Obowiązek odpowiedniego oznaczania przedsiębiorstwa
Zgodnie z art. 20 ustawy o Swobodzie dziaÅ‚alnoÅ›ci gospodarczej PrzedsiÄ™biorca wprowadzajÄ…cy towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiÄ…zany do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie lub instrukcji lub do dostarczenia w inny, zwyczajowo przyjÄ™ty sposób, pisemnych informacji w jÄ™zyku polskim:
Art. 43(2) oraz 43(3) kodeksu cywilnego stwierdzają Przedsiębiorca działa pod firmą.
FirmÄ™ ujawnia siÄ™ we wÅ‚aÅ›ciwym rejestrze, chyba że przepisy odrÄ™bne stanowiÄ… inaczej. Firma przedsiÄ™biorcy powinna siÄ™ odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiÄ™biorców prowadzÄ…cych dziaÅ‚alność na tym samym rynku.
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji nakÅ‚ada na przedsiÄ™biorców obowiÄ…zek odpowiedniego oznaczenia swojego przedsiÄ™biorstwa. Wynika to z uznania, że oznaczenie przedsiÄ™biorstwa, które może wprowadzić klientów w błąd co do jego tożsamoÅ›ci, przez używanie firmy, nazwy, godÅ‚a, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wczeÅ›niej używanego (zgodnie z prawem) do oznaczenia innego przedsiÄ™biorstwa, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji. Na przedsiÄ™biorcy spoczywa wiÄ™c obowiÄ…zek takiego oznaczenia przedsiÄ™biorstwa, by wÄ…tpliwoÅ›ci takie nie powstawaÅ‚y.
Zabronione jest zatem tzw. "podszywanie siÄ™" pod innego przedsiÄ™biorcÄ™ w celu "korzystania z renomy", jakÄ… ten przedsiÄ™biorca wypracowaÅ‚ sobie na rynku. "Podszywanie" zachodzi nie tylko wówczas, gdy przedsiÄ™biorca używa nazwy (firmy) innego przedsiÄ™biorcy, ale również wówczas, gdy przedsiÄ™biorca oznacza swoje przedsiÄ™biorstwo symbolem charakterystycznym dla innego przedsiÄ™biorcy (np. supermarket spożywczy -biedronkÄ…).
Ustawa zawiera również Å›rodki, które majÄ… wyeliminować takie czyny naruszajÄ…ce nieuczciwÄ… konkurencjÄ™. Zgodnie wiÄ™c z ustawÄ…, jeżeli oznaczenie przedsiÄ™biorstwa nazwiskiem przedsiÄ™biorcy może wprowadzić klientów w błąd co do osoby przedsiÄ™biorcy, ponieważ inne przedsiÄ™biorstwo wczeÅ›niej używaÅ‚o podobnego oznaczenia, przedsiÄ™biorca ten powinien podjąć Å›rodki majÄ…ce na celu usuniÄ™cie niebezpieczeÅ„stwa wprowadzenia w błąd osób trzecich.
Co można zrobić w sytuacji, gdy oznaczenie przedsiębiorcy wprowadza w błąd?
JeÅ›li przedsiÄ™biorca nie podejmie zalecanych dziaÅ‚aÅ„, majÄ…cych na celu usuniÄ™cie zagrożenia wprowadzenia w błąd, zainteresowany może udać siÄ™ po pomoc do sÄ…du. Na żądanie zainteresowanego sÄ…d wyda orzeczenie nakazujÄ…ce przedsiÄ™biorcy, który później zaczÄ…Å‚ używać tego oznaczenia, podjÄ™cie stosownych Å›rodków zapobiegajÄ…cych wprowadzaniu w błąd, polegajÄ…cych w szczególnoÅ›ci na:
-
wprowadzeniu zmian w oznaczeniu przedsiębiorstwa,
-
ograniczeniu zakresu terytorialnego używania oznaczenia,
-
używaniu oznaczenia w okreÅ›lony sposób.
Podział, przekształcenie lub likwidacja przedsiębiorstwa
Podobnie rzecz siÄ™ ma w przypadku, gdy wskutek likwidacji, podziaÅ‚u lub przeksztaÅ‚cenia przedsiÄ™biorstwa powstanie wÄ…tpliwość, który z przedsiÄ™biorców ma prawo używać oznaczenia przedsiÄ™biorstwa zlikwidowanego, podzielonego lub przeksztaÅ‚conego. Także wtedy obowiÄ…zkiem przedsiÄ™biorcy jest ustalenie takiego oznaczenia, które nie bÄ™dzie wprowadzać w błąd osób trzecich.
W razie sporu, na żądanie zainteresowanego przedsiębiorcy, także sąd ma prawo ustalić oznaczenia przedsiębiorstw, uwzględniając interesy stron oraz inne okoliczności sprawy.
Co grozi za niezgodne z prawem oznaczenie przedsiębiorstwa?
Ustawa zawiera całą gamÄ™ Å›rodków prawnych sÅ‚użących zwalczaniu nieuczciwej konkurencji w każdym jej przejawie. Przewiduje sankcje cywilne oraz karne.
Obowiązek zapłaty odszkodowania i inne.
W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiÄ™biorca, którego interes zostaÅ‚ zagrożony lub naruszony, może żądać:
-
zaniechania niedozwolonych działań,
-
usuniÄ™cia skutków niedozwolonych dziaÅ‚aÅ„,
-
złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie (informującego o niezgodnym z prawem oznaczeniu swojego przedsiębiorstwa przez nieuczciwego przedsiębiorcę),
-
naprawienia wyrzÄ…dzonej szkody, na zasadach ogólnych,
-
wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyÅ›ci, na zasadach ogólnych (z bezpodstawnie uzyskanymi korzyÅ›ciami mamy do czynienia m. in. w sytuacji, gdy nieuczciwy przedsiÄ™biorca pozyskaÅ‚ klientów tylko dlatego, że "podszyÅ‚" siÄ™ pod innego przedsiÄ™biorcÄ™),
-
zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.
Co wiÄ™cej, roszczenia takie przysÅ‚ugujÄ… nie tylko pokrzywdzonemu w wyniku zÅ‚amania zakazu konkurencji przedsiÄ™biorcy, ale także krajowej lub regionalnej organizacji, której celem statutowym jest ochrona interesów przedsiÄ™biorców, oraz Prezesowi UrzÄ™du Ochrony Konkurencji i Konsumentów, jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji zagraża lub narusza interesy konsumentów.
Roszczenia z tytuÅ‚u czynów nieuczciwej konkurencji ulegajÄ… przedawnieniu z upÅ‚ywem lat trzech.
Sankcje karne.
Ustawa zawiera także przepisy karne które stanowiÄ…, że kto dopuszcza siÄ™ czynu nieuczciwej konkurencji, podlega karze aresztu lub grzywny.
Jak stanowi ustawa, Å›ciganie wymienionych wykroczeÅ„ nastÄ™puje na żądanie pokrzywdzonego, lecz w celu zapewnienia wiÄ™kszej ochrony przedsiÄ™biorcom, z wnioskiem takim mogÄ… także wystÄ…pić organizacje majÄ…ce na celu ochronÄ™ konsumentów oraz Prezes UOKIK.
Pamiętaj, że:
-
na każdym przedsiębiorcy spoczywa obowiązek odpowiedniego oznaczenia swego przedsiębiorstwa (obowiązek taki wynika z art. 20 ustawy o Swobodzie działalności gospodarczej),
-
za dokonanie czynu nieuczciwej konkurencji grożą sankcje cywilne i karne,
-
Kodeks cywilny również chroni firmÄ™ (nazwÄ™) przedsiÄ™biorcy,
-
dokładne informacje na temat oznaczenia przedsiębiorcy można znaleźć w poradzie "Firma, czyli oznaczenie przedsiębiorcy".
Podstawa prawna:
-
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r., Nr 153, poz. 1503).