Unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego

Kiedy zamawiający może unieważnić postępowanie?

Prawo zamówień publicznych wprowadza obowiązek unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w razie zaistnienia jednej z przesłanek określonych w ustawie.

Nie można unieważnić postępowania o zamówienie publiczne z innych przyczyn niż określone w ustawie. Zamawiający nie może więc zastrzec możliwości unieważnienia postępowania z innych przyczyn bądź bez podania przyczyny.

W jakich przypadkach zamawiający ma obowiązek unieważnienia postępowania?

W świetle przepisów Prawa zamówień publicznych zamawiający jest zobowiązany do unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia, jeżeli:

• Nie została złożona żadna oferta niepodlegająca odrzuceniu.
• Nie wpłynął żaden wniosek o dopuszczenie do udziału od wykonawcy niepodlegającego wykluczeniu.
• W postępowaniu prowadzonym w trybie zapytania o cenę nie złożono co najmniej dwóch ofert niepodlegających odrzuceniu.
• W postępowaniu prowadzonym w trybie licytacji elektronicznej wpłynęły mniej niż dwa wnioski o dopuszczenie do udziału w licytacji elektronicznej.
• Nie zostały złożone oferty co najmniej przez dwóch wykonawców niepodlegających wykluczeniu.
• Cena najkorzystniejszej oferty przewyższa kwotę, którą zamawiający może przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia.
• Wystąpiła istotna zmiana okoliczności powodująca, że prowadzenie postępowania lub wykonanie zamówienia nie leży w interesie publicznym, czego nie można było wcześniej przewidzieć.
• Postępowanie obarczone jest wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy w sprawie zamówienia publicznego. 
• Jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest cena, nie można dokonać wyboru oferty najkorzystniejszej ze względu na to, że zostały złożone oferty o takiej samej cenie, a zamawiający wezwał wykonawców, którzy złożyli te oferty, do złożenia ofert dodatkowych i zostały złożone oferty dodatkowe o takiej samej cenie.

Na czym polega istotna zmiana okoliczności?

Zmiana okoliczności musi mieć charakter trwały oraz nieprzewidywalny dla zamawiającego w chwili otwarcia postępowania. Za istotną zmianę okoliczności uznaje się zdarzenia zaistniałe na skutek siły wyższej (wojny, pożaru, powodzi i innych zdarzeń losowych), strajku, ograniczeń nałożonych przez władze państwowe lub samorządowe albo zmiany w przepisach prawa uniemożliwiających zamówienie.

Jak należy rozumieć interes publiczny?

Interes publiczny nie może być jednak utożsamiany wyłącznie z interesem zamawiającego. Ocena, czy nadrzędność interesu ogólnego uprawnia zamawiającego do unieważnienia postępowania, podlega kontroli w toku postępowania odwoławczego. Istnienie takiego interesu, jak i jego znaczenie wymagają społecznego uzasadnienia ze strony zamawiającego.

Kiedy postępowanie jest obarczone wadą uniemożliwiającą zawarcie ważnej umowy?

Wady uniemożliwiające zawarcie ważnej umowy to w szczególności wady oświadczeń woli. Działanie pod wpływem błędu, podstępu lub groźby wymaga oceny, w jakim stopniu błąd był istotny, a podstęp lub groźba - bezprawna i poważna, aby postępowanie o zamówienie publiczne mogło być unieważnione wobec braku skuteczności prawnej czynności uczestnika postępowania. 

Jakie obowiązki ciążą na zamawiającym w związku z unieważnieniem postępowania?

• W przypadku unieważnienia postępowania przed upływem terminu składania ofert zamawiający zawiadamia o unieważnieniu postępowania wszystkich wykonawców, którzy ubiegali się o udzielenie zamówienia.
• W przypadku unieważnienia postępowania po upływie terminu składania ofert zamawiający zawiadamia o unieważnieniu postępowania wszystkich wykonawców, którzy złożyli oferty. Zamawiający jest przy tym zobowiązany do podania uzasadnienia faktycznego i prawnego.
• W przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia zamawiający na wniosek wykonawcy, który ubiegał się o udzielenie zamówienia, ma obowiązek zawiadomić o wszczęciu kolejnego postępowania, które dotyczy tego samego przedmiotu zamówienia.

Jakie roszczenia przysługują wykonawcom?

W przypadku unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia z przyczyn leżących po stronie zamawiającego, wykonawcom przysługuje roszczenie o zwrot uzasadnionych kosztów uczestnictwa w postępowaniu, w szczególności kosztów przygotowania oferty. Roszczenie to przysługuje jedynie wykonawcom, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu.

Jakie środki odwoławcze przysługują na decyzję o unieważnieniu postępowania?

Na decyzję zamawiającego o unieważnieniu postępowania wykonawcom można wnieść protest do zamawiającego. Termin do wniesienia protestu wynosi 7 dni i biegnie od daty otrzymania zawiadomienia o unieważnieniu postępowania.

Pamiętaj, że:

• unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w razie zaistnienia jednej z przesłanek określonych w ustawie jest obligatoryjne;
• niedopuszczalne jest unieważnienie postępowania z innych przyczyn niż wskazane w ustawie.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r., Nr 164, poz. 1163)

Zespół
e-prawnik.pl