejestracyjnego, najpóźniej w dniu rozpoczęcia działalności jako operator platformy. Formularz rejestracyjny:

1. sporządzany jest na podstawie wzoru dokumentu elektronicznego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych (tzn. Ministerstwa Finansów);
2. przekazywany jest za pomocą oprogramowania interfejsowego, którego adres jest zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

Formularz rejestracyjny może być podpisany za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego (XAdES) bądź podpisem zaufanym.

Formularz rejestracyjny podpisywany jest zgodnie z zasadami reprezentacji operatora platformy.

Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej, o którym mowa w dziale III rozdziale 9a ustawy – Ordynacja podatkowa, obejmuje także upoważnienie do podpisywania formularza rejestracyjnego.

Czy raportować muszą wszystkie podmioty, które oferują zamieszczenie ogłoszenia w Internecie?

Nie są objęte obowiązkiem sprawozdawczym platformy działające jako tzw. słupy ogłoszeniowe. Obowiązek ten dotyczy jedynie tych podmiotów, które posiadają wiedzę o tym, ile transakcji i o jakiej wartości przeprowadził sprzedawca.

Obowiązkowi raportowania nie podlegają również sklepy internetowe, gdzie platforma działa wyłącznie w swoim imieniu.

Jak należy stosować przepis o wyłączonym sprzedawcy, który mieści się w limitach poniżej 30 transakcji oraz do 2 tys. euro rocznie?

Operatorzy platform cyfrowych nie muszą raportować danych dotyczących sprzedawców, którzy dokonują drobnej sprzedaży towarów, np. z uwagi na fakt, że wyprzedają swoje ubrania lub książki o niskiej wartości. Stąd jeżeli operator platformy umożliwił – w okresie sprawozdawczym – dokonanie mniej niż 30 transakcji sprzedaży towarów, a łączne wynagrodzenie, wypłacone bądź uznane na rzecz sprzedawcy, nie przekroczyło 2000 euro, to dane o takim sprzedawcy nie będą wcale raportowane.

Powyższe kryteria (ilościowe oraz kwotowe) muszą być spełnione jednocześnie, żeby uznać sprzedawcę za wyłączonego. 

Przekroczenie progów i zaraportowanie informacji o sprzedawcy nie jest jednoznaczne z obowiązkiem zapłaty przez niego podatku – o takiej konieczności zapłaty podatku stanowią inne przepisy podatkowe.

Jakie dane dotyczące sprzedawców zbiera operator platformy?

Operator platformy zbiera:

• kwotę łącznego wynagrodzenia wypłaconego lub uznanego w każdym kwartale okresu sprawozdawczego oraz zatrzymane lub pobrane przez raportującego operatora platformy składki, prowizje bądź podatki,
• liczbę stosownych czynności, z tytułu których wynagrodzenie to zostało wypłacone bądź uznane,
• identyfikator rachunku finansowego i informacje o jego posiadaczu
• informacje o sprzedawcach takie jak:
  • imię i nazwisko/nazwę
  • adres,
  • TIN (tax identification number) - np. NIP lub PESEL,
  • numer identyfikacji VAT,
  • datę urodzenia/ numer we właściwym rejestrze gospodarczym,
  • państwo uczestniczące rezydencji,
  • informacje o zagranicznych zakładach,
• jeśli platforma ułatwia sprzedawcom najem nieruchomości - informacje dot. numerów ksiąg wieczystych, liczby dni przez które nieruchomości były udostępniane w danym okresie sprawozdawczym, a także adresu i rodzaju grupy obiektów.

Jakie dane otrzyma urząd skarbowy?

Raporty, które są przekazywane do Szefa KAS, zawierają dane identyfikacyjne sprzedawcy, który w danym roku korzystał z konkretnej platformy i liczbę dokonanych przez niego stosownych czynności wraz z uzyskaną wartością wynagrodzenia. Raportowane przez operatorów platform dane poddawane będą analizom, mającym na celu np. identyfikowanie podmiotów, które nie dopełniają obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego.

W przypadku sprzedaży prywatnych przedmiotów, które są w naszym posiadaniu od co najmniej pół roku, nie musimy obawiać się podatku. Jeśli zaś mamy je krócej, powinniśmy rozliczyć taką sprzedaż. Gdy ktoś prowadzi działalność handlową (kupuje w celu sprzedaży), to również jest zobowiązany do rozliczenia podatku. Należy zatem pamiętać, iż krótkoterminowy obrót i działalność handlowa wymagają rozwagi w kwestiach podatkowych.

Jakie obowiązki mają operatorzy platform?

Do ich obowiązków należy:

• dopełnienie procedur należytej staranności, w tym:
  • gromadzenie informacji o aktywnych sprzedawcach,
  • identyfikacja sprzedawców podlegających raportowaniu oraz wyłączonych sprzedawców,
  • ustalenie rezydencję sprzedawców,
  • weryfikacja zgromadzonych informacji.
• przekazanie Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o sprzedawcach,
• w określonych sytuacjach - rejestracja bądź powiadomienie o państwie w którym będą wykonywane obowiązki operatora platformy.

