Jak przebiega egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego?

4.2.2005

Od dnia 5 lutego 2005 r. wierzyciele mogą skorzystać z nowego sposobu egzekucji – sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika. Zbycie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jako zorganizowanej całości może bowiem przynieść niejednokrotnie większe wpływy niż zbycie ich poszczególnych składników. Ponieważ sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego z sukcesem funkcjonuje na gruncie prawa upadłościowego, ustawodawca postanowił wprowadzić taką możłiwość również na gruncie postępowania egzekucyjnego.

Jaki organ egzekucyjny jest właściwy do prowadzenia egzekucji w tym trybie?

Egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego należy do sądu, w którego okręgu znajduje się siedziba przedsiębiorstwa dłużnika lub w którym dłużnik ma gospodarstwo rolne. O wszczęciu egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika orzeka sąd postanowieniem. Jednocześnie w postanowieniu sąd ustanawia zarządcę przymusowego nad przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym dłużnika, którym może być osoba posiadająca licencję do wykonywania obowiązków syndyka, nadzorcy lub zarządcy w postępowaniu upadłościowym i naprawczym. Z chwilą ustanowienia zarządcy dłużnik traci prawo do podejmowania jakichkolwiek czynności w stosunku do mienia wchodzącego w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Wszelkie czynności podjęte przez niego po tej dacie są nieważne.

Postanowienie o wszczęciu egzekucji jest:

- przesyłane do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w celu dokonania wzmianki o wszczęciu egzekucji,

- przesyłane do sądu rejestrowego celem złożenia do akt, jeżeli przedsiębiorca podlega wpisowi do właściwego rejestru,

- ogłaszane w dzienniku ogólnopolskim oraz dzienniku poczytnym w siedzibie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego; może być również ogłoszone w Monitorze Sądowym i Gospodarczym,

Czy możliwa jest sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli z ich składników prowadzone są wcześniejsze egzekucje?

Tak jest to dopuszczalne, ale nie w każdym przypadku. Możliwe jest to bowiem jedynie wówczas, gdy:

- wnosi o to dłużnik

- wnosi o to wierzyciel prowadzący egzekucję,

- jest oczywiste, że egzekucja przez sprzedaż doprowadzi do zaspokojenia wierzycieli, którzy wcześniej wszczęli egzekucję.

Tylko w tych trzech sytuacjach wszczęcie egzekucji przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego jest dopuszczalna, jeżeli ze składników przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego prowadzone są już inne egzekucje sądowe lub administracyjne. Postanowienie sądu wydane w takiej sytuacji może zostać zaskarżone w drodze zażalenia.

Z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądu wszczynającego egzekucję w powyższej sytuacji, egzekucje wszczęte wcześniej umarza się, a dotychczasowi wierzyciele z mocy prawa przystępują do egzekucji prowadzonej według przepisów niniejszego rozdziału

Jakie czynności podejmuje zarządca po objęciu swych funkcji?

Zarządca niezwłocznie po objęciu zarządu obowiązany jest sporządzić bilans przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika. Ponadto, jeżeli dłużnik i wszyscy wierzyciele nie uzgodnią ceny przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, zarządca powołuje co najmniej dwóch biegłych, którzy mają dokonać wyceny. Jeżeli wyceny dokonane przez biegłych różnią się od siebie, ostateczną wartość ustala sąd.

W jaki sposób następuje sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego?

Sprzedaż z wolnej ręki

Sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego może nastąpić „z wolnej ręki” przez zarządcę. Cena sprzedaży nie może jednak w takiej sytuacji bez zgody dłużnika i wszystkich wierzycieli być niższa niż wartość szacunkowa. O dopuszczalności sprzedaży z wolnej ręki rozstrzyga sąd na wniosek każdego z wierzycieli lub dłużnika.

W postanowieniu o wyrażeniu zgody na sprzedaż z wolnej ręki sąd oznacza termin, w ciągu którego sprzedaż ma być dokonana oraz tryb wyszukania nabywcy. Możliwe jest jednak, aby tryb wyszukania nabywcy ustaliły wcześniej strony postępowania.

Postanowienie zarządzające sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego publikowane jest w dzienniku o zasięgu ogólnopolskim oraz w dzienniku poczytnym w siedzibie przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, a także, jeżeli sąd uzna to za celowe, w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Dopiero od daty publikacji biegnie termin do znalezienia nabywcy. O wydaniu postanowienia zarządzającego sprzedaż przedsiębiorstwa zawiadamiani są wszyscy uczestnicy postępowania.

Jeżeli pierwsza sprzedaż z wolnej ręki nie przyniesie skutku, za zgodą wierzycieli sąd może zarządzić ponownie sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego z wolnej ręki. Jeżeli wierzyciele nie wyrażą zgody na ponowną próbę sprzedaży z wolnej ręki, lub gdy próba ta nie przyniesie skutku, sąd zarządza sprzedaż w drodze licytacji

Licytacja

Licytacja przedsiębiorstwa lub gospodarstw rolnego prowadzona jest przez zarządcę pod nadzorem sędziego, stosownie do przepisów o licytacji nieruchomości. Licytację wygrywa ten, kto zaoferuje najwyższą cenę. Po złożeniu takiej oferty sędzia udziela niezwłocznie przybicia tej osobie. Zanim zostanie przeniesiona na nabywcę własność przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, oferent musi wpłacić całą zaoferowaną cenę. Dopiero po zapłacie, zarządca w terminie nie dłuższym niż miesiąc zawiera z nabywcą umowę sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Jeżeli nie dojdzie do zawarcia umowy z winy zarządcy, nabywca może żądać zwrotu wpłaconej ceny i uważa się, że licytacja nie doszła do skutku

Czy nabywca odpowiada za jakieś zobowiązania związane z przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym?

Jeżeli jakiekolwiek składniki przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego są obciążone prawami wynikającymi z hipotek, zastawów rejestrowych, zastawów i innych obciążeń rzeczowych ciążących na nieruchomościach, wierzytelnościach lub prawach wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika, obciążenia te pozostają w mocy mimo sprzedaży. Nabywca może jednak zaliczyć na poczet zaoferowanej ceny wartość powyższych obciążeń.

Ponadto, jeżeli w toku egzekucji zostaną ujawnione zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, nabywca odpowiada za nie solidarnie wraz z dłużnikiem, chyba że w chwili nabycia nie wiedział o tych zobowiązaniach, mimo zachowania należytej staranności. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza się jednak do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub gospodarstwa według stanu w chwili nabycia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Jeżeli przed zawarciem umowy sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego nabywca spłacił lub przejął te zobowiązania, wartość przejętych należności zalicza się na poczet ceny kupna. Jeżeli nabywca wcześniej wpłacił cenę niepomniejszoną o tę wartość, zarządca zwraca mu nadwyżkę w terminie tygodniowym od daty zawarcia umowy sprzedaży. Zaliczenie lub zwrot nadwyżki nastąpi na podstawie dokumentów urzędowych lub prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym, stwierdzających spłatę lub przejęcie zobowiązań wymienionych

Pamiętaj, że:

Postanowienie o wszczęciu egzekucji sąd przesyła do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Sąd ten następnie wpisuje w księdze wieczystej,
Dłużnik i wierzyciele mogą wspólnie ustalić cenę sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego. Jeżeli tego nie uczynią, wyceny dokonają biegli,
Sprzedaż z wolnej ręki może być przeprowadzona wyłącznie dwa razy. Jeżeli nie przyniesie to skutku sprzedaż może być przeprowadzona wyłącznie w drodze licytacji,
Pomimo sprzedaży przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego pozostają w mocy obciążenia wynikające z hipotek, zastawów rejestrowych, zastawów i innych obciążeń rzeczowych ciążących na nieruchomościach, wierzytelnościach lub prawach wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika. Ich wartość podlega zaliczeniu na poczet ceny nabycia,
Sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego dłużnika nie narusza uprawnień zastawnika zastawu rejestrowego, jeżeli umowa zastawnicza przewiduje zakaz zbycia przedmiotu zastawu. Może on także wówczas dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zastawu rejestrowego.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl

Jaki organ egzekucyjny jest właściwy do prowadzenia egzekucji w tym trybie?

Czy możliwa jest sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli z ich składników prowadzone są wcześniejsze egzekucje?

Jakie czynności podejmuje zarządca po objęciu swych funkcji?

W jaki sposób następuje sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego?

Czy nabywca odpowiada za jakieś zobowiązania związane z przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym?

Komentarze