Od podatku dochodowego obliczonego według skali podatkowej, pomniejszonego o kwotę składki zdrowotnej podlegającej odliczeniu, podatnik ma prawo odliczyć pewną kwotę na każde małoletnie dziecko, w stosunku do którego w roku podatkowym: wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, albo też sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Ulga ta jest też w pewnych przypadkach dostępna dla podatników utrzymujących pełnoletnie dzieci w związku z wykonywaniem przez tych podatników ciążącego na nich obowiązku alimentacyjnego oraz w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej.

Na jakie dzieci przysługuje ulga rodzinna?

Ulga przysługuje na każde:

1) małoletnie dziecko:

a)  wobec którego podatnik wykonywał władzę rodzicielską,

b) które zamieszkiwało z podatnikiem a podatnik w stosunku do dziecka pełnił funkcję opiekuna prawnego,

c) nad którym podatnik sprawował opiekę poprzez pełnienie funkcji rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą,

2) pełnoletnie dziecko pozostające na utrzymaniu podatnika w związku z wykonywaniem ciążącego na podatniku obowiązku alimentacyjnego lub w związku ze sprawowaniem funkcji rodziny zastępczej, które:

a) otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,

b) nie ukończyło 25. roku życia, kontynuuje naukę w szkołach, o których mowa w przepisach regulujących polski lub zagraniczny system oświaty lub szkolnictwo wyższe, oraz poza dochodami z renty rodzinnej nie uzyskało w roku podatkowym dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (skala podatkowa) lub art. 30b (19% stawka dla niektórych dochodów z kapitałów pieniężnych) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w łącznej wysokości przekraczającej 3 089 zł (556,02 zł : 18%)

- z wyjątkiem dzieci:

• pozostających w związku małżeńskim,
• dla których miejscem pobytu na podstawie orzeczenia sądu jest instytucja zapewniająca całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych,
• do których mają zastosowanie przepisy ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, z wyłączeniem prywatnego najmu, ustawy o podatku tonażowym bądź też przepisy dotyczące opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej według 19% stawki podatku, o której mowa w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 

Odliczenie nie przysługuje, poczynając od miesiąca kalendarzowego, w którym dziecko:

1. na podstawie orzeczenia sądu zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych;
2. wstąpiło w związek małżeński.

Jaką kwotę można odliczyć od podatku?

W przypadku tej ulgi obowiązują miesięczne limity odliczenia. Wysokość limitów jest zróżnicowana w zależności od liczby dzieci.

Za każdy miesiąc kalendarzowy, w którym podatnik wykonuje władzę, pełni funkcję, sprawuje opiekę lub utrzymuje dziecko limit wynosi:

• na 1 dziecko - 92,67 zł (rocznie 1 112,04 zł) - ale w przypadku jednego dziecka warunkiem zastosowania odliczenia jest spełnienie kryterium dochodowości, o którym mowa poniżej;
• na drugie dziecko  -  92,67 zł (rocznie 1 112,04 zł);
• na trzecie dziecko  -  166,67 zł (rocznie 2 000,04 zł);
• na czwarte i każde kolejne dziecko - 225 zł (rocznie 2 700 zł).

W przypadku, gdy w tym samym miesiącu w stosunku do dziecka wykonywana jest władza, pełniona funkcja sprawowana opieka, lub dziecko pozostaje na utrzymaniu podatnika, każdemu z podatników przysługuje odliczenie w kwocie stanowiącej 1/30 miesięcznego limitu za każdy dzień sprawowania pieczy nad dzieckiem.

Odliczenie dotyczy łącznie:

• obojga rodziców,
• opiekunów prawnych dziecka albo
• rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim.

Kwotę tę ww. osoby mogą odliczyć od podatku w częściach równych lub w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.

Kto może skorzystać z odliczenia na jedno dziecko?

Podatnik posiadający jedno dziecko:

a) pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy (z zastrzeżeniem lit. b)

- może skorzystać z odliczenia, jeżeli roczne jego dochody łącznie z dochodami małżonka nie przekroczyły kwoty 112 000 zł,

b) będący panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację lub osobą pozostającą w związku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności, samotnie wychowujący dziecko

- może skorzystać z odliczenia, jeżeli jego roczne dochody nie przekroczyły kwoty 112 000 zł,

c) niepozostający w związku małżeńskim (przez cały rok podatkowy lub jego cześć) oraz niebędący osobą samotnie wychowującą dziecko

- może skorzystać z odliczenia, jeżeli jego roczne dochody nie przekroczyły kwoty 56 000 zł.

Przy ustalaniu kryterium dochodowości uwzględnia się dochody, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c ustawy PIT, pomniejszone o podlegające odliczeniu składki na ubezpieczenia społeczne (krajowe i zagraniczne), o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jakie dokumenty są potrzebne?

Na ewentualne żądanie organów podatkowych, podatnik jest obowiązany przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

1) odpis aktu urodzenia dziecka;

2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;

3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;

4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.

Kiedy można dokonać odliczenia?

Realizacja odliczenia następuje po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu podatkowym PIT‑36 lub PIT‑37, w którym podaje się liczbę dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci. 

Jak uzyskać kwotę niewykorzystanej ulgi na dzieci?

Jeżeli podatnikowi zabraknie podatku do odliczenia pełnej kwoty przysługującej ulgi, to obecnie ma on prawo do otrzymania kwoty niewykorzystanej ulgi na dzieci, do wysokości przysługującej mu kwoty odliczenia.

Kwota niewykorzystanej ulgi, jaką może otrzymać podatnik nie może przekroczyć łącznej kwoty zapłaconych przez podatnika składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, które podlegają odliczeniu (zgodnie z przepisami art. 26 ust. 1 pkt 2, 2a i ust. 13b oraz art. 27b ust. 1, 2 i 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) - wykazanych przez płatnika lub samodzielnie wpłaconych do ZUS lub do zagranicznych systemów ubezpieczeń . 

Podstawa prawna: 

• ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 2032, ze zm.; PIT) - art. 27f.