Świadczenia wyrównawcze dla osób represjonowanych

13.10.2020

Dzięki nowym przepisom każda osoba mająca status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, której świadczenie emerytalne lub rentowe jest niższe niż 2400 zł, będzie miała prawo do świadczenia wyrównawczego. – "To przejaw elementarnej solidarności społecznej i docenienie poświęcenia tych osób w walce o wolną Polskę" – powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.

15 października rusza nabór wniosków

Wnioski będzie można składać od 15 października 2020 r.

– "Nie byłoby wolnej Polski, gdyby nie trud i poświęcenie tych, którzy nie bali się represji ze strony komunistycznego reżimu. I którzy przez ten reżim byli represjonowani. By choć częściowo zadośćuczynić tym krzywdom, zdecydowaliśmy się na wprowadzenie specjalnego świadczenia wyrównawczego właśnie dla działaczy opozycji antykomunistycznej i osób represjonowanych" – powiedziała minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg. – "Zależy nam, by często nieznani z imienia i nazwiska cisi bohaterowie otrzymywali świadczenia umożliwiające godne życie" – dodała.

Dla kogo?

Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie, która pobiera emeryturę, rentę inwalidzką albo rentę z tytułu niezdolności do pracy w wysokości niższej niż 2400 zł oraz ma status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Świadczenie to przysługuje nie wcześniej niż od 15 października 2020 r., tj. od dnia wejścia w życie przepisów dotyczących świadczenia wyrównawczego i nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zostanie zgłoszony wniosek o to świadczenie.

Ile?

Świadczenie wyrównawcze przysługuje w kwocie stanowiącej różnicę pomiędzy kwotą 2400 zł a kwotą emerytury lub renty (renty inwalidzkiej, renty z tytułu niezdolności do pracy) pobieranej przez osobę uprawnioną.

Aby otrzymać świadczenie, konieczne jest złożenie wniosku

Wnioski będzie można składać od 15 października br.

– "Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydają i świadczenia te wypłacają organy wypłacające emeryturę lub rentę. Od decyzji o odmowie przyznania prawa do świadczenia wyrównawczego osobie zainteresowanej przysługuje odwołanie na drodze sądowej" – tłumaczyła szefowa MRiPS.

Do wniosku osoba zainteresowana dołącza dokumenty potwierdzające nadanie statusu działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych, a w przypadku osób uprawnionych do emerytury i renty zagranicznej lub innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze – także dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych.

Świadczenie będzie wypłacane razem z emeryturą lub rentą. – "W razie zbiegu prawa do świadczeń wypłacanych przez różne organy, decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydaje i świadczenie to wypłaca Zakład Ubezpieczeń Społecznych" – wskazała minister Maląg.

Wniosek o świadczenie wyrównawcze dla działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych

Aby otrzymać świadczenie wyrównawcze, trzeba złożyć wniosek i dołączyć do niego decyzję Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, która potwierdza status działacza opozycji antykomunistycznej lub osoby represjonowanej z powodów politycznych. Osoba uprawniona do emerytury lub renty zagranicznej albo innego świadczenia zagranicznego o podobnym charakterze musi także złożyć w ZUS dokument potwierdzający prawo do tych świadczeń i ich wysokość, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych.

Wniosek o świadczenie wyrównawcze (na druku ER-SWA) można złożyć w każdej placówce ZUS lub za pośrednictwem poczty. Decyzję w sprawie świadczenia wyda placówka ZUS, która przyznała lub wypłaca świadczenie emerytalno-rentowe.

Gdy ZUS ustala, czy kwota pobieranych świadczeń emerytalno-rentowych jest niższa niż 2400 zł, to bierze pod uwagę miesięczną kwotę brutto pobieranej emerytury lub renty (sumę tych świadczeń) oraz kwotę zagranicznych świadczeń emerytalno-rentowych. Nie uwzględnia natomiast dodatków wypłacanych z tymi świadczeniami.

Co w sytuacji, gdy osoba uprawniona mieszka za granicą?

Na wniosek osoby uprawnionej do świadczenia wyrównawczego, zamieszkałej za granicą w państwie członkowskim Unii Europejskiej, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) lub w państwie, z którym Rzeczpospolitą Polską łączy umowa międzynarodowa w dziedzinie ubezpieczeń społecznych przewidująca transfer emerytur lub rent, świadczenie wyrównawcze wypłaca się z emeryturą lub rentą, w państwie zamieszkania, na rachunek bankowy tej osoby za granicą lub w innej formie wskazanej przez organ emerytalny lub rentowy, w terminach i trybie ustalonym przez ten organ. Wypłata dokonywana jest w walucie wymienialnej.

Dodatkowe wsparcie

Działaczom opozycji antykomunistycznej oraz osobom represjonowanym z powodów politycznych przyznano także prawo do ulgi taryfowej w wysokości 50 proc. przy przejazdach środkami komunikacji miejskiej. Osobom uprawnionym przysługuje także ulga w wysokości 51 proc. na przejazdy w komunikacji krajowej określonymi środkami publicznego transportu zbiorowego.