Oddział a przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego na podstawie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej

W jakim celu można tworzyć w Polsce oddziały przedsiębiorstw zagranicznych ?

Oddziały przedsiębiorstw zagranicznych mogą być tworzone na terytorium RP tylko pod warunkiem istnienia zasady wzajemności i tylko wówczas, gdy nie sprzeciwia się temu ratyfikowana umowa międzynarodowa. Jednakże osoby zagraniczne z państw członkowskich Unii Europejskiej i państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym mogą tworzyć oddziały na teryrorium RP na tej samej zasadzie co obywatele polscy.

Oddziały przedsiębiorców zagranicznych mogą być prowadzone tylko w zakresie przedmiotu działalności wykonywanego przez przedsiębiorcę zagranicznego. Do prowadzenia oddziału przedsiębiorcy zagranicznego, musi zostać ustanowiona przez przedsiębiorcę osoba upoważniona do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział przedsiębiorstwa zagranicznego podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego.

Oprócz danych koniecznych do uzyskania wpisu do KRS, przedsiębiorca zagraniczny aby zarejestrować swój oddział w Polsce musi przedstawić dodatkowo:

1. imię i nazwisko oraz adres osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego,
2. poświadczony notarialnie wzór podpisu osoby upoważnionej w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego,
3. jeżeli działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - złożyć ich odpisy do akt rejestrowych oddziału wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze,
4. jeżeli istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - złożyć do akt rejestrowych oddziału odpis z tego rejestru wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski; w przypadku gdy przedsiębiorca zagraniczny utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej więcej niż jeden oddział, złożenie tych dokumentów może nastąpić w aktach jednego z oddziałów, z tym że w aktach rejestrowych pozostałych oddziałów należy wskazać ten oddział, w którego aktach złożono wskazane dokumenty, wraz z oznaczeniem sądu, w którym znajdują się akta, i numeru oddziału w rejestrze.

Oddział jest ponadto zobowiązany do:

1. zgłaszania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego, w przypadku otwarcia procesu likwidacyjnego lub utraty prawa wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę zagranicznego prowadzącego oddział w Polsce w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych okoliczności,
2. używania do oznaczenia oddziału oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz dodaniem wyrazów „oddział w Polsce”,
3. prowadzenia odrębnej rachunkowości w języku polskim zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości.

Kiedy przedsiębiorca zagraniczny może ustanowić w Polsce przedstawicielstwo ?

Oprócz oddziałów, przedsiębiorcy zagraniczni mogą tworzyć na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej swoje przedstawicielstwa. Tworzenie przedstawicielstw nie jest uzależnione od istnienia zasady wzajemności, jednakże ich przedmiot działalności jest znacznie ograniczony. Przedstawicielstwa mogą jedynie prowadzić działalność w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorstwa zagranicznego. Na podstawie art. 95 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przedstawicielstwo mogą utworzyć również osoby zagraniczne powołane do promocji gospodarki kraju ich siedziby, z tym że zakres działania takiego przedstawicielstwa może obejmować wyłącznie promocję i reklamę gospodarki tego kraju.

Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do rejestru przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, prowadzonego przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Wpis do rejestru następuje na wniosek sporządzony w języku polskim, który musi zawierać następujące elementy:

1. nazwę, siedzibę i formę prawną przedsiębiorcy zagranicznego;
2. przedmiot działalności gospodarczej przedsiębiorcy zagranicznego;
3. imię, nazwisko oraz adres na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej osoby upoważnionej w przedstawicielstwie do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego;
4. adres przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Do wniosku należy dołączyć:

1. jeżeli przedsiębiorca zagraniczny działa na podstawie aktu założycielskiego, umowy lub statutu - odpis tego dokumentu;
2. jeżeli przedsiębiorca zagraniczny istnieje lub wykonuje działalność na podstawie wpisu do rejestru - odpis z tego rejestru;
3. oświadczenie przedsiębiorcy zagranicznego o ustanowieniu przedstawicielstwa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4. dokument potwierdzający tytuł prawny przedsiębiorcy zagranicznego do lokalu (nieruchomości), w którym działalność będzie wykonywana.

Dołączone dokumenty sporządzone w języku obcym należy przedstawić wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem na język polski.

Minister do spraw gospodarki może także odmówić wpisu do rejestru przedstawicielstwa, jeżeli:

1. utworzenie przedstawicielstwa zagrażałoby bezpieczeństwu i obronności państwa lub ochronie tajemnicy państwowej albo innemu ważnemu interesowi publicznemu,
2. wniosek dotyczy działalności wykraczającej poza działalność reklamową i promocyjną przedsiębiorcy zagranicznego lub gospodarki kraju siedziby podmiotu zagranicznego powołanego do tej promocji albo zawiera braki, które nie zostały usunięte w wyznaczonym terminie, a także gdy do wniosku nie zostały dołączone odpowiednie dokumenty.

Na przedstawicielstwo przedsiębiorcy zagranicznego nałożone zostały także obowiązki podobne do tych, które nałożono na oddziały przedsiębiorców zagranicznych. Przedstawicielstwa są więc obowiązane do:

1. używania oryginalnej nazwy przedsiębiorcy zagranicznego wraz z przetłumaczoną na język polski nazwą formy prawnej przedsiębiorcy oraz z dodaniem wyrazów „przedstawicielstwo w Polsce”,
2. prowadzenia oddzielnej rachunkowości w języku polskim zgodnie z przepisami o rachunkowości,
3. zgłaszania ministrowi właściwemu do spraw gospodarki wszelkich zmian stanu faktycznego i prawnego w zakresie danych, objętych wnioskiem o wpis do rejestru, oraz o rozpoczęciu likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego i jej ukończeniu, a także o utracie przez przedsiębiorcę zagranicznego prawa wykonywania działalności gospodarczej lub rozporządzania swoim majątkiem, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych zdarzeń.

Pamiętaj że:

1. minister do spraw gospodarki wydaję decyzję o zakazie wykonywania działalności przez przedstawicielstwo lub oddział, jeżeli:
   • przedstawicielstwo lub oddział rażąco narusza prawo polskie lub nie dokonuje odpowiednich zgłoszeń,
   • nastąpiło otwarcie likwidacji przedsiębiorcy zagranicznego lub przedsiębiorca ten utracił prawo wykonywania działalności gospodarczej lub rozporządzania swoim majątkiem,
   • działalność przedsiębiorcy zagranicznego (przedstawicielstwa lub oddziału) zagraża bezpieczeństwu i obronności państwa, ochronie tajemnicy państwowej lub innemu ważnemu interesowi publicznemu.
2. przedstawicielstwa utworzone na podstawie ustawy z dnia 29 marca 1996 r. o zmianie ustawy o spółkach z udziałem zagranicznym oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 45, poz. 199 i z 1997 r. Nr 9, poz. 44), działają na zasadach dotychczasowych do czasu wygaśnięcia udzielonych zezwoleń (art. 80 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej).
3. wpisy oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zgranicznych, istniejące w dniu wejścia w życie ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, pozostają w mocy.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r. Nr 173, poz. 1807);
• ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2004 r. Nr 173, poz. 1808).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.