Handel ludźmi - w okresie wakacyjnym należy szczególnie uważać

Zwykle zaczyna się bardzo niewinnie. Ciekawa oferta pracy, możliwość wyjazdu za granicę, wysokie zarobki, nowa przygoda. Potencjalny pracodawca wydaje się być przemiłym człowiekiem, który nie pragnie niczego innego, jak tylko dać nam szansę na spełnienie marzeń. Niestety, w dzisiejszych czasach należy jednak być bardzo ostrożnym – często bowiem to, co wydaje się świetnym sposobem na znalezienie zatrudnienia na wakacje, okazuje się być największym dramatem życia.

Statystyki

Jak wynika z raportu Grupy Ekspertów ds. działań przeciwko handlowi ludźmi (GRETA), :

• w 2008 r. zidentyfikowano w Polsce 315 ofiar handlu ludźmi,
• w 2009 r. było ich 611,
• w 2010 r. - 323.

W 76 procentach wykrytych w Polsce przypadków ofiarami handlu ludźmi byli obywatele polscy. Dane policji i straży granicznej za 2012 r. mówią o 181 domniemanych przypadkach handlu ludźmi, z czego 140 ofiar było zmuszanych do prostytucji, pracy albo żebractwa.

Z Polski ofiary handlu ludźmi najczęściej trafiają do Niemiec, Holandii, Belgii, Hiszpanii, Szwecji, Francji i Wielkiej Brytanii. Z kolei do Polski trafiają ofiary tego procederu pochodzące głównie z Ukrainy, Bułgarii, Rumunii, Mołdawii, Białorusi, Wietnamu i Rosji.

Z danych wynika też, że około 10 proc. ofiar handlu ludźmi w Polsce to dzieci.  Zdecydowana większość ofiar handlu ludźmi, trafiających do Polski (ok. 80 proc. wykrytych przypadków) to kobiety, które zmuszane są do prostytucji. Wiele informacji wskazuje na to, że w Polsce przybiera na sile proceder handlu ludźmi, którego motywem jest praca przymusowa.

Na co należy uważać?

Dziś nie ma barier dla młodych ludzi. Mogą swobodnie przemieszczać się w strefie Schengen, tak w poszukiwaniu pracy jak i wypoczynku. Niestety, nie brakuje osób, którzy tę wolność wykorzystują dla własnych, nielegalnych celów. Zanim podejmiemy decyzję o wyjeździe za granicę lub podjęciu nowej, na pozór niezwykle atrakcyjnej pracy, przemyślmy to i dobrze przygotujmy się do wyjazdu. 

Przykładowa sytuacja. Marta jest wysoką, atrakcyjną blondynką. Ma swój profil ze zdjęciem w jednym z portali internetowych. Któregoś dnia w jej skrzynce z wiadomościami znalazł się nietypowy list. Miła dziewczyna zachęcała do wyjazdu do Singapuru. Wysokie zarobki, praca kelnerki w luksusowym lokalu. „Mnie się udało, przeżyłam wspaniałą przygodę, zarobiłam pieniądze na studia, spróbuj i Ty", pisała. Takich ofert jak ta jest bardzo wiele, zwłaszcza w Internecie. Z drugiej jednak strony musimy pamiętać, że ofiarą handlu ludźmi można stać się nie tylko odpowiadając na ogłoszenie o pracę. Częste są też przypadki uprowadzeń, możemy też zostać zwerbowani przez osobę, którą znamy i której ufamy lub poprzez małżeństwo z obcokrajowcem, zdarza się też sprzedaż dzieci przez rodziców. Z pewnością nie wszyscy pracodawcy są oszustami, tylko pojawia się pytanie, jak poznać tych uczciwych.

Jak się ustrzec przed oszustami?

Nie powinniśmy się dać zwieść obietnicom wysokich zarobków, lekkiej i przyjemnej pracy – wykażmy się zdrowym rozsądkiem i zastanówmy, czy rzeczywiście za proponowaną pracę możliwe jest uzyskanie takich dochodów. Powinniśmy bardzo dokładnie sprawdzić każdego pracodawcę, a także pośredników. Nie zaszkodzi poprosić o referencje, które też warto sprawdzić. Cenną wskazówką może okazać się informacja, jaka jest średnia płaca za oferowaną nam pracę w danym kraju. Należy też zwrócić szczególną uwagę, na wszystkie dokumenty i umowy które podpisujemy. Warto także poczytać opinie i informacje na forach internetowych – nawet jedna negatywna opinia powinna nas skłonić do bardziej szczegółowego przyglądnięcia się przyszłemu pracodawcy.

Kiedy już zdecydujemy się na wyjazd, też należy się odpowiednio zabezpieczyć. Powinniśmy zabrać ze sobą dodatkowo kserokopie wszystkich dokumentów, a zwłaszcza paszportu czy dowodu osobistego. Tych dokumentów należy szczególnie pilnować, nie wolno go nikomu oddawać. Trzeba też pamiętać, aby zostawić rodzinie wszelkie informacje, które umożliwią odnalezienie osoby przebywającej za granicą, a więc adres zamieszkania i telefon kontaktowy, a także dane pracodawcy. Jeśli w czasie pracy będziemy przewożeni w inne miejsce, koniecznie powiadommy o tym rodzinę. Powinniśmy mieć przy sobie numer do ambasady polskiej w kraju do którego wyjeżdżamy, rozeznać się także jak skontaktować się z policją, czy jak poprosić o pomoc w innym języku. Odblokujmy także telefon (simlock) wówczas będziemy mogli skorzystać z każdej karty.

Kto jest najbardziej zagrożony?

Handel ludźmi to szeroki i wieloaspektowy problem. Ofiarą można stać się poprzez podstęp, oszustwo, groźbę, użycie siły, wykorzystanie słabości czy odurzenie środkami chemicznymi. Ofiary przestępstw są często wykorzystywane seksualnie, zmuszane są do nierządu, popełniania przestępstw, żebractwa, a także do niewolniczej pracy ponad siły. Dlatego trzeba sobie uświadomić, że ofiarą handlarzy „ludzkim towarem" może stać się naprawdę każdy. Nie ma czegoś takiego jak grupa zwiększonego ryzyka, bo wszyscy znajdujemy się w tej grupie. Dlatego w każdej sytuacji musimy wykazywać się rozsądkiem i nie dać się nabrać na puste obietnice. Jeśli jednak staniemy się już ofiarą handlu ludźmi, są instytucje, które mogą nam pomóc. Za granicą należy szukać wsparcia wszędzie, gdzie tylko się da, ponieważ nie zawsze znajdziemy w pobliżu posterunek policji czy konsulat. Jeśli jest to możliwe, dobrze jest się skontaktować z jedną z organizacji pozarządowych, które zajmują się walką z handlem ludźmi. Po powrocie do kraju powinniśmy zgłosić się na Policję bądź do prokuratury. Nie należy się obawiać. Policjanci są odpowiednio przeszkoleni, jak należy postępować z ofiarami handlu ludźmi i jak zapewnić im bezpieczeństwo. Poszkodowany może nawet zostać objęty programem ochrony ofiary, podobny program jest przewidziany dla świadków. Trzeba w tym miejscu zaakcentować konieczność współpracy z policją, jak niezwykle istotny czynnik pomocny w ujęciu handlarzy żywym towarem. Nie można pozwolić na bezkarność przestępców.

Każdy z nas jest odpowiedzialny za swoje decyzje. Mimo, że nie zawsze możemy uniknąć niebezpieczeństwa, często możemy zminimalizować ryzyko.

Jeśli zdecydujesz się na wyjazd:

• ubezpiecz się od następstw nieszczęśliwych wypadków i ewentualnych kosztów leczenia,
• zrób kserokopię dokumentów tożsamości, wizy, pozwolenia na pracę itp. i zostaw je bliskim razem z aktualną fotografią,
• zostaw bliskim lub przyjaciołom adres pobytu za granicą, nazwę i adres pośrednika oraz pracodawcy i osób towarzyszących w podróży, jeśli je znasz,
• ustal z bliskimi częstotliwość i sposób kontaktów, a także hasło, które zostanie użyte w razie niemożności przekazania wprost informacji o kłopotach, niebezpieczeństwie i innych zagrożeniach,
• ustal adres i numer telefonu konsulatu w państwie docelowym,
• zabierz słownik i rozmówki w razie braku dostatecznych umiejętności językowych.

Ważne:

• zabierz ze sobą numer telefonu POLAND DIRECT z kraju docelowego (pozwala na połączenie się z rozmówcą w Polsce na jego koszt, jeśli wyrazi na to zgodę), wykaz numerów POLAND DIRECT znajduje się m.in. w książce telefonicznej (numer dostępu do Polski z Wielkiej Brytanii: 0800 890 048,  Niemiec, Francji, Irlandii, Belgii i Holandii: 00 800 0480 0480 , Włoch; 800 172 480).
• zabierz ze sobą numer telefonu organizacji udzielającej pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem handlu ludźmi,
• zabierz ze sobą telefon komórkowy i nie oddawaj go innym osobom,
• informuj bliskich o zmianie miejsca pracy i pobytu,
• w razie niespodziewanej zmiany trasy podróży, zastania po dotarciu za granicę stanu znacznie odbiegającego od zapewnień pośrednika lub osoby zapraszającej, zaobserwowania niepokojących zachowań pośrednika lub osób mu towarzyszących, nabrania wątpliwości co do ich zamiarów, uciekaj i szukaj pomocy.

Komenda wojewódzka Policji w Szczecinie prowadzi kampanię informacyjną dotyczącą zagadnienia handlu ludźmi pod hasłem "Nie każdy pociąg jedzie do Hollywood". Więcej informacji na stronie www.szczecin.kwp.gov.pl

Żródło: www.policja.pl, PAP  

Podstawa prawna:

• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/36/UE z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie zapobiegania handlowi ludźmi i zwalczania tego procederu oraz ochrony ofiar, zastępująca decyzję ramową Rady 2002/629/WSiSW [Dz.U. L 101 z 15.4.2011].
• Decyzja Komisji 2011/502/UE z dnia 10 sierpnia 2011 r. w sprawie ustanowienia Grupy Ekspertów ds. Handlu Ludźmi i uchylająca decyzję 2007/675/WE [Dz.U. L 207 z 12.8.2011].

Zespół
e-prawnik.pl