Jak przebiega egzekucja przez sprzedaż przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego?

Od dnia 5 lutego 2005 r. wierzyciele mogÄ… skorzystać z nowego sposobu egzekucji – sprzedaży przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika. Zbycie przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego jako zorganizowanej caÅ‚oÅ›ci może bowiem przynieść niejednokrotnie wiÄ™ksze wpÅ‚ywy niż zbycie ich poszczególnych skÅ‚adników. Ponieważ sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego z sukcesem funkcjonuje na gruncie prawa upadÅ‚oÅ›ciowego, ustawodawca postanowiÅ‚ wprowadzić takÄ… możłiwość również na gruncie postÄ™powania egzekucyjnego.  

Jaki organ egzekucyjny jest właściwy do prowadzenia egzekucji w tym trybie?

 Egzekucja przez sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego należy do sÄ…du, w którego okrÄ™gu znajduje siÄ™ siedziba przedsiÄ™biorstwa dÅ‚użnika lub w którym dÅ‚użnik ma gospodarstwo rolne. O wszczÄ™ciu egzekucji przez sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika orzeka sÄ…d postanowieniem. JednoczeÅ›nie w postanowieniu sÄ…d ustanawia zarzÄ…dcÄ™ przymusowego nad przedsiÄ™biorstwem lub gospodarstwem rolnym dÅ‚użnika, którym może być osoba posiadajÄ…ca licencjÄ™ do wykonywania obowiÄ…zków syndyka, nadzorcy lub zarzÄ…dcy w postÄ™powaniu upadÅ‚oÅ›ciowym i naprawczym. Z chwilÄ… ustanowienia zarzÄ…dcy dÅ‚użnik traci prawo do podejmowania jakichkolwiek czynnoÅ›ci w stosunku do mienia wchodzÄ…cego w skÅ‚ad przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego. Wszelkie czynnoÅ›ci podjÄ™te przez niego po tej dacie sÄ… nieważne.

 Postanowienie o wszczÄ™ciu egzekucji jest:

- przesyłane do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej dla nieruchomości wchodzącej w skład przedsiębiorstwa lub gospodarstwa rolnego w celu dokonania wzmianki o wszczęciu egzekucji,

- przesyłane do sądu rejestrowego celem złożenia do akt, jeżeli przedsiębiorca podlega wpisowi do właściwego rejestru,

- ogÅ‚aszane w dzienniku ogólnopolskim oraz dzienniku poczytnym w siedzibie przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego; może być również ogÅ‚oszone w Monitorze SÄ…dowym i Gospodarczym,

Czy możliwa jest sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego, jeżeli z ich skÅ‚adników prowadzone sÄ… wczeÅ›niejsze egzekucje?

 Tak jest to dopuszczalne, ale nie w każdym przypadku. Możliwe jest to bowiem jedynie wówczas, gdy:

- wnosi o to dłużnik

- wnosi o to wierzyciel prowadzÄ…cy egzekucjÄ™,

- jest oczywiste, że egzekucja przez sprzedaż doprowadzi do zaspokojenia wierzycieli, którzy wczeÅ›niej wszczÄ™li egzekucjÄ™.

Tylko w tych trzech sytuacjach wszczÄ™cie egzekucji przez sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego jest dopuszczalna, jeżeli ze skÅ‚adników przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego prowadzone sÄ… już inne egzekucje sÄ…dowe lub administracyjne. Postanowienie sÄ…du wydane w takiej sytuacji może zostać zaskarżone w drodze zażalenia.

Z chwilÄ… uprawomocnienia siÄ™ postanowienia sÄ…du wszczynajÄ…cego egzekucjÄ™ w powyższej sytuacji, egzekucje wszczÄ™te wczeÅ›niej umarza siÄ™, a dotychczasowi wierzyciele z mocy prawa przystÄ™pujÄ… do egzekucji prowadzonej wedÅ‚ug przepisów niniejszego rozdziaÅ‚u

 Jakie czynnoÅ›ci podejmuje zarzÄ…dca po objÄ™ciu swych funkcji?

 ZarzÄ…dca niezwÅ‚ocznie po objÄ™ciu zarzÄ…du obowiÄ…zany jest sporzÄ…dzić bilans przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika. Ponadto, jeżeli dÅ‚użnik i wszyscy wierzyciele nie uzgodniÄ… ceny przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego, zarzÄ…dca powoÅ‚uje co najmniej dwóch biegÅ‚ych, którzy majÄ… dokonać wyceny. Jeżeli wyceny dokonane przez biegÅ‚ych różniÄ… siÄ™ od siebie, ostatecznÄ… wartość ustala sÄ…d.

W jaki sposób nastÄ™puje sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego?

Sprzedaż z wolnej ręki

 Sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego może nastÄ…pić „z wolnej rÄ™ki” przez zarzÄ…dcÄ™. Cena sprzedaży nie może jednak w takiej sytuacji bez zgody dÅ‚użnika i wszystkich wierzycieli być niższa niż wartość szacunkowa. O dopuszczalnoÅ›ci sprzedaży z wolnej rÄ™ki rozstrzyga sÄ…d na wniosek każdego z wierzycieli lub dÅ‚użnika.

W postanowieniu o wyrażeniu zgody na sprzedaż z wolnej rÄ™ki sÄ…d oznacza termin, w ciÄ…gu którego sprzedaż ma być dokonana oraz tryb wyszukania nabywcy. Możliwe jest jednak, aby tryb wyszukania nabywcy ustaliÅ‚y wczeÅ›niej strony postÄ™powania.  

Postanowienie zarzÄ…dzajÄ…ce sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego publikowane jest w dzienniku o zasiÄ™gu ogólnopolskim oraz w dzienniku poczytnym w siedzibie przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego, a także, jeżeli sÄ…d  uzna to za celowe, w Monitorze SÄ…dowym i Gospodarczym. Dopiero od daty publikacji biegnie termin do znalezienia nabywcy. O wydaniu postanowienia zarzÄ…dzajÄ…cego sprzedaż przedsiÄ™biorstwa zawiadamiani sÄ… wszyscy uczestnicy postÄ™powania.

 Jeżeli pierwsza sprzedaż z wolnej rÄ™ki nie przyniesie skutku, za zgodÄ… wierzycieli sÄ…d może zarzÄ…dzić ponownie sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego z wolnej rÄ™ki. Jeżeli wierzyciele nie wyrażą zgody na ponownÄ… próbÄ™ sprzedaży z wolnej rÄ™ki, lub gdy próba ta nie przyniesie skutku, sÄ…d zarzÄ…dza sprzedaż w drodze licytacji

 Licytacja

 Licytacja przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstw rolnego prowadzona jest przez zarzÄ…dcÄ™ pod nadzorem sÄ™dziego, stosownie do przepisów o licytacji nieruchomoÅ›ci. LicytacjÄ™ wygrywa ten, kto zaoferuje najwyższÄ… cenÄ™. Po zÅ‚ożeniu takiej oferty sÄ™dzia udziela niezwÅ‚ocznie przybicia tej osobie. Zanim zostanie przeniesiona na nabywcÄ™ wÅ‚asność przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego, oferent musi wpÅ‚acić całą zaoferowanÄ… cenÄ™. Dopiero po zapÅ‚acie, zarzÄ…dca w terminie nie dÅ‚uższym niż miesiÄ…c zawiera z nabywcÄ… umowÄ™ sprzedaży przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego. Jeżeli nie dojdzie do zawarcia umowy z winy zarzÄ…dcy, nabywca może żądać zwrotu wpÅ‚aconej ceny i uważa siÄ™, że licytacja nie doszÅ‚a do skutku

Czy nabywca odpowiada za jakieś zobowiązania związane z przedsiębiorstwem lub gospodarstwem rolnym?

 Jeżeli jakiekolwiek skÅ‚adniki przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego sÄ… obciążone prawami wynikajÄ…cymi z hipotek, zastawów rejestrowych, zastawów i innych obciążeÅ„ rzeczowych ciążących na nieruchomoÅ›ciach, wierzytelnoÅ›ciach lub prawach wchodzÄ…cych w skÅ‚ad przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika, obciążenia te pozostajÄ… w mocy mimo sprzedaży. Nabywca może jednak zaliczyć na poczet zaoferowanej ceny wartość powyższych obciążeÅ„.

 Ponadto, jeżeli w toku egzekucji zostanÄ… ujawnione zobowiÄ…zania zwiÄ…zane z prowadzeniem przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego, nabywca odpowiada za nie solidarnie wraz z dÅ‚użnikiem, chyba że w chwili nabycia nie wiedziaÅ‚ o tych zobowiÄ…zaniach, mimo zachowania należytej starannoÅ›ci. Odpowiedzialność nabywcy ogranicza siÄ™ jednak do wartoÅ›ci nabytego przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa wedÅ‚ug stanu w chwili nabycia, a wedÅ‚ug cen w chwili zaspokojenia wierzyciela. Jeżeli przed zawarciem umowy sprzedaży przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego nabywca spÅ‚aciÅ‚ lub przejÄ…Å‚ te zobowiÄ…zania, wartość przejÄ™tych należnoÅ›ci zalicza siÄ™ na poczet ceny kupna. Jeżeli nabywca wczeÅ›niej wpÅ‚aciÅ‚ cenÄ™ niepomniejszonÄ… o tÄ™ wartość, zarzÄ…dca zwraca mu nadwyżkÄ™ w terminie tygodniowym od daty zawarcia umowy sprzedaży. Zaliczenie lub zwrot nadwyżki nastÄ…pi na podstawie dokumentów urzÄ™dowych lub prywatnych z podpisem urzÄ™dowo poÅ›wiadczonym, stwierdzajÄ…cych spÅ‚atÄ™ lub przejÄ™cie zobowiÄ…zaÅ„ wymienionych

 PamiÄ™taj, że:

  • Postanowienie o wszczÄ™ciu egzekucji sÄ…d przesyÅ‚a do sÄ…du wÅ‚aÅ›ciwego do prowadzenia ksiÄ™gi wieczystej dla nieruchomoÅ›ci wchodzÄ…cej w skÅ‚ad przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego. SÄ…d ten nastÄ™pnie wpisuje w ksiÄ™dze wieczystej,

  • DÅ‚użnik i wierzyciele mogÄ… wspólnie ustalić cenÄ™ sprzedaży przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego. Jeżeli tego nie uczyniÄ…, wyceny dokonajÄ… biegli,

  • Sprzedaż z wolnej rÄ™ki może być przeprowadzona wyłącznie dwa razy. Jeżeli nie przyniesie to skutku sprzedaż może być przeprowadzona wyłącznie w drodze licytacji,

  • Pomimo sprzedaży przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego pozostajÄ… w mocy obciążenia wynikajÄ…ce z hipotek, zastawów rejestrowych, zastawów i innych obciążeÅ„ rzeczowych ciążących na nieruchomoÅ›ciach, wierzytelnoÅ›ciach lub prawach wchodzÄ…cych w skÅ‚ad przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika. Ich wartość podlega zaliczeniu na poczet ceny nabycia,

  • Sprzedaż przedsiÄ™biorstwa lub gospodarstwa rolnego dÅ‚użnika nie narusza uprawnieÅ„ zastawnika zastawu rejestrowego, jeżeli umowa zastawnicza przewiduje zakaz zbycia przedmiotu zastawu. Może on także wówczas dochodzić zaspokojenia z przedmiotu zastawu rejestrowego.

 Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postÄ™powania cywilnego (Dz. U. 1964 r., Nr 43, poz. 296 ze zmianami).