Gwarancja a rękojmia

Reklamację możemy złożyć zarówno z tytułu rękojmi (odpowiedzialność sprzedawcy), jak i z tytułu gwarancji (odpowiedzialność gwaranta). Są to dwie możliwe podstawy prawne do dochodzenia roszczeń za wadliwy towar i wyłącznie do konsumenta należy wybór, z której z nich skorzysta. Należy przy tym pamiętać, że nie można zastosować obydwu trybów jednocześnie.

Rękojmia

Odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi jest obowiązkowa. Oznacza to, że nie można jej z góry wyłączyć ani ograniczyć. Kodeks cywilny dokładnie reguluje uprawnienia kupującego i obowiązki sprzedawcy w tej mierze i nie pozostawia zbyt wiele swobody obu stronom na odmienne ustalenia. Ten rodzaj odpowiedzialności dotyczy jedynie sprzedawcy, co oznacza, że kupujący ze swoimi roszczeniami reklamacyjnymi nie może wystąpić bezpośrednio do producenta, jeśli to nie on jest stroną transakcji.

Odpowiedzialność sprzedawcy za rzecz trwa przez 2 lata od dnia jej wydania.

W ramach rękojmi kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady, może też złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo – o ile wada jest istotna – o odstąpieniu od umowy. Należy przy tym podkreślić, że sprzedawca w określonych okolicznościach może nie uznać tego wyboru. Zależy to np. od tego czy jest to pierwsza reklamacja, jaki jest charakter wady (istotna/nieistotna) oraz od łatwości i szybkości naprawy albo wymiany towaru.

Gwarancja

Natomiast objęcie kupowanego towaru gwarancją – w przeciwieństwie do odpowiedzialności z tytułu rękojmi – jest dobrowolne. Gwarancji z reguły udziela producent, ewentualnie dystrybutorbądź importer. Rzadko gwarancji udziela sam sprzedawca, choć jest to dopuszczalne. Następuje to poprzez oświadczenie gwaranta złożone w dokumencie gwarancyjnym bądź w reklamie. To tam znajdziemy prawa i obowiązki, które bierze na siebie gwarant, a także uprawnienia kupującego, w razie gdy właściwość towaru nie będzie odpowiadała tej, o której zapewnia udzielający gwarancji.

Należy przy tym podkreślić, że gwarantowi wolno ograniczyć możliwość złożenia reklamacjiw przypadku wybranych wad towaru lub jego określonych części składowych.

Gwarant ma również prawo dobrowolnie określić okres ochrony gwarancyjnej, np. na rok. Jeżeli zaś tego nie zrobił, wynosi on 2 lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana. Ponadto sam określa termin, w którym musi wykonać swoje obowiązki. W przeciwnym razie przyjmuje się, że powinien wywiązać się z nich niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 14 dni, licząc od dnia dostarczenia rzeczy przez konsumenta.

Jeśli w wyniku rozpatrzenia reklamacji z tytułu gwarancji wymieniono wadliwy towar na nowy albo dokonano istotnych napraw, termin gwarancji biegnie od nowa od chwili dostarczenia wymienionego albo naprawionego produktu. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, zasadę powyższą stosuje się odpowiednio do części wymienionej. W innych przypadkach termin gwarancji ulega przedłużeniu o czas, w ciągu którego wskutek wady rzeczy objętej gwarancją uprawniony z gwarancji nie mógł z niej korzystać.

Wzajemne zależności

Warto wskazać jeszcze na zależności zachodzące pomiędzy tymi dwoma trybami reklamacyjnymi. Mianowicie udzielenie gwarancji nie wyłącza uprawnień kupującego wynikających z tytułu rękojmi. Konsument może więc żądać od niego np. wymiany albo naprawy, nawet jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez gwaranta.

Dodatkowo podczas korzystania z uprawnień gwarancyjnych, bieg terminu na wykonanie uprawnień z tytułu rękojmi zostaje zawieszony – od dnia zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia nieuwzględnienia reklamacji złożonej u gwaranta (lub też od chwili upłynięcia czasu na wykonanie obowiązków wynikających z tej gwarancji).

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. 1964 r., Nr 16, poz. 93, ze zmianami).

Na podst. uokik.gov.pl

A.J.
Zespół e-prawnik.pl