Terminy wykonania obowiązków za lata 2023 i 2024

* Nie dotyczy to przypadków, o których mowa w art. 75p ust. 1 pkt 2 ustawy (np. jeśli podmiot stał się raportującym operatorem platformy we wrześniu 2024 r.).

Na czym polega dopełnienie procedur należytej staranności?

Raportujący operator platformy jest obowiązany dopełnić procedur należytej staranności w odniesieniu do aktywnych sprzedawców. W ich ramach gromadzi oraz weryfikuje dane o sprzedawcach, ustala ich rezydencję, a także określa sprzedawców podlegających raportowaniu oraz wyłączonych sprzedawców. W celu gromadzenia informacji operator platformy jest obowiązany wystąpić o nie do sprzedawcy.

Jeśli sprzedawca nie przekaże raportującemu operatorowi platformy informacji pomimo 2-krotnego ponowienia wystąpienia, raportujący operator platformy jest obowiązany do:

• wstrzymania wypłaty wynagrodzenia na rzecz tego sprzedawcy;
• jeśli nie istnieje możliwość wstrzymania wypłaty wynagrodzenia – do zablokowania możliwości wykonywania stosownej czynności,

- do czasu uzyskania tych informacji od sprzedawcy.

Na czym polega procedura sprawozdawcza?

Raportujący operator platformy przekazuje Szefowi KAS informację o sprzedawcach - w terminie do końca miesiąca następującego po zakończeniu okresu sprawozdawczego, w którym raportujący operator platformy zidentyfikował sprzedawcę jako sprzedawcę podlegającego raportowaniu.

Raportowaniu podlegają stosowne czynności dokonywane od 1 stycznia 2023 r.

Pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji składanej za pomocą środków komunikacji elektronicznej udzielone na podstawie przepisów działu III rozdziału 9a ustawy – Ordynacja podatkowa, obejmuje także upoważnienie do podpisywania informacji o sprzedawcach.

W jaki sposób można przekazać informacje o sprzedawcach?

Informacja o sprzedawcach tworzona jest na podstawie wzoru dokumentu elektronicznego zamieszczonego w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych (MF) i przekazywana za pomocą oprogramowania interfejsowego. 

Czy ustawa przewiduje jakieś kary?

Szef KAS może, w drodze decyzji, nałożyć na operatora karę pieniężną w wysokości nie większej niż 1 000 000 złotych za nieprzestrzeganie obowiązków wskazanych w ustawie.

Działania Krajowej Administracji Skarbowej

Wprowadzone dyrektywą DAC7 mechanizmy służą do walki z szarą strefą w internecie i mają zapobiegać nadużyciom podatkowym. Informacje gromadzone oraz przekazywane przez platformy zwiększają potencjał analityczny organów Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Daje jej to możliwość wykrywania nieprawidłowości, zwlaszcza w obszarze szarej strefy, której rosnący poziom wskazywany jest jako jedna z przyczyn wzrostu luki VAT. Dane te stanowią dla KAS jeden z elementów procesu uszczelniającego system podatkowy.

Efekty oraz podsumowania działań KAS, związanych z wdrożeniem do polskiego porządku prawnego dyrektywy DAC7, będą możliwe do przedstawienia w kolejnych miesiącach i latach, kiedy KAS będzie prowadzić czynności związane ze zidentyfikowanymi rozbieżnościami między danymi wynikającymi z raportowanych danych a deklaracjami składanymi przez podatników.

KAS zapewnia, że jej celem jest wspieranie, a nie zakłócanie działalności przedsiębiorców. Dlatego wszelkie jej czynności weryfikacyjne są podejmowane tylko względem tych osób i podmiotów, których sposób działania wzbudza wątpliwości co do rzetelności wypełniania obowiązków podatkowych oraz rozliczeń.

Do końca stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek złożyć do Szefa KAS raporty za 2023 r. i 2024 r. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych i ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

Ponadto do końca lutego 2025 r. administracje podatkowe państw UE i państw trzecich dokonały automatycznej wymiany informacji o sprzedawcach.  

Żeby ułatwić wypełnianie obowiązków przez operatorów platform, w ubiegłym roku KAS przygotowała i udostępniła narzędzia wspierające. Są to:

• aplikacja WEB DPI, która umożliwia wypełnienie formularzy DPI-FR, DPI-IS oraz ich wizualizację,
• komponent Wymiany Danych, który umożliwia przesłanie formularzy DPI-FR i DPI-IS.

Zostały też opracowane instrukcje techniczne dotyczące obsługi tych struktur logicznych. W instrukcjach są zawarte informacje dotyczące np. korygowania, uzupełniania oraz anulowania informacji przekazywanych na wzorach tych struktur.

Podstawa prawna:

• dyrektywa Rady (UE) 2021/514 z dnia 22 marca 2021 r. zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania;
• ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami (Dz.U. z 2023 r. poz. 241).

A.J.
Zespół e-prawnik.pl