Pomoc publiczna dla przedsiębiorców (stan aktualny do dnia 31 maja 2004 r.)

Co to jest pomoc publiczna dla przedsiębiorców?

Pomoc publiczna dla przedsiębiorców stanowi przysporzenie korzyści finansowych określonemu przedsiębiorcy w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Przysporzenie takie stanowi pomoc, jeżeli:

1. jest realizowane bezpośrednio z krajowych środków publicznych lub z takich środków przekazanych innym podmiotom albo pomniejsza lub może pomniejszyć te środki, oraz

2. narusza lub grozi naruszeniem konkurencji przez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorców lub produkcji niektórych towarów.

W jakiej formie udziela się pomocy?

Przepisy ustawy stosuje się do pomocy udzielanej w jakiejkolwiek formie. Pomoc ta może m.in. przybrać formę:

1. dotacji oraz ulg i zwolnień podatkowych,

2. dokapitalizowania przedsiębiorców na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

3. pożyczek lub kredytów udzielanych na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

4. poręczeń lub gwarancji udzielanych przedsiębiorcom lub za zobowiązania przedsiębiorców - na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,

5. zaniechania poboru, odroczenia płatności lub rozłożenia na raty płatności podatku bądź zaległości podatkowej oraz umorzenia zaległości podatkowej bądź odsetek za zwłokę,

6. zbycia lub oddania do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa, państwowych osób prawnych albo jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków, na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku.

Kiedy pomoc jest niedopuszczalna?

• Niedopuszczalną jest pomoc, która ze względu na wielkość i częstotliwość pomocy dotychczas udzielonej przedsiębiorcy, niezależnie od jej przeznaczenia, może wyeliminować albo istotnie ograniczyć lub naruszyć konkurencję bądź uniemożliwić lub istotnie utrudnić powstanie konkurencji.

Kiedy pomoc jest dopuszczalna?

Dopuszczalna jest pomoc:

1. Udzielana w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia.

2. Udzielana w celu:

   • zapobieżenia lub likwidacji poważnych i mających charakter ponadsektorowy zakłóceń gospodarki,

   • wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,

   • promowania kultury, nauki i oświaty oraz ochrony dziedzictwa kulturowego,

3. Stanowiąca rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu jego udziału w realizacji zadań publicznych, w tym przeznaczona na wyrównanie

4. Regionalna, horyzontalna lub w sektorach uznanych za wrażliwe.

5. Wspierająca rozwój eksportu, jeśli jest:

   • przeznaczona na pokrycie kosztów udziału w targach, badań studialnych lub usług doradczych niezbędnych dla wypromowania nowego produktu lub istniejącego produktu na nowych rynkach lub

   • niezakłócająca konkurencji z przedsiębiorstwami z państw członkowskich Wspólnot Europejskich.

Kiedy pomoc może być udzielana?

Pomoc może być udzielana, jeżeli równocześnie:

1. stanowi, w przypadkach inwestowania lub tworzenia nowych miejsc pracy, uzupełnienie środków innych niż środki publiczne, angażowanych przez przedsiębiorców,

2. jej wielkość, czas trwania oraz zakres są proporcjonalne do rangi rozwiązywanego problemu

3. przynosi korzyści społeczne większe niż korzyści możliwe do osiągnięcia bez jej udzielenia, przy uwzględnieniu związanych z tym kosztów,

4. charakteryzuje się przejrzystością ułatwiającą jej nadzorowanie.

Co to jest pomoc regionalna?

Pomoc regionalna ma na celu długookresowe pobudzenie rozwoju obszarów charakteryzujących się poziomem produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca niższym niż 75% średniego poziomu produktu krajowego brutto na jednego mieszkańca we Wspólnotach Europejskich. Obszary te mają być wskazane przez Radę Ministrów. Rada Ministrów wskaże również szczegółowe warunki udzielania pomocy regionalnej oraz rodzaje kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą.

Co to jest pomoc horyzontalna?

Pomocą horyzontalną jest pomoc udzielana na:

1. restrukturyzację przedsiębiorstw oraz pomoc doraźną,

2. prace badawczo-rozwojowe,

3. utrzymanie poziomu zatrudnienia lub utworzenie nowych miejsc pracy w przedsiębiorstwach,

4. rozwój małych i średnich przedsiębiorców,

5. ochronę środowiska,

6. szkolenia na potrzeby określonych przedsiębiorców, bezpośrednio związane z rozwojem ich przedsiębiorstw

Pomoc horyzontalna może być udzielona wyłącznie przedsiębiorcy znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej, w celu przywrócenia długookresowej zdolności konkurowania na rynku. Szczegółowe warunki udzielania pomocy ustalone zostaną w rozporządzeniu.

Czy pomoc jest nadzorowana?

• Organem nadzorującym pomoc jest Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W przypadku stwierdzenia, że udzielona pomoc została wykorzystana bądź jest wykorzystywana niezgodnie z przeznaczeniem, organ udzielający pomocy, z urzędu lub na wniosek organu nadzorującego, stwierdza wygaśnięcie w całości lub w części decyzji, na podstawie której udzielono pomocy. W takim przypadku powstaje obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość pomocy wraz z odsetkami - w wysokości odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych - liczonymi od dnia udzielenia pomocy.

Pamiętaj, że:

• Przedsiębiorcy ubiegający się o pomoc są zobowiązani do przedstawienia organowi udzielającemu pomocy informacji o pomocy udzielonej im w okresie 3 kolejnych lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy, niezależnie od jej wartości. Do czasu przekazania przez przedsiębiorcę tych informacji nie wszczyna się postępowania w sprawie udzielenia pomocy.

• Przedsiębiorcy korzystający z pomocy są zobowiązani do składania organowi nadzorującemu lub organowi udzielającemu pomocy okresowych sprawozdań dotyczących otrzymanej pomocy.

• Przepisów ustawy nie stosuje się do udzielenia pomocy :

  1. jeżeli wartość pomocy, łącznie z wartością pomocy udzielonej przedsiębiorcy w okresie kolejnych 3 lat poprzedzających dzień jej udzielenia, nie przekracza równowartości 100 tys. EURO. (W przypadku pomocy udzielanej w górnictwie węgla, hutnictwie żelaza i stali lub w transporcie przepisy ustawy stosuje się niezależnie od wartości tej pomocy),

  2. przeznaczonej na tworzenie i rozbudowę infrastruktury technicznej, pod warunkiem, że nie jest przeznaczona wyłącznie dla określonego przedsiębiorcy,

  3. w celu zrekompensowania kosztów ponoszonych na realizację zadań na rzecz obronności państwa,

  4. w celu usunięcia szkody wyrządzonej przedsiębiorcy, powstałej na skutek zastosowania się przez niego do urzędowej interpretacji prawa podatkowego lub informacji organu podatkowego o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego,

  5. w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spożywczym, łowiectwie, leśnictwie, rybołówstwie i rybactwie,

  6. na skup i przechowywanie produktów rolnych oraz zapasów przetworów z tych produktów, a także na skup i przechowywanie zapasów ryb morskich,

  7. udzielanej przedsiębiorcom zatrudniającym osoby niepełnosprawne - w formie dofinansowania lub refundacji wynagrodzeń osób niepełnosprawnych lub składek na ubezpieczenie społeczne naliczanych od tych wynagrodzeń.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 27 lipca 2002 r. o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców (Dz. U. 2002 r. Nr 141, poz. 1177).