Ustawowe warunki tworzenia i funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej

Czym jest podatkowa grupa kapitałowa:

Podatkowa grupę kapitałową musi stanowić grupa co najmniej dwóch spółek prawa handlowego mających osobowość prawną, które pozostają w związkach kapitałowych.

Wedle art. 1a ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych( dalej zwany CIT) grupy te mogą być podatnikami, pod warunkiem, iż spełnią określone wymogi.

Zgodnie z wyżej wspomnianym przepisem, podatkową grupę kapitałową mogą tworzyć wyłącznie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne, mające siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli:

a) przeciętny kapitał zakładowy, określony w sposób, o którym mowa w art. 16 ust. 7( czyli bez uwzględnienia tej części tego kapitału  jaka nie została na ten kapitał faktycznie przekazana lub jaka została pokryta wierzytelnościami z tytułu pożyczek lub kredytów oraz z tytułu odsetek od tych pożyczek lub kredytów , przysługującymi udziałowcom lub   akcjonariuszom wobec tej spółki, a także wartościami niematerialnymi lub prawnymi, od których nie dokonuje się odpisów amortyzacyjnych) przypadający na każdą z tych spółek, jest nie niższy niż 1 000 000 zł,

 b) jedna ze spółek, zwana  "spółką dominującą", posiada bezpośredni 95% udział w kapitale zakładowym lub w tej części kapitału zakładowego pozostałych spółek, zwanych  "spółkami zależnymi", która na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji nie została nieodpłatnie lub na zasadach preferencyjnych nabyta przez pracowników, rolników lub rybaków albo która nie stanowi rezerwy mienia Skarbu Państwa na cele reprywatyzacji,

 c) spółki zależne nie posiadają udziałów w kapitale zakładowym innych spółek tworzących tę grupę,

d) w spółkach tych nie występują zaległości we wpłatach podatków stanowiących dochód budżetu państwa;

e) spółka dominująca i spółki zależne zawarły, w formie aktu notarialnego, umowę o utworzeniu, na okres co najmniej 3 lat podatkowych, podatkowej grupy kapitałowej i umowa ta została zarejestrowana przez naczelnika urzędu skarbowego;

f) po utworzeniu podatkowej grupy kapitałowej spółki tworzące tę grupę spełniają warunki wymienione w  lit. a-c, a ponadto:

• nie korzystają ze zwolnień od podatku dochodowego na podstawie odrębnych ustaw,
• nie pozostają w związkach powodujących zaistnienie okoliczności, o których mowa w art. 11, z podatnikami podatku dochodowego niewchodzącymi w skład podatkowej grupy kapitałowej;

g) podatkowa grupa kapitałowa osiągnie za każdy rok podatkowy udział dochodów w przychodach,  w wysokości co najmniej 3%.

Warunek niewystępowania w spółkach zaległości we wpłatach stanowiących dochód budżetu państwa  uważa się za spełniony również wtedy, gdy spółka po przystąpieniu do podatkowej grupy kapitałowej dokona korekty deklaracji podatkowej i ureguluje tę zaległość wraz z należnymi odsetkami w terminie 14 dni od dnia złożenia korekty deklaracji albo w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji organu pierwszej instancji, określającej wysokość zobowiązania, ureguluje tę zaległość wraz z należnymi odsetkami.

Warunki umowy o utworzenie grupy kapitałowej

Jednym z koniecznych warunków, które spółki chcące utworzyć podatkową grupę kapitałowa jest, o czym było już wspomniane wcześniej, zawarcie umowy o jej utworzeniu. Umowa ta musi być zawarta na co najmniej 3 lata oraz zawierać co najmniej:

 1) wykaz spółek tworzących podatkową grupę kapitałową oraz wysokość ich kapitału zakładowego;

2) informację o udziałowcach (akcjonariuszach) i wysokości ich udziału w kapitale zakładowym w spółce dominującej i w spółkach zależnych tworzących podatkową grupę kapitałową, posiadających co najmniej 5% udziałów (akcji) tych spółek;

3) określenie czasu trwania umowy;

4) wskazanie spółki reprezentującej podatkową grupę kapitałową w zakresie obowiązków wynikających z ustawy oraz z przepisów Ordynacji podatkowej;

5) określenie przyjętego roku podatkowego.

Umowa podlega zgłoszeniu przez spółkę, do właściwego według jej siedziby naczelnika urzędu skarbowego, co najmniej na 3 miesiące przed rozpoczęciem roku podatkowego przyjętego przez podatkową grupę kapitałową. Organ ten jest właściwy w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym podatkowej grupy kapitałowej.

Naczelnik urzędu skarbowego dokonuje, w formie decyzji, rejestracji umowy. W tej samej formie naczelnik urzędu skarbowego odmówi zarejestrowania umowy, jeżeli nie zostaną spełnione warunki o których mowa wyżej.

Należy pamiętać iż, po rejestracji umowy nie może być ona rozszerzona na inne spółki.

Spółka reprezentująca grupę obowiązana jest zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego wszelkie zmiany umowy oraz zmiany w kapitale zakładowym spółek tworzących podatkową grupę kapitałową - w terminie 30 dni od dnia zaistnienia tych okoliczności.

Do przedłużenia okresu funkcjonowania podatkowej grupy kapitałowej jest wymagane zawarcie nowej umowy, podlegającej zgłoszeniu i zarejestrowaniu przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

  Utrata statusu podatkowej grupy kapitałowej

W razie gdy w okresie obowiązywania umowy wystąpią zmiany w stanie faktycznym lub w stanie prawnym, zależne od którejkolwiek ze stron umowy, które naruszają warunki uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku dochodowego, dzień naruszenia któregokolwiek z tych warunków, z zastrzeżeniem o którym niżej, oznacza utratę statusu podatnika oraz koniec jej roku podatkowego.

W przypadku niezachowania warunku osiągnięcia za każdy rok podatkowy udziału dochodów w przychodach w wysokości co najmniej 3%, za dzień utraty statusu podatnika przez podatkową grupę kapitałową uznaje się ostatni dzień miesiąca, w którym złożono zeznanie podatkowe, nie później jednak niż dzień, na który, przypada termin złożenia tego zeznania.

Przystąpienie do innej podatkowej grupy kapitałowej przez którąkolwiek ze spółek wchodzących uprzednio w skład grupy, która utraciła ten status ze względu na naruszenie w/w warunków, nie jest możliwe przed upływem roku podatkowego spółki, następującego po roku, w którym podatkowa grupa kapitałowa utraciła prawo do uznania jej za podatnika.

Informacje o zarejestrowaniu i wykreśleniu podatkowej grupy kapitałowej podlegają ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

Sposób ustalanie dochodu grupy kapitałowej

 W podatkowych grupach kapitałowych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest osiągnięty w roku podatkowym dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat. Jeżeli za rok podatkowy suma strat przekracza sumę dochodów spółek, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej. Dochody i straty spółek oblicza się na zasadach ogólnych, a więc zgodnie z art. 7 ust. 1-3.

Straty, o których mowa wyżej, poniesionej przez podatkową grupę kapitałową nie pokrywa się z dochodu poszczególnych spółek w razie upływu okresu obowiązywania umowy lub po utracie statusu podatkowej grupy kapitałowej, z przyczyn określonych w art. 1a ust. 10( czyli z powodu zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym, zależnych od którejkolwiek ze stron umowy, które naruszają warunki uznania podatkowej grupy kapitałowej za podatnika podatku CIT).

Z dochodu podatkowej grupy kapitałowej nie pokrywa się strat spółek wchodzących w skład grupy, poniesionych przez nie w okresie przed powstaniem grupy.

Płatnikiem podatku dochodowego należnego od całej grupy kapitałowej jest, wskazana w umowie, spółka reprezentującą grupę. Spółka ta oblicza, pobiera oraz wpłaca podatek dochodowy oraz zaliczki na ten podatek. Nie przysługują jej jednak wynagrodzenie z tytułu terminowego wpłacania podatku.

Warto przy tym pamiętać, iż spółki tworzące podatkową grupę kapitałową odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania z tytułu podatku dochodowego należnego za okres obowiązywania umowy.

 Podstawa prawna

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. Nr 21, poz. 86)

Tomasz Schwertner

www.e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl