Ustawa chroniąca odbiorców prądu gotowa

Prezydent Andrzej Duda 14 października 2022 r. podpisał ustawę o ochronie odbiorców energii elektrycznej, a 17 października została ona opublikowana. Nowe przepisy przełożą się na brak wzrostu kosztów energii dla większości polskich rodzin. Nie zapłacą one wyższych rachunków za prąd do limitu 2 tys. kWh. Wyższy limit – do 2,6 tys. kWh – obejmie natomiast osoby z niepełnosprawnościami, a limit do 3 tys. kWh – rodziny z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników. Wprowadzony zostanie też specjalny dodatek elektryczny dla gospodarstw domowych, które zużywają energię elektryczną do ogrzewania, w tym wykorzystują pompy ciepła.

Zamrożenie cen energii elektrycznej

Podpisana dziś przez Prezydenta ustawa o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej, gwarantuje stałą cenę na obecnym poziomie do 2 tys. kWh zużycia rocznego. Limit ten jest zbliżony do średniego zużycia energii w gospodarstwie domowym w 2020 r.

Większy roczny limit zużycia energii elektrycznej dotyczyć będzie natomiast gospodarstw, w którym są osoby niepełnosprawnością, i wyniesie on 2,6 MWh. Z kolei w przypadku rodzin trzy plus – czyli rodzin z Kartą Dużej Rodziny oraz rolników, limit ten został określony na poziomie 3 tys. MWh.

Jedynie nadwyżka ponad limit, odpowiednio 2 tys., 2,6 tys. i 3 tys. kWh, będzie rozliczana zgodnie z taryfą wyznaczoną na 2023 r.

Z zamrożenia cen energii elektrycznej w 2023 r. skorzysta prawie 17 mln gospodarstw domowych (odbiorcy tzw. grupy taryfowej G). Na nowe rozwiązanie rząd przeznaczy ok. 23 mld zł.

Dodatek elektryczny

Gospodarstwa domowe, które zużywają energię elektryczną do ogrzewania – w tym wykorzystują pompy ciepła – będą mogły liczyć na specjalny dodatek elektryczny w wysokości nawet do 1500 zł.

Wysokość dodatku będzie wynosiła 1000 zł, natomiast w przypadku rocznego zużycia energii elektrycznej ponad 5 MWh, zostanie on podwyższony do 1500 zł.

Warunkiem otrzymania dodatku będzie uzyskanie wpisu lub zgłoszenie źródła ogrzewania do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Zachęta do oszczędzania energii elektrycznej

Premiowane będzie również oszczędzanie energii. Te gospodarstwa, które w 2023 r. zużyją nie więcej niż 90% energii z 2022 r., w 2024 r. otrzymają specjalny upust wysokości 10% całkowitych kosztów zużycia energii elektrycznej w 2023 r.

Terminy wejścia w życie ustawy

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia (tj. 18 października br.), z wyjątkiem:

• art. 37 ust. 1 i 2 oraz art. 38 ust. 1 pkt 3, które wchodzą w życie z dniem 1 grudnia 2022 r.;
• art. 37 ust. 3 i 4 oraz art. 38 ust. 1 pkt 4, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Co przewiduje ustawa z dnia 7 października 2022 o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej? 

Celem ustawy jest uruchomienie instrumentów zwiększających bezpieczeństwo energetyczne gospodarstw domowych oraz zapewnienie im ceny energii elektrycznej na poziomie umożliwiającym opłacenie rachunków. Ustawa zapewnia wsparcie dla odbiorców energii elektrycznej w gospodarstwach domowych, w tym również w zakresie energii zużywanej na potrzeby pomieszczeń gospodarczych związanych z prowadzeniem gospodarstw domowych, lokali o charakterze zbiorowego mieszkania, węzłów cieplnych, oświetlenia budynków mieszkalnych, garaży, domów letniskowych w ogródkach działkowych, o ile nie jest w tych pomieszczeniach prowadzona działalność gospodarcza. Wsparcie to będzie polegać na złagodzeniu rosnących kosztów zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach domowych wynikających w szczególności ze wzrostu cen zakupu energii na rynku hurtowym.

Ustawodawca w celu ochrony odbiorców w grupie taryfowej G przed skokowym wzrostem cen energii elektrycznej wprowadził mechanizmu zmitygowania wzrostu tej ceny w zatwierdzanych taryfach przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki na 2023 r.

Jednocześnie, aby mechanizm w sposób istotny nie zakłócał sygnałów cenowych jako czynników kształtujących postawy u odbiorców mające na celu oszczędzanie energii elektrycznej oraz zwiększanie efektywności energetycznej, zdecydowano się na ustalenie limitu zużycia na poziomie 2 MWh. Przyjęty limit odnosi się do średniego zużycia energii elektrycznej w gospodarstwie domowym i będzie podlegał mechanizmowi rekompensat, przysługujących uprawnionym przedsiębiorstwom obrotu oraz przedsiębiorstwom zajmującym się dystrybucją energii elektrycznej.

Zastosowano również dodatkowe wsparcie dla gospodarstw domowych prowadzących działalność rolną, rodzin posiadających Kartę Dużej Rodziny, a także osób niepełnosprawnych, dla których zwiększono limit preferencyjnego zużycia energii elektrycznej z 2 do 3 MWh albo 2,6 MWh, uwzględniając ich zwiększone potrzeby dotyczące zużycia energii elektrycznej. Odbiorca, po przekroczeniu zużycia w wysokości 2 MWh (odpowiednio 3 MWh albo 2,6 MWh dla ww. wyodrębnionych grup odbiorców), za każdą kolejną zużytą kWh będzie rozliczany według cen obowiązujących w taryfie danego przedsiębiorstwa z roku 2023, odpowiednio (w przypadku sprzedawców alternatywnych) według ceny wolnorynkowej, wynikających z postanowień umownych pomiędzy nim a jego sprzedawcą energii. W przypadku odbiorców, którzy w trakcie 2023 r. nabyli uprawnienia do zwiększonego limitu preferencyjnego zużycia energii elektrycznej (3 MWh albo 2,6 MWh), limit ten stosuje się proporcjonalnie do liczby miesięcy w 2023 r., w których spełnione były przesłanki zakwalifikowania odbiorcy jako gospodarstwa domowego prowadzącego działalność rolną, albo rodziny posiadającej Kartę Dużej Rodziny, bądź jako osoby niepełnosprawnej.

Podstawowy limit zwiększa się do 2,6 MWh dla osób niepełnosprawnych z orzeczeniem, 3 MWh dla rolników i gospodarstw wielodzietnych posiadających Kartę Dużej Rodziny.

Uchwalone rozwiązania w zakresie ochrony ww. grupy odbiorców zakładają, że niezależnie od wzrostu cen energii elektrycznej w taryfach na rok 2023 w rozliczeniach z odbiorcami przewidziana jest stabilizacja ich rachunków za obrót i dystrybucję energii na poziomie cen taryfowych z roku 2022.

Ponadto uchwalona ustawa przewiduje wprowadzenie dodatku elektrycznego, który przysługuje odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, w przypadku gdy główne źródło ogrzewania gospodarstwa domowego jest zasilane energią elektryczną, a to źródło zostało wpisane lub zgłoszone do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o której mowa w art. 27a ust. 1 ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów oraz o centralnej ewidencji emisyjności budynków do dnia 11 sierpnia 2022 r., albo po tym dniu – w przypadku głównych źródeł ogrzewania wpisanych lub zgłoszonych po raz pierwszy do centralnej ewidencji emisyjności budynków, o których mowa w art. 27g ust. 1 tej ustawy. Wysokość dodatku dla gospodarstwa domowego co do zasady wynosi 1000 zł, natomiast w przypadku rocznego zużycia przez to gospodarstwo domowe więcej niż 5 MWh, odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym przysługuje dodatek w podwyższonej wysokości 1500 zł. O dodatek elektryczny można ubiegać się w gminie właściwej według miejsca zamieszkania.

• Ustawa zawiera także instrument zachęty do oszczędzania energii elektrycznej, czyli mechanizm upustu w przypadku oszczędności energii o 10% w okresie od 1 października tego roku do 31 grudnia roku przyszłego względem zużycia z analogicznego poprzedniego okresu, czyli od 1 października 2021 r. do 31 grudnia 2022 r. Upust, który wynosi 10% wartości rachunku z okresu od dnia 1 października 2022 r. do dnia 31 grudnia 2023 r., będzie uwzględniony w rozliczeniach z odbiorcą w kolejnych latach. 

Ustawa wchodzi w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, z wyjątkiem:

• art. 37 ust. 1 i 2 oraz art. 38 ust. 1 pkt 3, które wchodzą w życie z dniem 1 grudnia 2022 r.;
• art. 37 ust. 3 i 4 oraz art. 38 ust. 1 pkt 4, które wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Zamrożenie dla Polaków koszt energii elektrycznej na 2023 rok

Rząd mrozi cenę za energię w 2023 r. do 2000 kWh rocznie dla wszystkich gospodarstw domowych, do 2600 kWh rocznie dla gospodarstw domowych z osobami niepełnosprawnymi i do 3000 kWh rocznie dla rodzin z Kartą Dużej rodziny oraz rolników. Rada Ministrów przyjęła ponadto ustawę o zamrożeniu stawki za megawatogodzinę w wysokości 693 zł po przekroczeniu ustalonych limitów.

Zamrożenie na 2023 r. stawki za megawatogodzinę dla obywateli

Wywołana przez Rosję wojna na terenie Ukrainy spowodowała gwałtowny wzrost cen nośników energii elektrycznej w całej Europie. 

Na bieżąco rząd przygotowuje kolejne instrumenty, które wspierają bezpieczeństwo polskich rodzin. Polska przedstawia najbardziej kompleksowy pakiet wsparcia przed kryzysem energetycznym. Mrozimy cenę za energię elektryczną:

• do 2000 kWh rocznie dla wszystkich gospodarstw domowych, 
• do 2600 kWh rocznie dla gospodarstw domowych z osobami niepełnosprawnymi,
• do 3000 kWh rocznie dla rodzin z Kartą Dużej rodziny oraz rolników.

Z zamrożenia cen skorzysta każdy. Jeśli ktoś przekroczy limit, wówczas ustalamy maksymalną cenę na poziomie 693 zł/ MWh.

Przykładowe oszczędności dla obywateli

Emeryt

Senior zużywa średnio 1100 kWh rocznie. 

W 2022 r. jego rachunki będą wynosiły łącznie 771,1 zł. W przyszłym roku bez rządowego zamrożenia cen zapłaciłby 1690,7 zł. Po wprowadzeniu ustawy jego rachunki w 2023 r. pozostaną na tym samym poziomie co w tym roku. 

Młoda para

Dwie osoby zużywają rocznie 1600 kWh i mieszczą się w limicie zamrożenia stawki do 2000 kWh. 

Dzięki temu w następnym roku zupełnie nie odczują podwyżek cen za energię elektryczną. W 2023 r. zapłacą tyle samo co w 2022 r., czyli około 1121,6 zł.

Rodzice z jednym dzieckiem

W tym roku rodzina z dzieckiem zapłaci 1402 zł za prąd. Pomimo prognozy na 2023 r. w wysokości 3074 zł, ich przyszłoroczny rachunek wyniesie tyle samo co w 2022 r. 

Na zamrożeniu cen energii zaoszczędzą ponad 1600 zł. Trzyosobowe gospodarstwo domowe będzie miało również zamrożoną stawkę za energię elektryczną do 2000 kWh. 

Małżeństwo z dwójką dzieci

W 2022 r. rodzice z dwójką dzieci zapłacą około 1682 zł za energię elektryczną. W następnym roku 1832,8 zł – zamiast 3688,8 zł. Oszczędność czteroosobowej rodziny wyniesie zatem aż 1856 zł. 

Po przekroczeniu limitu ustalona została maksymalna stawka na poziomie 693 zł za 1000 kWh. Z zamrożenia stawki na energie elektryczną skorzysta każdy Polak.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl