Łatwiej założyć spółdzielnię socjalną

Nowelizacja dot. spółdzielni socjalnych

Większe wsparcie finansowe dla spółdzielni socjalnych, ułatwienia w ich zakładaniu i funkcjonowaniu czy umożliwienie tworzenia konsorcjów spółdzielczych – między innymi takie zmiany zakłada uchwalona dziś przez Sejm ustawa o zmianie ustawy o spółdzielniach socjalnych oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2006 r. o spółdzielniach socjalnych reguluje zasady tworzenia oraz prowadzenia działalności przez spółdzielnie socjalne. Jest to forma podmiotowości prawnej łączącej cechy przedsiębiorstwa oraz organizacji pozarządowej. Spółdzielnie socjalne, prowadząc równolegle działalność gospodarczą oraz reintegrację społeczną i zawodową, stały się jednym z kluczowych podmiotów ekonomii społecznej oraz istotnym instrumentem polityki społecznej w zakresie aktywnej integracji i zwiększania spójności społecznej.

W okresie 10 lat funkcjonowania ustawy zidentyfikowano potrzebę ponownego uregulowania przepisów dotyczących instrumentów wsparcia na założenie i przystąpienie do spółdzielni socjalnych osób w charakterze członków, czy też pracowników nie będących członkami spółdzielni. Ww. wsparcie udzielane jest obecnie w szczególności osobom niepełnosprawnym z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz osobom bezrobotnym z Funduszu Pracy.

Projekt nowelizacji ustawy został przyjęty przez Sejm. Najważniejsze zmiany:

• Liczba założycieli i nowy profil spółdzielni

Zmiany w dotychczasowych przepisach mają na celu ułatwienie zakładania spółdzielni socjalnych dzięki warunkowemu zmniejszeniu liczby założycieli z pięciu do trzech osób, o ile pozostały skład członkowski zostanie uzupełniony w ciągu 12 miesięcy. Co ważne, członkami spółdzielni muszą być co najmniej dwie osoby zagrożone wykluczeniem społecznym. Na uwagę zasługuje też wprowadzenie nowego profilu spółdzielni socjalnej. Chodzi o spółdzielnię socjalną o charakterze usługowym.

• 6 miesięcy na zmiany w statucie spółdzielni

W myśl znowelizowanej ustawy spółdzielnie socjalne mają 6 miesięcy na dostosowanie swoich statutów do wymogów określonych w nowych przepisach.

• Konsorcjum spółdzielcze

Kolejne zmiany dotyczą umożliwienia spółdzielniom socjalnym tworzenia konsorcjum spółdzielczego w formie umowy. Regulacja pozwoli spółdzielniom wspólnie organizować sieć produkcji, handlu i usług, promować działania spółdzielcze oraz wspólnie występować w zamówieniach publicznych.

• Środki na utworzenie stanowiska pracy

Projekt nowelizacji ustawy przewiduje również wprowadzenie nowego instrumentu wsparcia. Chodzi tu o środki na utworzenie stanowiska pracy w wysokości do sześciokrotności przeciętnego wynagrodzenia.

• Finansowanie kosztów wynagrodzenia

Dzięki zmianie ustawy spółdzielnie socjalne będą mogły ubiegać się o środki na finansowanie kosztów wynagrodzenia dla bezrobotnego lub poszukującego pracy opiekuna osoby niepełnosprawnej bądź też poszukujących pracy bez zatrudnienia lub niewykonujących innej pracy zarobkowej. Utworzenie stanowiska pracy dla ww. kategorii osób może zostać objęte wsparciem w wysokości do kwoty minimalnego wynagrodzenia przez 6 miesięcy.

• Pieniądze z PFRON

W myśl dotychczasowych przepisów osoby niepełnosprawne mogły otrzymać środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej. Po zmianach istniejąca forma wsparcia została zastąpiona możliwością ubiegania się w PFRON o środki na podjęcie działalności gospodarczej w ramach spółdzielni socjalnej, a dodane zostały nowe instrumenty wsparcia na utworzenie stanowiska pracy w spółdzielni socjalnej dla skierowanych osób bezrobotnych i poszukujących pracy będących jednocześnie osobami niepełnosprawnymi.

• Wzmocnienie reintegracji społecznej i zawodowej

W projekcie nowelizacji został ponadto doprecyzowany cel działania spółdzielni socjalnej. Wskazano, że spółdzielnia socjalna działa na rzecz reintegracji zawodowej i społecznej nie tylko członków spółdzielni, ale również na rzecz pracowników spółdzielni zagrożonych wykluczeniem społecznym.

• Refundacja składek i kosztów pracodawcy

Nowe przepisy przewidują również możliwość refundacji składek na ubezpieczenia społeczne oraz części kosztów pracodawcy opłacanych za pracowników spółdzielni socjalnej niebędących jej członkami, ale jednocześnie będących osobami zagrożonymi wykluczeniem społecznym.

• Praktyki zawodowe

Kolejną nowością jest możliwość odbycia nieodpłatnych praktyk zawodowych u pracodawcy, w tym spółdzielni socjalnej, przez osobę niepełnosprawną realizującą indywidualny program rehabilitacji zawodowej w ramach warsztatu terapii zajęciowej.

Spółdzielnie nt. zmian

W lipcu br. minęło dziesięć lat od wejścia w życie ustawy o spółdzielniach socjalnych. Doświadczenia ostatniego dziesięciolecia pokazują, że zainteresowanie ideą spółdzielczą wciąż rośnie. W latach 2009–2012, liczba spółdzielni socjalnych zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) potroiła się. W następnych latach następował dalszy wzrost zarejestrowanych podmiotów. O ile na koniec 2013 r. w KRS zarejestrowanych było 936 spółdzielni socjalnych, to na koniec listopada 2016 r. było 1395 spółdzielni, a obecnie zarejestrowanych jest 1627 podmiotów.

Co przedstawiciele spółdzielni socjalnych sądzą o propozycjach? - "To bardzo duża zmiana i bardzo ciekawa zwłaszcza z punktu widzenia nas - spółdzielców. Zaproponowano wiele rozwiązań, ale warto zwrócić uwagę na ideę konsorcjum spółdzielczego. Uczestniczyliśmy w takim przedsięwzięciu i dobrze, że ustawa stworzy stabilne warunki rozwoju. Jesteśmy niewielkim podmiotem i musimy łączyć siły we wspólnym działaniu" -  powiedziała Anna Janiak, Prezes Zarządu Spółdzielni Socjalnej FURIA.

- "Najbardziej cieszy nas, że reintegracją zawodową i społeczną będą objęci nie tylko członkowie spółdzielni socjalnych, ale też ich pracownicy. Popieramy również warunkowe zmniejszenie liczby założycieli z 5 do 3 osób. To bardzo trafione rozwiązania" – dodał Jarosław Pilecki, prezes Wielobranżowej Spółdzielni Socjalnej Arte.

A.J.
Zespół e-prawnik.pl