Koncepcja nowego prawa zamówień publicznych
Trwają konsultacje reformy systemu zamówień publicznych
Poprawa jakości zamówień publicznych, zwiększenie ich konkurencyjności i innowacyjności oraz wykorzystanie ich jako ważnego elementu polityki rozwojowej kraju – to główne cele koncepcji nowego prawa zamówień publicznych przygotowanej przez Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii we współpracy z Urzędem Zamówień Publicznych.
- "Koncepcja nowego prawa zamówień publicznych jest pisana od podstaw w ścisłej współpracy zarówno ze stroną publiczną (zamawiający), jak i przedsiębiorcami (wykonawcami). Na podstawie doświadczeń innych państw doszliśmy do wniosku, że administracja nie powinna samodzielnie pisać tej ustawy. Dlatego przez pół roku rozmawialiśmy z przedsiębiorcami i podmiotami stosującymi zamówienia publiczne i stworzyliśmy koncepcję nowego Prawa Zamówień Publicznych. Dzisiaj ją prezentujemy i poddajemy pod szerokie konsultacje" – powiedziała Jadwiga Emilewicz, minister przedsiębiorczości i technologii.
Proponowane zmiany mają stanowić ramy dla wydajnego dysponowania pieniędzmi publicznymi. Ich celem jest także poprawa jakości procesów zamówień publicznych oraz zwiększenie ilości zamówień realizujących strategiczne cele państwa (społecznych, innowacyjnych, zielonych). Ważnym elementem jest także zwiększenie udziału w zamówieniach firm z sektora MŚP m.in. poprzez uczynienie procedur bardziej przyjaznymi dla przedsiębiorców.
- "Corocznie nawet ćwierć biliona złotych (od 170 do 240 mld zł) jest wydawanych w ramach systemu zamówień publicznych. W 2017 roku zamówienia te odpowiadały równowartości ok. 8,2 % PKB. Środki te powinny być wydawane mądrze, zgodnie z ideą "smart money". Chcemy, aby w przetargach wpływało więcej ofert, wzrosła liczba zamówień innowacyjnych, a zamówienia publiczne stały się bardziej atrakcyjne dla przedsiębiorców" – podkreśliła minister Emilewicz.
Koncepcja nowego prawa zamówień publicznych to jeden z dwóch elementów dyskusji, rozpoczynającej wypracowanie systemowych zmian prawnych, obejmujących wszystkie najważniejsze obszary zamówień publicznych w Polsce. Konsultacje koncepcji nowego Prawa Zamówień Publicznych potrwają 30 dni.
Dopełnieniem propozycji zmian w prawie są opracowane przez MPiT założenia Polityki Zakupowej Państwa, które są komplementarnym dokumentem, zawierającym wiążące wytyczne w zakresie właściwej implementacji prawa w praktyce.
Razem zapewnią rzeczywistą zmianę od chwili wprowadzenia nowych regulacji. Zmiany w systemie oraz procesach zakupów publicznych mają stanowić kompleksową odpowiedź na potrzeby rynku.
Konsultacje koncepcji nowego Prawa Zamówień Publicznych potrwają do 6 lipca. Zgłaszać uwagi można pisemnie na adres Ministerstwa Przedsiębiorczości i Technologii lub elektronicznie na adres: nowepzp@mpit.gov.pl
Konsultacje założeń Polityki Zakupowej Państwa przewidziane są do 13 lipca. Uwagi można zgłaszać elektronicznie na adres: politykazakupowa@mpit.gov.pl
Po co te zmiany?
Doświadczenia wydatkowania pieniędzy z UE pokazują, że w Polsce należy zmienić logikę zakupów realizowanych przez sektor publiczny, która do tej pory opiera się na priorytecie „szybko i tanio”. 90% postępowań to przetargi nieograniczone. W polskim sektorze publicznym jest wyraźny deficyt zamówień innowacyjnych i „zielonych”. W 2017 roku zaledwie 344 zamawiających (ok. 0,5% wszystkich zamawiających) udzieliło zamówień o charakterze środowiskowym lub innowacyjnym w 1212 zakończonych postępowaniach na kwotę 3 mld zł netto (2% łącznej wartości rynku).
- "Potrzebujemy systemu zamówień publicznych, w którym wydatki zakupowe sektora publicznego są ściśle powiązane ze strategicznymi celami państwa, a więc np. wspierają rozwój innowacyjnego przemysłu. Tymczasem w aktualnym systemie zbyt wielką uwagę zamawiających pochłania przywiązanie do wymogów formalnych postępowań kosztem namysłu nad jakością zakupu w długofalowej perspektywie" – zauważył wiceminister przedsiębiorczości i technologii Mariusz Haładyj.
Wyzwaniem jest niski poziom konkurencyjności przetargów publicznych - średnio w 2016 roku przypadały niespełna 2,5 oferty na jedno postępowanie, z tym w ponad 40% postępowań złożona została zaledwie jedna oferta - dotyczy to zwłaszcza sektora ochrony zdrowia. W przypadku zamówień powyżej progów unijnych było to 49%, co stanowiło jeden z najwyższych odsetków w całej Unii Europejskiej.
Szczególnie niski odsetek oferentów stanowią MŚP. 80% start-upów nigdy nie startowało w przetargach. Ma to związek ze skomplikowanymi procedurami, szerokim katalogiem wyłączeń ze stosowania ustawy, naciskiem na wymogi formalne. Kolejnym czynnikiem, który zmniejsza udział firm to nieprzejrzyste przepisy, niejednolite orzecznictwo i niejasne procedury odwoławcze. Rocznie do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO) wpływa średnio ok. 2,7 tys. odwołań.
Wreszcie obciążanie zbyt dużym ryzykiem wykonawców umów (wysokie kary umowne nawet za niezawinione opóźnienie) oraz uciążliwe kontrole powodują, że realizacja zamówień publicznych nie cieszy się dużym zainteresowaniem.
- "Zamówienie publiczne ma kilka etapów. Obecnie obowiązujące prawo dużą uwagę poświęca etapowi środkowemu, czyli wyłonieniu wykonawcy. W nowym prawie zamówień publicznych chcemy szczególną uwagę zwrócić również na etap realizacji zamówienia, dla którego niezwykle istotne znaczenie będzie miała nowa zasada współdziałania zamawiającego z wykonawcą" – zaznaczyła prezes Urzędu Zamówień Publicznych, Małgorzata Stręciwilk.
Koncepcja nowego prawa zamówień publicznych
Konsultacje z rynkiem przed ogłoszeniem zamówienia
Zamawiający dokonają identyfikacji własnych potrzeb i dostaną narzędzia do szerokich konsultacji. Dialog sprzyja m.in. uzyskaniu rozwiązań najnowocześniejszych i najbardziej odpowiadających potrzebom zamawiającego.
Zaangażowanie zamawiającego w całym procesie zakupowym
Zwrócenie uwagi również na analizę dostępnych rozwiązań przed wszczęciem postępowania oraz ewaluację realizacji zamówienia po jego zakończeniu.
Elektronizacja i uproszczenie procedur:
- prosta procedura poniżej progów unijnych,
- zmiany w trybach negocjacyjnych zwiększające ich rolę i użyteczność,
- czytelna regulacja i ograniczenie wyłączeń,
- uporządkowanie przesłanek wykluczenia i przepisów dotyczących podwykonawstwa.
Pakiet działań, który zwiększy udział MŚP w zamówieniach
W tym:- zamówienia zastrzeżone dla MŚP,
- częściowe płatności i zaliczki,
- większy i tańszy dostęp do skarg na orzeczenia KIO,
- wyrównanie pozycji wykonawcy: klauzule abuzywne, ograniczenie możliwości wprowadzania jednostronnych postanowień, w tym dotyczących kar umownych,
- integracja rejestrów umożlwiająca zmniejszenie liczby dokumentów jakie mają przedłożyć zamawiającym wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia.
