Opodatkowanie towarów sprzedawanych „na raty”

Odpowiedź na pytanie, w jaki sposób opodatkowane są towary sprzedawane „na raty” wymaga określenia jak należy kwalifikować sprzedaż wedle ustawy o podatku od towarów i usług(dalej ustawa o VAT) , jak wyznaczyć moment powstania zobowiązania podatkowego przy tego rodzaju transakcjach, oraz czy te ogólne zasady znajdują zastosowanie do ratalnej sprzedaży towarów.

Sprzedaż jako dostawa towarów

Zgodnie z art. 7 ustawy o podatku od towarów i usług(dalej ustawa o VAT) przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również:

1) przeniesienie z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu lub przeniesienie z mocy prawa prawa własności towarów w zamian za odszkodowanie;

2) wydanie towarów na podstawie umowy dzierżawy, najmu, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej na czas określony lub umowy sprzedaży na warunkach odroczonej płatności, jeżeli umowa przewiduje, że w następstwie normalnych zdarzeń przewidzianych tą umową lub z chwilą zapłaty ostatniej raty prawo własności zostanie przeniesione;

3) wydanie towarów na podstawie umowy komisu: między komitentem a komisantem, jak również wydanie towarów przez komisanta osobie trzeciej;

4) wydanie towarów komitentowi przez komisanta na podstawie umowy komisu, jeżeli komisant zobowiązany był do nabycia rzeczy na rachunek komitenta;

5) ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego;

 6) oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste;

7) zbycie praw, o których mowa w pkt 5 i 6.

8) przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

• przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
 
• wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Za towar natomiast uważa się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii( art.2 pkt 6 ustawy o VAT)

Jak wynika więc z powyższego, sprzedaż, rozumianą jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, zakwalifikować należy jako dostawę towarów.

Kiedy powstaje obowiązek podatkowy wedle ustawy o VAT?

 Zgodnie z art. 19 ustawy , co do zasady, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. Jeżeli jednak dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W przypadku, gdy przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części.

Podstawą opodatkowania jest obrót, czyli w przypadku sprzedaży kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej.

 Zastosowanie przepisów ogólnych do ratalnej sprzedaży towarów.

Sprzedaż ratalna towarów podlega ogólnym zasadom ustalania momentu powstania zobowiązania podatkowego oraz podstawy opodatkowania. Tak więc, zgodnie z wyżej cytowanymi przepisami, momentem powstania zobowiązania podatkowego jest chwila wydania towarów lub wystawienia faktury(z zastrzeżeniem maksymalnego 7 – dniowego terminu). Prawnie relewantnym momentem dla ustalenia momentu sprzedaży towarów jest wydanie towarów lub potwierdzenie zawartej umowy fakturą. Fakt, iż zapłata za towar zostanie uiszczona w określonych w umowie odstępach czasowych pozostaje zupełnie bez znaczenia.

Podstawą opodatkowania będzie , również zgodnie z przepisami ogólnymi ustawy o VAT, kwota należna pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna natomiast powinna wynikać z postanowień umowy zawartej pomiędzy stronami. Może ona, w zależności od treści podjętych ustaleń, obejmować odsetki doliczane do każdej płaconej raty oraz koszty manipulacyjne związane z zawarciem umowy sprzedaży „na raty”. W takim przypadku te dodatkowe świadczenia będą zwiększały podstawę opodatkowania. Strony mogą jednak wyłączyć te dwie pozycje z podstawy opodatkowania i potraktować je jako sprzedaż usług finansowych, które to, są zwolnione z podatku VAT.

Warto przy tym pamiętać, iż przy sprzedaży na raty za pośrednictwem banku, w sytuacji gdy sklep, w którym dokonywany jest zakup ma podpisana umowę z bankiem, dla podatnika(czyli sprzedawcy) transakcja taka ma formę zwykłej sprzedaży . Zobowiązany on jest do wystawienie faktury i odprowadzenia podatku należnego od całości wartości towaru w miesiącu, w którym sprzedaż została dokonana. Kwestia rat płaconych przez nabywcę jest już sprawą pomiędzy samym nabywcą, a bankiem.

Inaczej nieco wygląda opodatkowanie sprzedaży, w której wydanie towaru poprzedzone jest przedpłatami wpłacanymi na pokrycie kwoty na którą opiewa umowa. Zgodnie ze wspomnianym wcześniej art. 19. 11 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje wtedy z chwilą uiszczania kolejnych przedpłat.

Podstawa prawna:

Ustawa o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004( Dz.U Nr 54, poz.535)

 Tomasz Schwertner

www.e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl