Dziecko ma prawo do prywatności...

Dzieci chcą wiedzieć, jak chronić dane osobowe w erze nowych technologii

Dziecko ma prawo do prywatności i prawo ochrony dóbr osobistych, dlatego warto także zachęcać je do poszerzenia wiedzy o ochronie danych osobowych. A jak pokazują doświadczenia programu „Twoje dane – Twoja sprawa” uczniowie mają też niezłe pomysły, jak edukować o ochronie danych osobowych np. seniorów.

Dzieci są bardzo podatne na zagrożenia. Nie zawsze wiedzą, jak chronić się przed niebezpieczeństwami wynikającymi z dzielenia się własnymi danymi osobowymi za pomocą nowych technologii. Kiedy przetwarzane są dane dotyczące dzieci, nie tylko zwiększa się istniejące ryzyko wyrządzenia im szkody, ale także te same dzieci narażane są na nowe jego rodzaje związane m.in. z nieuprawnionym ujawnieniem ich danych nieznanym osobom, a następnie próbami wyłudzenia od dziecka lub jego najbliższych dalszych informacji na ich temat czy wykorzystaniem posiadanych informacji w krzywdzący dziecko sposób. W konsekwencji nieostrożnego działania w sieci, dzieci mogą stać się ofiarami cyberprzestępców. Warto tu podkreślić szkodliwe działania rówieśników z chęci zemsty, złośliwości, dla rozrywki, którzy mogą wykorzystać dane i obrazy udostępniane przez dzieci, ale także ich rodziców (nawet kilka lat wcześniej).

Dorośli muszą pamiętać, że dziecko ma prawo do prywatności i prawo ochrony dóbr osobistych. Co więcej, fakt, że samo nie umie jeszcze nimi zarządzać, tym bardziej powinien skłaniać rodziców czy opiekunów do tego, by robili to w jego imieniu rozważnie.

Młodzi ludzie dobrze radzą sobie w sieci, ale…

Jak wynika z badania przeprowadzonego przez serwis ChronPESEL.pl i Krajowy Rejestr Długów pod patronatem UODO pn. „Wiedza na temat bezpieczeństwa danych osobowych w Polsce”  młodzi ludzie dobrze sobie radzą w sieci.

Co cieszy,ok. 90 proc. ankietowanych deklaruje, że wie, jak zadbać o bezpieczeństwo swoich danych osobowych. Najpewniej w tym względzie czują się ludzie młodzi. W grupie wiekowej 18–24 lata prawie 33 proc. ankietowanych deklaruje, że zdecydowanie wie, jak zadbać o bezpieczeństwo swoich danych osobowych. Z kolei co czwarta osoba w wieku 25–34 lata jest absolutnie pewna swojej wiedzy na temat bezpieczeństwa. Najwięcej wątpliwości mają osoby powyżej 65. roku życia.

Prawie 36 proc. ankietowanych w grupie wiekowej 18–24 lata jest także przekonanych o  swoich umiejętnościach rozpoznania prób oszustwa, mającego na celu wyłudzenie danych osobowych. A zapytani o to, jak weryfikują autentyczność otrzymanych wiadomości i połączeń, ankietowani najczęściej wskazują na sprawdzenie rozmówcy w Internecie i przeanalizowanie adresu e-mailowego nadawcy wiadomości. Ponadto badani zwracają także uwagę na formę graficzną i treść otrzymanego komunikatu oraz sprawdzają dokładnie załączony link.

Różnica międzypokoleniowa

Fakt, że dzieci i młodzież lepiej radzą sobie z wykorzystaniem technologii informacyjnych niż ich rodzice i dziadkowie, wydaje się zupełnie naturalny. Sprzyjają temu powszechny dostęp do urządzeń mobilnych i aplikacji oraz otwartość młodego pokolenia na takie rozwiązania. Ponadto czas trwania pandemii COVID-19 i konieczność zastosowania rozwiązań, takich jak nauczanie dzieci i młodzieży metodami na odległość, w trybie zdalnym, spowodował powszechne przyspieszenie transformacji cyfrowej i tym samym szybszą edukację młodych osób w zakresie posługiwania się nowymi technologiami.

Wyniki badań wyraźnie wskazują, że świadomość zagrożeń u osób starszych jest niższa niż u najmłodszych respondentów. To oznacza, że najstarsza grupa badanych nie zawsze dobrze identyfikuje kierowane wiadomości jako potencjalnie niebezpieczne. Dlatego też nie należy ustawać w ciągłym edukowaniu społeczeństwa na temat zagrożeń i zasad ochrony danych osobowych.

Trzeba mieć na uwadze, że bez wsparcia i pomocy młodzieży, starszym znacznie trudniej będzie przyswoić zasady bezpieczeństwa. Z kolei młodym ludziom pomimo dobrej orientacji w temacie ochrony danych osobowych i prywatności, nadal brakuje refleksji i wiedzy praktycznej w życiu codziennym. Czasami potrzeba więcej rozwagi, mądrości życiowej i przewidywania konsekwencji swojego działania, aby bezpiecznie uczestniczyć w cyfrowej rzeczywistości. Dlatego też edukacja w obszarze ochrony danych osobowych jest taka ważna.

Twoje dane -Twoja sprawa… a czasem nasza wspólna

O tym, w jaki sposób młodzi mogą pomóc starszym mogą świadczyć np. inicjatywy, jakie w tym roku szkolnym przygotowali uczniowie w związku z konkursem zrealizowanym w ogólnopolskim programie edukacyjnym „Twoje dane – Twoja sprawa”. Zadaniem w konkursie skierowanym do uczniów pod hasłem „Ochrona danych osobowych na co dzień” było przygotowanie nagrania głosowego adresowanego do seniorów na temat zasad ochrony danych osobowych. Autorzy podcastów zawarli w nich wskazówki, jak osoby starsze mogą skutecznie i bezpiecznie chronić swoje dane. Zatem warto uczyć dzieci także o ochronie danych osobowych, bo od nich także możemy się wiele nauczyć.

Źródło: uodo.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl