Od 30 czerwca 2004 r. mniej zapłacimy u notariusza

Nie ma chyba osoby, która chociażby jeden raz nie była zmuszona udać się do notariusza no i oczywiście ponieść kosztów z taką wizytą związanych. Koszta te oczywiście nigdy nie bywają naprawdę niskie. Taksa notarialna nie była i niej jest jednak dowolna, do tej pory regulowana była rozporządzeniem wykonawczym Ministra Sprawiedliwości wydanym na podstawie ustawy Prawo o notariacie (ustawa z dnia 14 lutego 1991 r.). Ale właśnie się to zmieniło...

10 grudnia 2003 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 5 ustawy Prawo o notariacie oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 12 kwietnia 1991 r. w sprawie taksy notarialnej są niezgodne z art. 92 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Ta norma konstytucyjna stanowi, iż upoważnienie ustawowe powinno określać organ właściwy do wydania rozporządzenia i zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu. W poprzednim brzmieniu natomiast wymieniona delegacja zawarta w Prawie o notariacie nie zawiera wytycznych dotyczących treści aktu wykonawczego.

Co nowego?

Teraz wynagrodzenie notariusza za czynności notarialne ukształtowane jest na podstawie umowy ze stronami czynności. W praktyce oznaczać to będzie, iż możemy się niejako z notariuszem „targować”. W umowie nie można jednak postanowić, iż wynagrodzenie to będzie wyższe niż maksymalne stawki określone w akcie wykonawczym. Postanowiono także, iż wynagrodzenie dla notariusza nie obejmuje kosztów przejazdu i innych niezbędnych wydatków, poniesionych przez notariusza w związku z dokonaniem czynności notarialnej.

Zmiana najistotniejsza jednak to z całą pewnością to, iż górna granica stawki maksymalnej nie powinna ona przekroczyć sześciokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim roku, ogłaszanego do celów emerytalnych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, stosowanego poczynając od drugiego kwartału każdego roku przez okres jednego roku.

Rozporządzenia nie wydaje już Minister Sprawiedliwości samodzielnie. Maksymalne stawki taksy notarialnej za czynności notarialne oraz maksymalne kwoty, o które może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią notarialną wydaje wprawdzie Minister Sprawiedliwości, jednak w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Notarialnej.

Nowa taksa notarialna

No i mamy nowe stawki. Opisane wyżej rozporządzenie Minister Sprawiedliwości wydał 28 czerwca 2004 r., a zaczęło ono obowiązywać już 30 czerwca 2004 r.

Rozporządzenie wskazuje oczywiście stawki maksymalne, a więc nieprzekraczalne. Kwoty te mogą być powiększone tylko i wyłącznie o ewentualne wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnych poza kancelarią notarialną.

Co do zasady maksymalna stawka taksy notarialnej za czynności notarialne zależy od wartości przedmiotu czynności notarialnej, de facto wartości podanej przez stronę (strony) czynności (uwzględnia się jednak zasady przewidzianych w ustawie o podatku od spadków i darowizn). Podstawa określenia maksymalnej stawki uzależniona jest od czynności , której dotyczy (inna dla umowa zamiany, inna dla działów, inna przy licytacjach, itd.) Sporządzenie aktu notarialnego, jak i sporządzenie jego projektu, uzależnione jest od tego, jakiej czynności prawnej, czy tez jakiej umowy dotyczy.

Pamiętaj, że:

• Jeżeli jednym aktem notarialnym, sporządzonym między tymi samymi osobami, objęto kilka czynności dotyczących tego samego przedmiotu i pozostających ze sobą w takim stosunku, że jedna z tych czynności ma charakter czynności głównej, a inne mają charakter czynności ubocznych i nie mogą istnieć bez czynności głównej - za sporządzenie tego aktu notarialnego stosuje się maksymalną stawkę przewidzianą dla czynności głównej,
• W razie gdy poszczególne czynności między tymi samymi osobami dotyczą różnych przedmiotów, wartość tych przedmiotów zlicza się, jeżeli dla dokonywanych czynności przewidziana jest ta sama maksymalna stawka. Jeżeli dla tych czynności przewidziane są różne maksymalne stawki, stosuje się je za każdą czynność z osobna,
• Za sporządzenie wypisu, odpisu lub wyciągu z akt notarialnych lub innego dokumentu maksymalna stawka wynosi 6 zł za każdą rozpoczętą stronę, natomiast za stronę uważa się tekst obejmujący nie mniej niż 25 wierszy,
• Maksymalna kwota, o którą może być zwiększone wynagrodzenie za dokonanie czynności notarialnej poza kancelarią notarialną, wynosi w porze dziennej 50 zł, a w porze nocnej oraz w dni wolne od pracy 100 zł za każdą godzinę niezbędną do dokonania tej czynności od opuszczenia kancelarii do powrotu (pora dzienna - czas między godziną 8 a 20).

Zespół
e-prawnik.pl