Uniknięcie konieczności płacenia alimentów przez dzieci na rodziców ? opinia prawna

4.3.2024

Stan faktyczny

Czy można po rozwodzie lub jeszcze przed jego orzeczeniem (orzeczenie z winy żony), ale po podpisaniu rozdzielności majątkowej między małżonkami w jakiś sposób ustalić rozdzielność majątkową żony i pełnoletniej pracującej córki? Żona zamierza kupić na kredyt drugie mieszkanie (kredyt hipoteczny), ale ze względu na trudną sytuację w pracy, prawdopodobnie będzie miała kłopoty ze spłatą tego kredytu. W jaki sposób zabezpieczyć córkę przed ewentualną koniecznością płacenia alimentów na rzecz matki, gdy ta nie będzie mogła spłacać kredytu mieszkaniowego lub nawet zostanie bez pracy?

Opinia prawna

W pierwszej kolejności należy sprostować nieścisłości i nieprawidłowe założenia, które znalazły się w Pani zapytaniu.

Przede wszystkim więc nie istnieje między rodzicami a dziećmi rodzaj wspólności majątkowej. Instytucja wspólności majątkowej przewidziana w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym dalej k. r. o. (ustawa z dnia 25 lutego 1964 r., Dz. U. z 1964 r. , Nr 9, poz. 59 z późniejszymi zmianami) jest właściwa dla stosunków małżeńskich, nie zaś dla stosunków między rodzicami a dziećmi. W związku z tym nie można mówić o rozdzielności majątkowej rodziców i dzieci co za tym idzie o możliwości jej ustanowienia.

Przechodząc do kwestii obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dzieci i dzieci wobec rodziców wyjaśnienia wymaga (z uwagi na fakt, iż kładzie Pani nacisk na rozwód zestawiając go ze stosunkami z córką), iż nie jest uprawnione utożsamianie stosunków między rodzicami i dziećmi ze stosunkami majątkowymi między małżonkami.

Obowiązek alimentacyjny polega na obowiązku dostarczania środków utrzymania, a w miarę możliwości także środków wychowania i obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo (art. 128 k. r. o.). W tym konkretnym przypadku obowiązek alimentacyjny ciąży na córce względem matki. Okoliczność, iż na córce ciąży obowiązek alimentacyjny nie oznacza jednak, że w każdej sytuacji matka będzie mogła żądać od córki określonej kwoty pieniężnej. Aby obowiązek skonkretyzował się w postaci roszczenia o zapłatę alimentów muszą zajść określone przesłanki, sam zaś zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego i majątkowych możliwości zobowiązanego. Dla rozstrzyganej kwestii istotne jest, iż fakt istnienia obowiązku alimentacyjnego a nawet roszczenia alimentacyjnego (w uproszczeniu roszczenie to uprawnienie do żądania w konkretnej sytuacji alimentów) nie powoduje przyznania matce przez sąd niejako z urzędu świadczenia alimentacyjnego. Sąd z urzędu nie podejmuje w tym zakresie żadnych działań.

Wypełnienie obowiązku alimentacyjnego może przybrać postać świadczenia dobrowolnego – kiedy córka będzie z własnej woli pomagać matce albo świadczenia w następstwie dochodzenia go przed sądem. W przypadku gdyby córka nie chciała dobrowolnie spełniać świadczenia wówczas matka może dochodzić zasądzenia określonej kwoty na drodze postępowania sądowego. Konieczne jest więc wniesienie pozwu do sądu, w którym matka jako uprawniona do świadczenia alimentacyjnego wystąpi o zasądzenie na jego rzecz określonej kwoty tytułem alimentów. Wymaga to więc aktywności ze strony uprawnionego. W związku z taką a nie inna konstrukcją obowiązku alimentacyjnego tak długo jak długo matka nie będzie występować z pozwem o zasądzenie na jej rzecz alimentów nie będzie możliwości aby córka została zobowiązana do ich płacenia.

