Usługi do Niemiec - jak ominąć ograniczenia?

Swoboda i jej ograniczenia

Wstępując 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej, Polska przystąpiła również do jej rynku wewnętrznego, którego reguły - obok swobody przepływu pracowników oraz swobody zakładania przedsiębiorstw - gwarantują swobodę świadczenia usług (gwarantują ją art. 49 i 50 Traktatu o utworzeniu Wspólnoty Europejskiej ). Polskie podmioty gospodarcze, w tym osoby prowadzące samodzielną działalność gospodarczą, mogą więc wykonywać usługi również w innym, poza Polską, kraju UE. 

Jeśli chodzi o Niemcy, to świadczenie usług transgranicznych polega na ograniczonym czasowo świadczeniu usług w RFN w sytuacji prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. Pojęciem transgranicznego świadczenia usług obejmuje się wykonywanie usług za granicą zarówno przez osoby prowadzące w Polsce samodzielną działalność gospodarczą, jak i pracowników delegowanych przez spółki prawa handlowego. 

Inaczej niż w przypadku swobody zakładania przedsiębiorstw, swoboda świadczenia usług podlega ograniczeniom w okresach przejściowych. Okresy te (obecnie 2-letni: 2004-2006) obowiązują Polaków na mocy Traktatu Akcesyjnego (zapisane w załączniku XII Traktatu Akcesyjnego) wyłącznie na terenie Niemiec i Austrii, tylko w odniesieniu do pracowników delegowanych i dotyczą jedynie niektórych sektorów usług.

RFN, maksymalnie do kwietnia 2011 r., tymczasowo wyłączyła ze swobody świadczenia usług:

• usługi budowlane, włączając w to pokrewną działalność (kod NACE 45.1 do 4) oraz działalność wymieniona w załączniku do dyrektywy 96/71/WE,

• usługi sprzątania przemysłowego (sprzątanie i czyszczenie obiektów - kod 74.70)

• oraz działalność dekoratorów wnętrz (kod 7487).

NACE określona jest Rozporządzeniem Rady (EWG) nr 3037/90 z dnia 9 października 1990 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej.

Niemcy podciągnęli pod budownictwo również usługi górnicze (roboty tunelowe i drążenie szybów). Oznacza to w praktyce, że np. polska firma budowlana (lub z branży pokrewnej) nie może zawrzeć z niemieckim zleceniodawcą umowy na wykonanie usług budowlanych i powołując na swobodę świadczenia usług w UE wysłać do Niemiec własnych pracowników w celu jej realizacji.

Jakie są furtki?

Dla wszystkich pozostałych, poza wskazanymi wyżej, dziedzin swoboda świadczenia usług w Niemczech jest nieograniczona.

Wyłączenia dotyczą tylko delegowanych pracowników przedsiębiorstw, a nie osób prowadzących samodzielną działalność gospodarczą i wykonujących usługę jednoosobowo. 

W konsekwencji właściciel przedsiębiorstwa czy polski obywatel działający na własny rachunek, którzy świadczą np. usługi budowlane nie są ograniczeni okresem przejściowym. Mogą bez ograniczeń przekraczać granicę i świadczyć usługi osobiście i samodzielnie, jeśli nie zabierają ani nie wysyłają innych, niesamodzielnych pracowników.

Mimo tego ograniczenia, usługi objęte wyłączeniami mogą być wykonywane również przez przedsiębiorstwa delegujące swoich pracowników do RFN na podstawie polsko-niemieckiej umowy z 31 stycznia 1990 r., w ramach wyznaczonego kontyngentu osobowego. Dla powyższych usług obowiązują kontyngenty na dawnych zasadach. Dotychczas obowiązujące umowy dwustronne dotyczące “pracowników kontraktowych” oraz “podwykonawstwa” w ramach umów o dzieło nie uległy zmianie.

Podstawa prawna:

• Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską [dawna nazwa: EWG] z dnia 25.03.1957 r. (tekst skonsolidowany: Dz. Urz. 2002 r., UE C 325);

• Traktat o Przystąpieniu do Unii Europejskiej Republiki Czeskiej, Estonii, Cypru, Łotwy, Litwy, Węgier, Malty, Polski, Słowenii i Słowacji podpisany 16 kwietnia 2003 r. (Dz. Urz. UE 2003 r., L 236);

• Rozporządzenie Rady (EWG) nr 3037/90 z dnia 9 października 1990 r. w sprawie statystycznej klasyfikacji działalności gospodarczej we Wspólnocie Europejskiej (Dz.U. 1990 r., UE L 293 , ze zm.)

A.J.
Zespół e-prawnik.pl