Ujednolicenie orzecznictwa, a co za tym idzie wykładni i interpretacji prawa
W tym:- zasada rozpoznawania spraw przez KIO w składach trzyosobowych, co pozwoli na szerszą wymianę poglądów pomiędzy członkami Izby;
- podejmowanie uchwał przez Zgromadzenie Ogólne członków KIO co do kierunków orzeczniczych, które wiązałyby członków KIO wydających orzeczenia;
- jeden sąd w Polsce właściwy ws. zamówień.
Zmiany w kontrolach
Tj.:- skuteczność zamiast oszczędności,
- wyraźne granice kompetencji organów,
- uporządkowanie świata kontroli – checklisty i system oceny ryzyka. Wsparcie dla rozwiązań innowacyjnych
- identyfikacja zamówień strategicznych, które będą bazą dla rocznych planów postępowań,
- funkcjonalny opis przedmiotu zamówienia,
- nowe rozwiązania w partnerstwie innowacyjnym (zniesienie solidarnej odpowiedzialności wykonawców w tym trybie).
Wzmocnienie roli Prezesa UZP
Ma on być realnym partnerem i wsparciem merytorycznym dla zamawiających.Wprowadzenie polityki zakupowej państwa
Jej celem będzie ukierunkowanie zakupów na innowacyjne i zrównoważone produkty i usługi dostarczane instytucjom publicznym.Polityka zakupowa państwa
Co to jest?
Polityka zakupowa państwa jest jednym z projektów strategicznych Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Jej celem ma być ukierunkowanie zakupów na innowacyjne i zrównoważone produkty i usługi dostarczane instytucjom publicznym. Administracja jako inteligentny klient kreujący rynek innowacyjnych dóbr z odpowiednim wyprzedzeniem ma stanowić ważny element systemu zarządzania jakością w gospodarce. Celem zakupowym zamawiających publicznych powinna być maksymalizacja wymogów funkcjonalnych przy minimalizacji kosztów w cyklu życia. Polityka zakupowa państwa ma zatem wyznaczać najważniejsze zasady prowadzenia zakupów w sektorze publicznym i stać się elementem polityki rozwojowej kraju.Dla kogo?
Głównymi adresatami polityki zakupowej będą organy administracji, które poprzez swoją aktywność powinny stymulować działania uczestników rynku zgodne z jej celami. Jednak w sytuacjach, w których prawo powierza przedsiębiorstwom objętym obowiązkiem stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych (tzw. zamawiający sektorowi) konkretne zadania o charakterze publicznym - polityka zakupowa powinna wskazywać kierunki i cele działania w odniesieniu do realizacji tych zadań. Polityka zakupowa będzie zatem wyznaczać kierunki działań zamawiających na przykład odpowiadających za budowę i utrzymanie infrastruktury (np. GDDKiA, PKP PLK, czy PSE), agencji wykonawczych czy centralnych zamawiających (np. COAR). Z tego powodu, każdy zamawiający udzielający zamówień publicznych, których roczna wartość w 2017 roku przekroczyła 100 mln złotych netto, będzie zobowiązany do przygotowania polityki zakupowej dla swojej jednostki, która będzie przyczyniać się do realizacji polityki zakupowej Polski oraz wskaźników realizacji celów polityki zakupowej.Cele polityki zakupowej państwa
Głównym celem polityki zakupowej jest optymalizacja zakupów publicznych poprzez nadanie im sterowności i ukierunkowanie na innowacje oraz zrównoważone produkty i usługi. Cele szczegółowe:- cel jakościowy – rozumiany jako maksymalizacja wymogów funkcjonalnych zamawianych produktów przy minimalizacji kosztów w cyklu życia produktu,
- cel sprawnościowy – poprawa sprawności procesu zakupowego poprzez jego cyfryzację, bodźce dla rozwiązań innowacyjnych oraz wycenę kosztów w cyklu życia produktu,
- cel rozwojowy – realizacja celów społecznych państwa w tym tworzenie miejsc pracy wysokiej jakości z pełnym zabezpieczeniem społecznym oraz zmiana modelu prowadzenia polityki rozwoju poprzez integrację polityki zakupowej z celami gospodarczymi.
Zasady polityki zakupowej państwa
Zasada państwa jako wymagającego klienta – sektor publiczny jako podmiot kreujący popyt na wysokiej jakości produkty, usługi lub roboty budowlane. Zasada preferencji dla rozwiązań innowacyjnych i ekologicznych – planując i przygotowując zamówienia, zamawiający preferują produkty innowacyjne i ekologiczne, zmniejszające niekorzystne oddziaływanie na środowisko. Zasada ułatwiania dostępu do rynku zamówień dla sektora MŚP – sektor publiczny uwzględniający rozwiązania oferowane przez MŚP i wpływające korzystnie na gospodarkę regionu. Zasada spójności z celami rozwojowymi – zamawiający traktują zamówienia publiczne jako narzędzie do realizacji polityk rozwojowych państwa w tym Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju. Zasada cyfryzacji procesu zamówień publicznych – zamawiający korzysta z narzędzi cyfrowych na każdym z etapów zamówienia publicznego. Zasada profesjonalizmu zamawiających – zamawiający jako podmiot potrafi zdefiniować potrzebę zakupową, zdefiniować kryteria, wybrać odpowiedni tryb przetargowy, zarządzać ryzykami oraz korzystać z narzędzi cyfrowych. Zasada społecznej i gospodarczej odpowiedzialności zamawiających – sektor publiczny nie nadużywa pozycji przetargowej wobec wykonawców i jest świadomy wpływu zamówień publicznych na gospodarkę. Zasada grupowania zakupów – preferencja dla tworzenia grup zakupowych przez zamawiających w celu uzyskania efektów skali i oszczędności. Zasada unikania uzależnienia od jednego dostawcy – zamawiający tak planują zamówienia aby uniknąć wieloletniego uzależnienia się od jednego dostawy, zwłaszcza technologicznego. Z tego powodu preferowane są rozwiązania zapewniające interoperacyjność i standaryzację.Jak to zrobić?
Profesjonalizacja zamawiających. Do kierowania procesem zakupowym niezbędne są osoby z odpowiednimi umiejętnościami. Na podstawie szacunków sporządzonych przez Komisję Europejską wyliczono, że potencjalne korzyści gospodarcze wynikające z rozwiązania problemów dzięki profesjonalizacji zamówień publicznych szacowane są w Polsce na 4-7 mld zł rocznie. Optymalizacja zakupów poprzez tworzenie grup zakupowych – polski system zamówień jest mocno zdecentralizowany, liczba zamawiających jest ogromna, większa niż łącznie w Anglii i Niemczech. Naturalnym rozwiązaniem powinno być tworzenie grup zakupowych przez zamawiających, jednak jak pokazują statystyki europejskie, zaledwie 3% wydatków powyżej progów unijnych odbywa się w Polsce przy udziale grup zakupowych. Jest to jeden z najniższych wyników w Unii Europejskiej. Polityka zakupowa państwa ma zachęcić do współpracy zamawiających przy tworzeniu grup zakupowych. Budowa cyfrowej platformy zakupowej obejmującej cały cykl zamówienia, od przygotowania zamówienia do płatności i realizacji umowy zamówieniowej. Porównując oszczędności jakie osiągnięto w innych krajach (Korea Południowa i Portugalia) dzięki kompleksowej cyfryzacji zamówień, to oszczędności w Polsce mogłyby sięgnąć 8,7 mld zł rocznie, dla sektora publicznego i dla wykonawców łącznie. Wzrost znaczenia kierunków pozacenowych. Zwiększenie zamówień w których zamawiający stosują kryteria innowacyjne i ekologiczne, a ceny są szacowane z uwzględnieniem kosztów cyklu życia produktu. Celem jest to, aby oferty wykonawców konkurowały ze sobą jakością a nie najniższą ceną.Efekty
Proponowane zmiany mają przynieść realne długofalowe korzyści:- więcej ofert w przetargach,
- przekształcenie małych przedsiębiorstw w średnie i duże,
- poprawa jakości realizowanych zamówień,
- większa świadomość dotycząca możliwych do wykorzystania narzędzi prawnych, ekonomicznych i technicznych wśród zamawiających i wykonawców,
- zwiększenie ilości udzielanych zamówień społecznych, innowacyjnych, zielonych oraz realizujących inne strategiczne cele państwa.
- Koncepcja nowego Prawa Zamówień Publicznych (PDF 2 MB)
- Prezentacja dot. propozycji zmian w systemie zmian zamówień publicznych (PDF 1 MB)
- Streszczenie Koncepcji nowego Prawa Zamówień Publicznych (PDF 242 KB)
- Streszczenie Założeń Polityki Zakupowej Państwa (PDF 390 KB)
- Założenia Polityki Zakupowej Państwa (PDF 2 MB)
Ankieta dotycząca rozwiązań proponowanych w koncepcji nowego prawa zamówień publicznych
Dbając o jak najszersze zapewnienie możliwości zgłaszania uwag do Koncepcji nowego Pzp, Urząd Zamówień Publicznych przygotował ANKIETĘ, która umożliwi powyższe wszystkim zainteresowanym. Gorąco zachęcamy Państwa do wypełnienia ankiety i wysłania swoich uwag czy propozycji w zakresie nowych uregulowań w systemie zamówień publicznych.
Ankieta dotycząca rozwiązań proponowanych w Koncepcji nowego Prawa zamówień publicznych
Udostępnienie części Standardów Usług i Danych dla Platformy e-Zamówienia
Tymczasem udostępnieniono wypracowane przez Wykonawcę, Urząd Zamówień Publicznych i Ministerstwo Cyfryzacji – części Standardów Usług i Danych dla Platformy e-Zamówienia w zakresie procedury przetargu nieograniczonego oraz procedury zmiany interfejsu platformy e-Zamówienia.
Platforma e-Zamówienia w połączeniu z Portalami e-Usług dostarczy uczestnikom rynku zamówień publicznych wysokiej jakości, transparentne i efektywne narzędzie elektroniczne. Posłuży ono do realizacji efektywnego ekonomicznie, szybkiego i przejrzystego elektronicznego procesu udzielania zamówień publicznych.
Ministerstwo Cyfryzacji wraz z Urzędem Zamówień Publicznych przy współpracy Wykonawcy Platformy e-Zamówienia tj. Enterprise Services Polska przygotowało 6.06.2018 r. dokument Standardy Usług i Danych. Jego celem jest dostarczenie dostawcom portali e-Usług opisu API wykorzystywanego w integracji Platformy e-Zamówienia z systemami zewnętrznymi.
Uwzględniając zwinną metodykę podejścia do wdrożenia Platformy, interesariusze otrzymają dokument Standardy Usług i Danych w 3 częściach tematycznych:
- pierwsza część obejmująca przetarg nieograniczony wraz z procedurą zmiany interfejsu platformy e-Zamówienia
- druga część obejmująca zakres ogłoszeń w europejskim publikatorze zamówień publicznych TED, tryby jedno i dwuetapowe, autoryzację i uwierzytelnienie
- trzecia część obejmująca zakresem pozostałe tryby i procedury.
Zob.:
- EZA - Standardy usług i danych
- EZA - formularz zgłoszeniowy
- PDFPROCEDURA ZMIANY INTERFEJSU SYSTEMU E-ZAMÓWIENIA
- biuletyn-zamowien-publicznych.html
- centralne-repozytorium-danych.html
- modul-przyjmowania-i-zabezpieczania-ofert.html
- modul-tozsamosci-portal.html
- mpizo-portal-powiadomienia.html
- plan-postepowan.html
- zarzadca-kluczy.html
Zob też.: Elektronizacja zamówień publicznych
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?