Dla pełności opinii należy wskazać, iż w przypadku umowy kredytu kredytobiorca będzie osobiście odpowiedzialny za zobowiązanie, to jest za jego spłatę, a odpowiedzialność będzie ponosić całym swoim majątkiem. Ponadto zabezpieczeniem tego kredytu będzie ustanowiona hipoteka. Córka nie będzie ponosiła finansowych konsekwencji zobowiązań matki - kredytobiorcy wobec banku, chyba że, ale o tym Pani nie wspomina, byłaby poręczycielem.
Reasumując w opisanym przypadku córka nie będzie odpowiadać pośrednio czy bezpośrednio za zadłużenie matki.
Jeśli zaś chodzi o alimenty, jak już wyżej wskazano, dopóki matka nie będzie się ich domagać na drodze sądowej i sąd ich nie zasądzi, tak długo nie będzie ona zobowiązana do ich zapłaty. Odpowiadając wprost na postawione pytanie nie ma możliwości zabezpieczenia córki przed ewentualną koniecznością płacenia alimentów.

Zespół
e-prawnik.pl

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?

Masz inne pytanie do prawnika?

Komentarze

Anita 2017-08-31 18:41:08
mamy podobną sytuację . MOj mąż stracił ojca który całe zycie pił , a matka nigdy nie pracowała. Ponieważ byli w separacji zus wstrzymał jej emeryturę . Matka ma 60 lat. Niema za co zyć i chce od nas alimentów? mąż ma jeszce troje rodzeństwa. Czy można jakoś uniknąć jej płacenia alimentów. My tyramy za najniższą krajową , mamy kredyt i dziecko. Dlaczego mam płacić komuś ?
Edyta 2016-06-02 00:59:17
Niedostatek rodzica powinien być uznany wtedy, jeżeli po odliczeniu wysokości świadczeń, na jedzenie pozostaje mniej niż 900-1.000 zł. A jeżeli jest już w wieku podeszłym to trzeba uwzględnić koszty leczenia, czyli dodatkowo, co najmniej 100 zł. W Anglii po 60 roku życia lekarstwa są za darmo i przejazdy komunikacją, nie tylko miejską. A w Polsce... szkoda gadać.
BEbe 2015-07-10 15:47:22
Czy w przypadku jeśli dostaję stypendium naukowe i tzw subsistence (czyli pieniądze na pokrycie kosztów życia za granicą podczać stażu studenckeigo) ojciec może uzyskać ode mnie alimenty?
wujotka 2015-06-07 09:18:09
prawo w tym kraju to patologia!!!! mozna całe życie chlać wyżądzając krzywde dziecią i jeszcze na starość dostawać od nich pieniądze w majestacie prawa!! gdzie my żyjemy
Żaneta Zawadka 2014-06-27 18:57:35
witam nie wiem co mam robić moja mama żąda ciągle oddemnie pieniedzy a ja z nażyczonym spodziewamy się dziecka ma jeszcze 7 rodzeństwa są w rodzinie zastępczej bo moja mama jest alkocholiczką nie ma jeszcze rozwodu z moim tatą a ma następnego faceta ale on nie dawno wyszedł z więzienia bo ma problemy z prawem i boje się że zrobi mi i dziecku krzywdę jak nie dam pieniędzy mojej mamie... proszę o poradę nie wiem co mam robić i jeszcze jak mogę się postarać o to żeby moja mama nie dostała mojego rodzeństwa bo ten mojej mamy facet miał żone i dzieci i ich bił boję się o moje rodzenstwo żeby im się nic nie stało...;( proszę o poradę i z góry dziękuję
Magda M 2013-01-29 00:28:59
Witam.Rodzice mojego męża są alkoholikami.Mąz mieszkając z nimi jeszcze jako kawaler dawał im pieniądze na życie i na czynsz.Po jakimś czasie okazało się ze z tych pieniadzy nie opłacali czynszu i narósł dług.Jak maz sie o tym dowiedział to zaczął sam płacic czynsz i sam się żywic nie dając im ani grosza.Zaczeły się awantury,żeby się wynosił z domu.Uciekł bo nie wytzymał psychicznie.Teraz mamy dziecko i trochę poprawiły się miedzy nami a teścismi stosunki.Teściowa pilnowała nam około 40 godzin miesięcznie dziecko,dostawała za to 150 zł(jedzenia dziecku nie dawała tylko my).Pewnego dnia zaprowadziłam dziecko a ona była pijana,wiec mała zabrałam i wtedy nas wyzwała i powiedziała ze ma gdzies nasze ochłapy za pilnowanie a teraz chce się domagac od nas alinemtów bo zamiant pracy woli pic.Czy można tego uniknąc?
as 2012-02-07 10:56:10
pozwolę zamieścić tutaj swoje pytanie. Mój narzeczony obawia się że w przyszłości jego mama złoży wniosek o przyznanie jej alimentów. czy jest jakaś możliwość zabezpieczenia się przed tym. sytuacja wygląda tak: od dawna kobieta ma problem z alkoholem, te pieniądze które ma przepija, w dzieciństwie w domu były częste libacje. obecnie ma konkubenta, który jest dość agresywny przez co synowie przeprowadzili się do babci (niestety większość z tego co opisałam nie jest potwierdzone dokumentacją jedynie są świadkowie), babcia na razie pomaga swej córce jednak kiedy przestanie istnieje obawa o zasądzenie alimentów. ponadto matka jest w pełni zdrowa i zdolna dopracy jednak jej nie szuka, wcześniej była zarejestrowana jao bezrobotna, jednak w tym momencie straciła status bezrobotnego. bardzo proszę o pomoc w tej sprawie

Czytaj także

Alimenty od dziadków

Zmiana wysokości zasądzonych wyrokiem sądu alimentów

Alimenty - komu się należą i w jakiej wysokości?

Alimenty na dziecko - komu i na jakich zasadach przysługują?

Alimenty po rozwodzie

Jak wygląda nadzór nad sprawowaniem opieki nad małoletnim?

Podział majątku wspólnego w sprawie rozwodowej

Władza rodzicielska - prawa i obowiązki rodziców wobec dziecka

Dochodzenie zaległych alimentów

Pytania i odpowiedzi

Forma porozumienia w sprawie alimentów

Pytanie: "Czy porozumienie między małżonkami dotyczące wysokości alimentów na dziecko powinno być zawarte na piśmie, czy wystarczy ustnie? I jaką wartość mają takie prywatne oświadczenia? Chodzi o niepłacenie alimentów. "

Ponowne małżeństwo a podwyższanie alimentów

Pytanie: "Jestem po rozwodzie. Z pierwszego małżeństwa mam córki w wieku szkolnym 15, 16 lat. Obecnie chciałem wstąpić w związek małżeński z osobą, z którą od paru lat liczę na ułożenie sobie życia osobistego. Czy w związku z powyższym częstotliwość ubiegania o podwyżkę alimentów dla córek może się zmienić? Moja była żona występowała do tej pory rokrocznie? "

Ile trzeba mieć dzieci, żeby nie płacić alimentów?

Pytanie: "Czy istnieje jakieś prawo zwalniające od obowiązku płacenia alimentów, jeśli zobowiązany do płacenia alimentów posiada co najmniej pięcioro dzieci?"

Alimenty a utrata pracy

Pytanie: "Mój były mąż prawdopodobnie straci pracę. Sąd orzekł alimenty w wysokości 300 zł na każde z dwojga dzieci. Czy po utracie źródła utrzymania ojciec dzieci może zaprzestać płacenia alimentów? Czy wówczas mogę wystąpić do sądu o przeniesienie zobowiązań alimentacyjnych na matkę byłego męża czyli babcię dzieci, która pobiera bardzo wysoką emeryturę?"

Powód zmniejszenia alimentów

Pytanie: "Płacę systematycznie alimenty i w zależności od poprawienia się mojej sytuacji materialnej, sam podnosiłem kwotę. Jednak wstąpiłem w związek małżeński, z którego narodziło się dziecko. Czy jest to okoliczność dla Sądu do zmniejszenia kwoty alimentów? Podkreślam, że sytuacja materialna żony nie uległa pogorszeniu, ani potrzeby dzieci nie zwiększyły się, natomiast ja, zakładając nową rodzinę, mam dodatkowe obciążenia finansowe. "

Obowiązki dzieci wobec rodziców

Pytanie: "Jakie prawne zobowiązania wobec rodziców mają ich dorosłe dzieci, będące z nimi w normalnych stosunkach rodzinnych?"

Częstotliwość podwyższania alimentów

Pytanie: "Po jakim czasie od zasądzenia alimentów na rzecz mojego małoletniego syna mogę wystąpić o ich podwyższenie? Czym powinnam wniosek o podwyższenie uzasadnić?"

Wysokośc zarobków a alimenty

Pytanie: "Matka dziecka otrzymująca alimenty ukrywa swoje dochody. Przed sądem przyznaje się do dochodu 890 zł netto, a faktycznie zarabia wg. PIT ok. 2500 zł. Taka sytuacja ma miejsce już od kilku lat. Teraz dopiero udało się ujawnić ten fakt. Zaniżone dochody matki były powodem nakładania wysokich alimentów na ojca - zobowiązanego do płacenia alimentów. Czy istnieje możliwość dochodzenia niższych alimentów za lata ubiegłe, w których ujawniono znacznie wyższy dochód niż deklarowano (...)"

Znamiona przestępstwa niealimentacji

Pytanie: "Jakie są przesłanki przyjęcia odpowiedzialności karnej osób nie płacących alimentów?"

Druga żona a obowiązek alimentacyjny

Pytanie: "Przebywam w USA od 17 lat, gdzie rozwiodłem się i płacę alimenty na dzieci mieszkające w USA z moją pierwszą Żoną. Siedem lat temu ożeniłem się ponownie z Polką. Gdybyśmy razem wyjechali do Polski lub obecna Żona sama, to czy Ona ma jakiś obowiązek alimentacyjny wobec moich dzieci z pierwszego małżeństwa? Czy to jest tylko mój problem? Obawiam się, że w Polsce mogę mieć trudności z płaceniem do USA alimentów, a obecna Żona bardzo chce do Polski wrócić. "

Zrzeczenie się alimentów na rzecz dziecka

Pytanie: "Wystąpiłem z pozwem o zmniejszenie alimentów na dzieci do kwoty 50 zł, uzasadniając swe żądanie tym, że jestem na zasiłku dla bezrobotnych. Powodem utraty pracy były rozpowiadane wśród współpracowników, zmyślone przez moją żonę plotki. Sytuacja żony jest wyjątkowo korzystna. Wprawdzie podaje zarobki na poziomie średniej krajowej, ale jej wydatki: zakup mieszkania, nowy samochód itp. potwierdzają zarzut ze sprawy rozwodowej (brak dowodów) o wyprowadzenie środków z małżeństwa. (...)"

Alimenty od wujka

Pytanie: "Czy jest jakaś podstawa prawna by móc żądać alimentów od siostry lub brata osoby zobowiązanej do płacenia alimentów? (ojciec niepłacący alimentów ma dosyć zamożne rodzeństwo). Jeśli tak, to na podstawie, jakiego przepisu? Między uprawnionym do świadczeń alimentacyjnych a "stryjami" i "ciociami" nie istnieją inne relacje (np. przysposobiennie) niż fakt bycia rodzeństwem osoby zobowiązanej (tj. ojca) do płacenia alimentów. (W związku z różnymi opiniami krążącymi po sieci (...)"

Granica wysokości alimentów

Pytanie: "Jaką kwotę płacenia alimentów wobec dziecka może zasądzić sąd? Mam 2-letnie dziecko, żona pracuje, ja zarabiam 1300 zł brutto. Ile maksymalnie i minimalnie mogę płacić?"

Koszty utrzymania dzieci przed i po rozwodzie

Pytanie: "Pani Anna rozwodzi sie z mężem. Pozew o rozwód wniósł mąż. Od jakiegoś czasu płaci alimenty na dzieci. Pani Anna obawia się, że mąż przestanie je płacić. Mąż wypomina jej fakt płacenia alimentów i straszy, że przestanie je płacić. Pani Anna wolałaby, żeby sąd zobowiązał męża do płacenia alimentów. Czy pani Anna może złożyć pozew o alimenty w sytuacji, kiedy otrzymuje już je na zasadzie"dobrej woli"męża?"

Zameldowanie a egzekucja z majątku

Pytanie: "Syn jest obciążony przez komornika za niepłacenie alimentów. Czy majątek rodziców będzie obciążony długami syna jeśli go u siebie zameldują na pobyt stały?"