System emerytalny przed OFE

Wprowadzona w życie 1 stycznia 1999 roku reforma emerytalna oparta o rozwiązanie III-filarowe, całkowicie zmieniła ówczesny system emerytalny. System działający w Polsce do 1 stycznia 1999 roku był tzw. systemem zdefiniowanego świadczenia (system repartycyjny). Rozwiązanie to działało na zasadzie wypłacania świadczeń emerytalnych z funduszy pochodzących od ZUS-u z tytułu składek pracujących.

Założeniem takiego systemu jest przyjęcie, że pracująca część społeczeństwa bierze na siebie utrzymanie wszystkich emerytów i rencistów - kapitał emerytalny części pracującej nie jest gromadzony. Jego podstawową cechą jest brak powiązania między wysokością składki na ubezpieczenie społeczne a wysokością przyszłego świadczenia emerytalnego. Wysokość przyszłej emerytury, była zatem zupełnie oderwana od sumy składek. Największy wpływ na wielkość emerytury miało wynagrodzenie wypłacane w ostatnich latach zatrudnienia oraz okres płacenia składek, a nie ich wysokość. W tym systemie pracownicy nie byli zainteresowani odprowadzaniem wysokiej składki emerytalnej. Taki stan rzeczy prowadził do oczywistych patologii - na porządku dziennymi było sztuczne podwyższanie wynagrodzenia tuż przed przejściem pracownika na emeryturę w celu uzyskania wyższego świadczenia emerytalnego. Skutkiem powyższych założeń było również uprzywilejowanie poszczególnych grup pracowników pod względem osiągania wieku emerytalnego i wysokości emerytury. Część ubezpieczonych, mimo odprowadzania składki w takiej samej procentowo wysokości, co osoby nieuprzywilejowane, otrzymywało wyższe świadczenie emerytalne. Ustawodawca, realizując często doraźną wolę polityczną uprzywilejowania określonej grupy pracowników, mógł ustalić dla niej niższy wiek emerytalny lub wyższy przelicznik wysokości świadczenia emerytalnego w odniesieniu do ostatnio wypłacanego wynagrodzenia czy długości stażu pracy. Takie działania podejmowane były przed 1999 rokiem nader często przez co powstał skomplikowany system zróżnicowanych warunków i trybów przechodzenia na świadczenie emerytalne jak również ustalania jego wysokości w odniesieniu do różnych grup zawodowych.

Zmiana systemu emerytalnego po 1999 roku związana była z przejściem do tzw. systemu zdefiniowanej składki, gdzie o wysokości świadczenia emerytalnego decydowała wysokość odprowadzanej składki. Dla osób pracujących przed 1999 rokiem przyjęto konstrukcję kapitału początkowego, który stanowi bazę do ustalenia nowego świadczenia emerytalnego, już z uwzględnieniem wysokości odprowadzanych składek.

Aktualnie system zdefiniowanego świadczenia nadal jest jednak stosowany do ubezpieczonych urodzonych przed 1 stycznia 1949 roku i do tych ubezpieczonych urodzonych po 31 grudnia 1948 roku, którzy do 31 grudnia 2008 roku spełnili warunki nabycia prawa do emerytury w niższym wieku emerytalnym, do wcześniejszej emerytury, do emerytury kolejowej i do emerytury nauczycielskiej. System ten stosuje się też do wyliczenia wysokości emerytury górniczej.

e-prawnik.pl


Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika