Oferujesz produkty w sprzedaży wysyłkowej? - dowiedz się więcej o umowach zawieranych na odległość

Co rozumiemy pod pojęciem "umowa zawierana na odległość"?

Umowę zawieraną na odległość cechują następujące elementy:

• brak jednoczesnej obecności obu stron - nie jest to spotkanie w cztery oczy w lokalu przedsiębiorcy,
• zorganizowanie działalności przedsiębiorcy na zasadzie zawierania umów na odległość (przedsiębiorca nie posiada zazwyczaj placówek swojego przedsiębiorstwa (np. przedsiębiorca, który sprzedaje towary lub polisy ubezpieczeniowe tylko przez telefon)),
• zawieranie umowy przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, w szczególności:
  1. drukowanego lub elektronicznego formularza zamówienia niezaadresowanego lub zaadresowanego (dostarczanego np. w gazecie),
  2. listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej (np. Szanowna Pani proponujemy zakup...),
  3. reklamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia,
  4. reklamy w postaci elektronicznej,
  5. katalogu, telefonu, telefaksu, radia, telewizji, automatycznego urządzenia wywołującego, wizjofonu, wideotekstu (posłużenie się tym sposobem jest możliwe wyłącznie za uprzednią zgodą konsumenta!!!),
  6. poczty elektronicznej lub innych środków komunikacji elektronicznej (również wyłącznie za uprzednią zgodą konsumenta).

O czym przedsiębiorca powinien poinformować konsumenta zawierając z nim umowę za pomocą środków porozumiewania się na odległość?

Konsument powinien być poinformowany o:

1. imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany (nr KRS lub nr nadany w ewidencji działalności gospodarczej),
2. istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu (najczęściej - informacje o oferowanym do sprzedaży towarze),
3. cenie lub wynagrodzeniu obejmującym wszystkie ich składniki, a w szczególności cła i podatki,
4. zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia (np. przelew na określone konto); umowa nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wynagrodzenia przed otrzymaniem świadczenia,
5. kosztach oraz terminie i sposobie dostawy,
6. prawie konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni; nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne),
7. kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy (np. koszt połączenia telefonicznego),
8. terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący (np. oferta wiąże do 20 kwietnia b.r.),
9. minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe (np. umowa o dostarczanie co miesiąc określonego towaru),
10. miejscu i sposobie składania reklamacji (miejsce to powinno być dla konsumenta dogodne, tzn. reklamacja towaru nie może narazić klienta na nadmierne koszty," ani spowodować nadmiernych trudności),
11. prawie wypowiedzenia umowy o świadczenie ciągłe lub okresowe (czyli świadczenie, które ma być spełniane przez dłuższy czas); termin wypowiedzenia (jeśli jest przewidziany w umowie) nie może być dłuższy niż 1 miesiąc; w wypadku nie oznaczenia terminu ustawa przewiduje miesięczny termin wypowiedzenia.

Informacje te, powinny być sformułowane jednoznacznie, w sposób zrozumiały i łatwy do odczytania.

Przedsiębiorca jest obowiązany do potwierdzenia konsumentowi na piśmie wyżej wymienionych informacji, najpóźniej w momencie rozpoczęcia spełniania świadczenia (czyli np. wraz z wysłaniem zamówionego towaru przedsiębiorca powinien dostarczyć pismo obejmujące powyższe informacje).

Obowiązek określony wyżej nie dotyczy jednorazowych świadczeń, które same są spełniane przy użyciu środków porozumiewania się na odległość i za które rachunek wystawia osoba fizyczna lub prawna, która w ramach swojego przedsiębiorstwa udostępnia co najmniej jeden środek porozumiewania się na odległość, dostępny dla konsumenta i przedsiębiorcy (operator środków porozumiewania się).

Wynika z tego, że obowiązku wysyłania pisma informującego nie ma np. operator telefoniczny wobec konsumenta, który korzysta z telefonu stacjonarnego.

W razie braku wymaganego potwierdzenia informacji, termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi trzy miesiące i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Jeżeli jednak konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do dziesięciu dni od tej daty. Sankcją naruszenia obowiązków informacyjnych przez przedsiębiorcę jest zatem umożliwienie konsumentowi "wycofania się" z umowy nawet po upływie 3 miesięcy od zawarcia umowy.

Jakie specjalne prawa przysługują konsumentowi w wypadku zawarcia umowy na odległość?

Kto jest konsumentem w rozumieniu ustawy o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny?

Konsumentem jest każda osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej nie związanej bezpośrednio z prowadzoną przez siebie działalnością gospodarczą czy zawodową. Konsumentem nie będzie więc nigdy spółka handlowa.

Kiedy konsument może odstąpić od umowy zawartej na odległość?

Konsument ma prawo do odstąpienia od zawartej umowy bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od wydania rzeczy, a jeśli przedmiotem umowy było świadczenie usługi - od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed upływem tych dziesięciu dni (tzn. przedsiębiorca może dostać to oświadczenie "do rąk" już po upływie tego dziesięciodniowego terminu).

Jak była o tym mowa wyżej, termin do odstąpienia od umowy wydłuża się do 3 miesięcy, jeśli przedsiębiorca zaniedba dopełnienia swoich obowiązków informacyjnych.

Przedsiębiorca nie może odstąpić od umowy na tych samych zasadach co konsument.

Jakie konsekwencje powoduje odstąpienie od umowy przez konsumenta?

W razie skorzystania przez konsumenta z prawa odstąpienia powstają następujące konsekwencje:

• umowa jest uważana za niezawartą,
• konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań,
• to, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu,
• zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w terminie czternastu dni,
• jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.

W wypadku odstąpienia od umowy przez konsumenta przedsiębiorca ma obowiązek poświadczyć na piśmie zwrot świadczenia przez konsumenta.

Kiedy konsumentowi nie przysługuje prawo do odstąpienia od zawartej umowy?

Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi w przypadku:

1. gdy rozpoczęcie świadczenia usług nastąpiło, za zgodą konsumenta, przed upływem terminu do odstąpienia,
2. nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na nośnikach programów komputerowych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalnego opakowania,
3. umów dotyczących świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
4. świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,
5. świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,
6. dostarczania prasy,
7. usług w zakresie gier i zakładów wzajemnych.

Wykonanie umowy przez przedsiębiorcę.

Przedsiębiorca powinien wykonać umowę zawartą na odległość najpóźniej w terminie trzydziestu dni po złożeniu przez konsumenta oświadczenia woli o zawarciu umowy.

Jeżeli przedsiębiorca nie może spełnić świadczenia z tego powodu, że przedmiot świadczenia nie jest dostępny (bo np. wyczerpane zostały zapasy), powinien niezwłocznie, najpóźniej jednak w terminie trzydziestu dni od zawarcia umowy, zawiadomić o tym konsumenta i zwrócić całą otrzymaną od niego sumę pieniężną.

Kiedy konsument może żądać unieważnienia zawartej umowy?

Konsument może żądać unieważnienia, na koszt przedsiębiorcy, zapłaty dokonanej kartą płatniczą, w razie niewłaściwego wykorzystania tej karty w wykonaniu umowy zawartej na odległość. Nie uchyla to obowiązku naprawienia konsumentowi poniesionej przez niego szkody.

Do jakich umów nie stosuje się powyższych reguł?

Regulacje zawarte w ustawie o ochronie praw konsumentów dotyczące zawierania umów na odległość są wyłączone w stosunku do niektórych umów (mimo że zostały zawarte z wykorzystaniem np.

telefonu), co oznacza przede wszystkim brak rygorystycznych obowiązków informacyjnych przedsiębiorcy i brak prawa konsumenta do odstąpienia od umowy. Do tych "wyłączonych" umów ustawa zalicza:

1. umowy z wykorzystaniem automatów sprzedających,
2. umowy z wykorzystaniem innych automatów umieszczonych w miejscach prowadzenia handlu,
3. rent,  
4. zawartych z operatorami telekomunikacji przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych,
5. dotyczących nieruchomości z wyjątkiem najmu,
6. sprzedaży z licytacji.

Pamiętaj, że:

• nie jest umową zawieraną na odległość umowa z przedsiębiorcą (choćby została zawarta np. przez telefon), który zazwyczaj nie posługuje się przy zawieraniu umów środkami porozumiewania się na odległość (nie zorganizował swojego przedsiębiorstwa na bazie np. telezakupów, ma normalną siedzibę dostępną dla klientów),
• spełnienie świadczenia nie zamówionego przez konsumenta następuje na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań (w szczególności konsument nie musi odsyłać niezamówionej przez niego np. książki przysłanej przez przedsiębiorcę),
• konsumentowi przysługuje prawo odstąpienia od umowy bez podania przyczyny,
• szczególne przepisy o umowach zawieranych na odległość dotyczą usług finansowych.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 2 marca 2000 r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz. U. 2000 r., Nr 22, poz. 271 ze zmianami).

Zespół
e-prawnik.pl