Zdjęcia z wakacji a prawo autorskie i cywilne...

Portale społecznościowe i serwisy poświęcone prezentacji fotografii pozwalają obecnie na bardzo łatwe dzielenie się ze znajomymi zdjęciami z wakacji. O czym należy pamiętać, udostępniając je publicznie w Internecie?

Zdjęcie przedmiotem prawa autorskiego

Przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). 

Takim przedmiotem są m.in. utwory wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe), plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa przemysłowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i słowno-muzyczne; sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym filmowe).

Autorskie prawa osobiste chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą zrzeczeniu się lub zbyciu więź twórcy z utworem, a w szczególności prawo do: 

• autorstwa utworu;
• oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo;
• nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania;
• decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności;
• nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.

Ponadto twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu.

Jeżeli otrzymujemy zdjęcia, których autorem jest inna osoba, konieczne jest uzyskanie jej zgody na udostępnienie jej utworów w Internecie.

W podróży często fotografujemy interesujące zabytki i dzieła sztuki. Warto pamiętać o tym, że możemy rozpowszechniać bez zgody podmiotu uprawnionego: 

• utwory wystawione na stałe na ogólnie dostępnych drogach, ulicach, placach lub w ogrodach, jednakże nie do tego samego użytku;
• utwory wystawione w publicznie dostępnych zbiorach, takich jak muzea, galerie, sale wystawowe, lecz tylko w katalogach i w wydawnictwach publikowanych dla promocji tych utworów, a także w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach w prasie i telewizji, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.

Niepotrzebna jest zatem zgoda np. projektanta powszechnie dostępnego utworu architektonicznego na publikację naszego zdjęcia, które przedstawia ten utwór. Dozwolony użytek utworów wystawionych w muzeach, galeriach i salach wystawowych jest natomiast ograniczony.

Zezwolenie na rozpowszechnianie wizerunku

Przy udostępnianiu zdjęć przedstawiających inne osoby, należy mieć na uwadze, że zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych, rozpowszechnianie wizerunku, co do zasady, wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej.

Zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku: 

• osoby powszechnie znanej, jeżeli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych;
• osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza;
• osoby, która otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie (chyba że wyraźnie zastrzeżono inaczej).

Wizerunek dobrem osobistym człowieka

Wizerunek jest chroniony także przepisami Kodeksu cywilnego – dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach. Ten, czyje dobro osobiste zostaje zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania, chyba że nie jest ono bezprawne. W razie dokonanego naruszenia może on także żądać, żeby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności żeby złożyła oświadczenie odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie. Na zasadach przewidzianych w kodeksie cywilnym można również żądać zadośćuczynienia pieniężnego lub zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny.

e-prawnik.pl

Zespół
e-prawnik.pl