Będzie jedna Państwowa Inspekcja Bezpieczeństwa Żywności?

Projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. 

Czym zajmie się nowa inspekcja?

Utworzona zostanie Państwowa Inspekcja Bezpieczeństwa Żywności, podlegająca ministrowi rolnictwa.

Nowo powstała inspekcja przejmie wszystkie zadania Inspekcji Weterynaryjnej, Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (zostaną zlikwidowane), a także część zadań Państwowej Inspekcji Sanitarnej i Inspekcji Handlowej. Oznacza to stworzenie nowego, zintegrowanego oraz uproszczonego systemu kontroli bezpieczeństwa i jakości żywności na wszystkich etapach jej produkcji, który w konsekwencji zwiększy ochronę zdrowia konsumentów.

Konsolidacja służb odpowiedzialnych za urzędową kontrolę żywności dominuje wśród państw Unii Europejskiej – w 23 krajach dokonano scalenia istniejących urzędów, a w 14 państwach nadzór nad bezpieczeństwem żywności sprawuje minister odpowiedzialny za rolnictwo. Połączenie funkcjonujących w Polsce organów urzędowej kontroli żywności wpisuje się w te tendencje.

Skonsolidowany nadzór nad produkcją żywności w Polsce jest konieczny, bo zapewni jej wysoki poziom bezpieczeństwa oraz podniesienie jakości i wartości. Przyczyni się także do wyeliminowania nieuczciwych praktyk w handlu żywnością (np. fałszowania żywności). Ma to szczególne znaczenie dla konsumentów, których wymagania dotyczące bezpieczeństwa zdrowotnego żywności i dobrostanu zwierząt rosną. Konsolidacja jest także potrzebna, bo polski rynek żywności należy do największych w Unii Europejskiej. 

Za reorganizacją służb kontroli żywności opowiadają się od lat organizacje branżowe przetwórstwa rolno-spożywczego. Producenci sygnalizują, że często są zdezorientowani kontrolami przeprowadzanymi – w niedługim czasie – przez kolejne inspekcje. Organy kontrolne dokonują inspekcji niezależnie od siebie, a to wymaga od przedsiębiorcy dodatkowego czasu na udzielanie wyjaśnień poszczególnym inspektorom. Jest to szczególnie uciążliwe w przypadku małych firm.

Powstanie jednej Inspekcji, nadzorującej i koordynującej proces kontroli, zapewni efektywniejsze gospodarowanie powierzonymi środkami, a w efekcie spowoduje obniżenie kosztów urzędowej kontroli żywności. Taka reorganizacja oznacza też szybsze i kompleksowe przeprowadzanie kontroli oraz audytów u rolnika i przedsiębiorcy. Jednocześnie kontroli i audytów w gospodarstwach i zakładach produkcyjnych będzie mniej. Wyeliminowane zostaną przypadki dublowania się i nakładania kompetencji. Ponadto, konsolidacja zapewni lepszą organizację pracy, optymalne wykorzystanie bazy laboratoryjnej i specjalistycznego sprzętu, a także zasobów kadrowych i majątkowych.

Podstawowe zadania nowej inspekcji dotyczą zapewnienia bezpieczeństwa żywności, a w konsekwencji ochrony zdrowia i życia konsumentów, a także kontroli uczciwości praktyk handlowych oraz ochrony interesów ekonomicznych konsumentów.

Nowa Inspekcja będzie miała trójstopniową strukturę: 

1. Główny Inspektor Bezpieczeństwa Żywności; 
2. wojewódzki i graniczny inspektor; 
3. powiatowy inspektor.

Zadania Inspekcji będą wykonywać przede wszystkim jej pracownicy, lekarze weterynarii, a także inne upoważnione przez nią osoby fizyczne i prawne oraz jednostki organizacyjne.

Główny Inspektor będzie centralnym organem administracji rządowej, podlegającym ministrowi rolnictwa. Będzie powoływany przez premiera na wniosek ministra rolnictwa (i odwoływany przez szefa rządu). W projekcie ustawy szczegółowo określono wymagania wobec osoby ubiegającej się o stanowisko Głównego Inspektora oraz jego zastępców. Przedstawiono zasady naboru na to stanowisko, a także zadania Głównego Inspektora.

Główny Inspektor ma składać ministrowi rolnictwa, do 31 maja każdego roku, sprawozdanie z realizacji zadań Inspekcji za poprzedni rok. Mają funkcjonować przy nim dwa organy doradczo-opiniodawcze: Rada Sanitarno-Epizootyczna i Rada do spraw Laboratoriów. Określono także zadania wojewódzkich i granicznych oraz powiatowych inspektorów bezpieczeństwa żywności oraz niezbędne wymogi do sprawowania tych funkcji.

Projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności

Jednocześnie Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności, przedłożony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi.

Przepisy wprowadzające ustawę o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności regulują m.in. zasady likwidacji dotychczasowych inspekcji oraz związane z tym kwestie majątkowe, organizacyjne i kadrowe. Nowe przepisy są zgodne z projektem ustawy o Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności.

W przepisach ustawy przewidziano także powołanie przez premiera, na wniosek ministra rolnictwa, pełnomocnika do spraw organizacji Państwowej Inspekcji Bezpieczeństwa Żywności. Jego zadaniem będzie stworzenie warunków organizacyjno-prawnych, które umożliwią funkcjonowanie PIBŻ. Pełnomocnik zajmie się zorganizowaniem nowej Inspekcji z zachowaniem ciągłości zadań wykonywanych przez dotychczasowe instytucje. Nadzór nad jego działalnością będzie sprawował minister rolnictwa. Obsługę pełnomocnika (organizacyjną, kadrową i techniczną) zapewni resort rolnictwa. Po wykonaniu powierzonych mu zadań pełnomocnik zostanie odwołany przez premiera.

Ze względu na zakres zadań i nadzoru, jaki będzie realizować nowa Inspekcja przewidziano nowelizację ponad 30 ustaw. Wskazano właściwości organów PIBŻ w odniesieniu do zadań realizowanych przez inspekcje podlegające konsolidacji.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl