Zawód farmaceuty - wymagane kwalifikacje

Farmaceuta wytwarza i sprzedaje leki. Do jego zadań należy zarówno udział w wytwarzaniu leków na skalę przemysłową, jak i wykonywanie specyfików recepturowych w aptece. Najbardziej typowym miejscem pracy farmaceuty są: apteki, laboratoria, hurtownie i firmy farmaceutyczne. Osoba ubiegająca się o pracę w zawodzie farmaceuty musi mieć wykształcenie wyższe. W kierunku tym kształcą wydziały farmaceutyczne Akademii Medycznych. Absolwenci farmacji stają się pracownikami służby zdrowia.

Czym charakteryzuje się zawód farmaceuty?

Ustawodawca określił, jaki jest cel wykonywania zawodu farmaceuty. Jest nim ochrona zdrowia publicznego. Wykonywanie zawodu farmaceuty obejmuje więc działalność, która w szczególności (co oznacza, iż nie jest to katalog wyczerpujący) polega na:

• wydawaniu produktów leczniczych i wyrobów medycznych będących przedmiotem obrotu w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych oraz sprawowaniu nadzoru nad ich obrotem, przechowywaniem i wykorzystaniem,

• sporządzaniu i wytwarzaniu produktów leczniczych,

• sprawdzaniu jakości i tożsamości leków recepturowych, leków aptecznych i leków gotowych,

• udzielaniu informacji i porad odnośnie do działania produktów leczniczych i stosowania wyrobów medycznych będących przedmiotem obrotu w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych,

• kierowaniu apteką, działem farmacji szpitalnej lub hurtownią farmaceutyczną,

• współuczestniczeniu w sprawowaniu nadzoru nad gospodarką produktami leczniczymi, w szczególności w zakładach opieki zdrowotnej,

• współudziale w badaniach klinicznych prowadzonych w szpitalu,

• współudziale w badaniach nad lekiem, monitorowaniu niepożądanych działań leków i przekazywaniu tych informacji właściwym organom.

Jakie warunki należy spełnić, aby wykonywać zawód farmaceuty?

Ustawodawca narzuca szereg warunków, po spełnieniu których możliwe jest wykonywanie zawodu farmaceuty. Farmaceutą może być więc osoba, która:

1. ukończyła w Rzeczypospolitej Polskiej co najmniej pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej obejmujące co najmniej sześciomiesięczny staż w aptece i uzyskała tytuł zawodowy magistra;

2. ukończyła w Rzeczypospolitej Polskiej czteroletnie lub pięcioletnie studia na kierunku farmacja w szkole wyższej i uzyskała tytuł zawodowy magistra;

3. posiada dyplom wydany przez inne państwo niż państwo członkowskie Unii Europejskiej potwierdzający ukończenie co najmniej pięcioletnich studiów na kierunku farmacja w szkole wyższej obejmujących co najmniej sześciomiesięczny staż w aptece, uznany w Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z odrębnymi przepisami, za równoważny z dyplomem i tytułem zawodowym magistra uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej;

4. posiada kwalifikacje potwierdzone dokumentem ujętym w ogłoszonym przez Ministra Zdrowia wykazie dyplomów, świadectw i innych dokumentów wydanych w państwach członkowskich Unii Europejskiej, potwierdzających posiadanie formalnych kwalifikacji do wykonywania w Rzeczypospolitej Polskiej zawodu farmaceuty przez obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej.

W przypadku farmaceuty będącego obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, którego dyplom, świadectwo lub inne dokumenty potwierdzające posiadanie formalnych kwalifikacji do wykonywania zawodu farmaceuty nie odpowiadają dokumentom, o których mowa w pkt 4 (nie ma ich w wykazie), kwalifikacje są uznawane po przedstawieniu zaświadczenia wydanego przez odpowiednie władze lub organizacje państwa członkowskiego Unii Europejskiej, stwierdzającego, że kwalifikacje zostały uzyskane po odbyciu kształcenia zgodnego z przepisami prawa Unii Europejskiej.

Naczelna Rada Aptekarska, rozpatrując wniosek o przyznanie prawa wykonywania zawodu obywatelowi państwa członkowskiego Unii Europejskiej bierze po uwagę:

1. dyplomy, świadectwa lub inne dokumenty poświadczające formalne kwalifikacje do wykonywania zawodu farmaceuty uzyskane w państwie innym niż państwo członkowskie Unii Europejskiej;

2. odbyte kształcenie oraz doświadczenie zawodowe, porównując je z kwalifikacjami wymaganymi do wykonywania zawodu farmaceuty w Rzeczypospolitej Polskiej.

Gdzie farmaceuta odbywa staż?

Staż odbywany jest w aptece, która uzyskała pozytywną opinię wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego, a także opinię okręgowej rady aptekarskiej, wydaną na wniosek dziekana wydziału farmaceutycznego.

Opinia powinna uwzględniać ocenę osób nadzorujących odbywanie przez studenta farmacji stażu w aptece, wyposażenia oraz warunków lokalowych apteki, a także zakresu zadań wykonywanych w tej aptece pod kątem prowadzonego procesu dydaktycznego.

W jaki sposób farmaceuta zyskuje prawo wykonywania zawodu?

Prawo wykonywania zawodu farmaceuty stwierdza okręgowa rada aptekarska właściwa ze względu na miejsce wykonywania zawodu farmaceuty. Stwierdza to w odniesieniu do obywatela polskiego, który

• spełnia w/w warunki;

• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu potwierdzony orzeczeniem lekarskim;

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych.

Prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do obywatela państwa członkowskiego Unii Europejskiej stwierdza Naczelna Rada Aptekarska, jeżeli osoba ta:

• posiada dyplom, świadectwo lub inny dokument potwierdzający posiadanie formalnych kwalifikacji uprawniających do wykonywania zawodu farmaceuty, wydany przez państwo członkowskie Unii Europejskiej; 

• posiada stan zdrowia pozwalający na wykonywanie zawodu potwierdzony orzeczeniem lekarskim;

• posiada pełną zdolność do czynności prawnych

• złoży oświadczenie, że posiada znajomość języka polskiego w mowie i piśmie w zakresie koniecznym do wykonywania zawodu farmaceuty.

W przypadku uzasadnionych wątpliwości dotyczących autentyczności dyplomów, świadectw lub innych dokumentów potwierdzających posiadanie formalnych kwalifikacji do wykonywania zawodu farmaceuty, wydanych przez odpowiednie władze lub organizacje państwa członkowskiego Unii Europejskiej, lub dokumentów spoza wykazu Ministra Zdrowia, Naczelna Rada Aptekarska zwraca się do odpowiednich władz lub organizacji tego państwa, o potwierdzenie ich autentyczności.

W celu uzyskania dokumentu potwierdzającego prawo wykonywania zawodu farmaceuty należy przedstawić okręgowej radzie aptekarskiej, na obszarze której zamierza się wykonywać zawód, dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań oraz oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych.

Farmaceuta, będący obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej, w celu uzyskania dokumentu potwierdzającego prawo wykonywania zawodu farmaceuty przedstawia Naczelnej Radzie Aptekarskiej dokumenty potwierdzające spełnienie wymagań oraz oświadczenie o posiadaniu pełnej zdolności do czynności prawnych oraz oświadczenie o znajomości języka polskiego.

W stosunku do farmaceuty będącego obywatelem innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej za wystarczające w zakresie spełniania wymagań odnośnie stanu zdrowia uznaje się dokumenty odnoszące się do stanu zdrowia, wymagane do wykonywania zawodu farmaceuty w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego farmaceuta jest obywatelem lub z którego przybywa. Jeżeli w państwie tym dokumenty tego rodzaju nie są wymagane, za wystarczające uważa się dokumenty wydane w tym państwie odpowiadające dokumentom wydawanym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Dokumenty mogą być przedstawiane przez okres 3 miesięcy od dnia ich wystawienia.

Jaka jest procedura nadawania prawa wykonywania zawodu?

Po tym, jak farmaceuta przedstawi wszelkie niezbędne dokumenty, okręgowa rada aptekarska podejmuje uchwałę w sprawie stwierdzenia prawa wykonywania zawodu i wydaje dokument Prawo wykonywania zawodu farmaceuty. Rada czyni to niezwłocznie, z zastrzeżeniem, iż nie później, niż w ciągu 3 miesięcy, licząc od dnia złożenia wszystkich niezbędnych dokumentów.

Jakie warunki musi spełnić cudzoziemiec spoza UE, aby uzyskać prawo wykonywania zawodu?

Okręgowa rada aptekarska może stwierdzić prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do cudzoziemca, jeżeli spełnia on taki warunki jak obywatel polski, a także wykazuje wystarczającą znajomość języka polskiego w mowie i piśmie, potwierdzoną egzaminem zorganizowanym i przeprowadzonym przez Naczelną Radę Aptekarską.

Prawo wykonywania zawodu farmaceuty w odniesieniu do cudzoziemca posiadającego dyplom, świadectwo lub inny dokument ujęty w wykazie Ministra Zdrowia okręgowa rada aptekarska może stwierdzić pod warunkiem, że dany dokument został uznany w Rzeczypospolitej Polskiej za równoważny z dyplomem uzyskiwanym w Rzeczypospolitej Polskiej.

Pamiętaj, że:

• Osoba wykonująca zawód aptekarza nie może jednocześnie wykonywać praktyki lekarskiej, lekarsko-dentystycznej ani weterynaryjnej,

• Farmaceuta będący obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej ma prawo posługiwać się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oryginalnym tytułem określającym wykształcenie uzyskanym w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej oraz jego skrótem.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r., Nr 9, poz. 108 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.